Ethical Rules for Participation Finance Employees: AAOIFI Rules and their Application to Turkish Participation Finance

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 2, 4 - 20, 31.12.2022

Ali Polat

Öz

With the promotion of the government, there has been an increase in the number of Participation Banks in Türkiye.
It is expected that the total assets and deposits of the sector will increase further in parallel to quantitative increase
in branch numbers, promotion of the sector by the government and service quality activities. The lack of a dedicated
regulation for participation banks is at the root of the problems experienced by participation banks in Turkey. The
ethical rules that participation banks are obliged to implement in Türkiye also shares the same fate in this context.
While the “Ethical Rules for Auditors Carrying out the Independent Audit of Interest-Free Financial Institutions”
published by the Public Oversight Accounting and Auditing Standards Authority, making use of international standards,
is a positive endeavor to eliminate the regulatory shortcomings. These rules are also a kind of benchmark for
ethics application. However, whether mentioned rules will be satisfactory for participation banks, it will only be
possible to compare these rules with other national or international ethical rules. The new framework titled “Code of
Ethics for Islamic Finance Professionals “ prepared by AAOIFI offers a much more comprehensive content and includes
some issues beyond the conventional perspective. This article evaluates the relevant ethical rules and discuss
the possibility of the integration of these rules into Turkish Participation Banking. Both the principles practiced by
the banking system and the fact that participation finance focuses on different areas to be integrated into the system
creates a difficult area for the implementation of AAOIFI ethical codes. The applicability of AAOIFI’s ethical codes
and its integration into participation finance require a multidimensional paradigm shift. Apart from updating the
legislation, all stakeholders need to agree on the implementation of these values in the context of ethics education,
increasing ethical literacy and participation finance.

Anahtar Kelimeler

Code of Ethics, Participation Banks, Ethical Rules, Auditing

Katılım Finansı Çalışanları İçin Etik Kurallar: AAOIFI Kuralları ve Türk Katılım Finansına Uygulanması

Öz

Kamu kesiminin de teşviki ile, ülkemizde Katılım Bankası sayısında artış görülmüştür. Hem bu sayısal artış hem de tanıtım ve hizmet kalitesi faaliyetleriyle sektörün toplam aktiflerinin ve mevduatının daha fazla artması ümit edilmektedir. Türkiye özelinde katılım bankalarının yaşadığı mevzuat sorunlarının temelinde bu banka türüne uygun özel bir düzenlemenin olmaması yer almaktadır. Ülkemizde katılım bankalarının uygulamakla yükümlü olduğu etik mevzuatı da bu çerçevede aynı kaderi paylaşmaktadır. Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu’nun uluslararası standartlardan yararlanarak yayınladığı “Faizsiz Finans Kuruluşlarının Bağımsız Denetimini Yürüten Denetçiler için Etik Kurallar” bu eksiklikleri giderme noktasında olumlu bir çaba olarak görülürken bir yönü ile de bir tür kıstas olarak düşünülebilir. AAOIFI’nin hazırladığı “İslami Finans profesyonelleri için etik kurallar” başlıklı yeni çerçeve ise çok daha kapsamlı bir içerik sunmakta ve konvansiyonel perspektifin ötesinde birtakım hususlar içermektedir. Bu makale; ilgili etik kuralların tartışılması, anlaşılması ve özelde Türk Katılım Bankacılığı’na entegrasyonu imkanını değerlendirmektedir. Gerek bankacılık sisteminin teamül olarak uyguladığı prensipler gerekse katılım finansının sisteme entegre olmak için farklı alanlara yoğunlaşıyor olması AAOIFI etik kodlarının uygulanması noktasında zor bir alan oluşturmaktadır. AAOIFI’nin etik kodlarının uygulanabilirliği, katılım finansına entegrasyonu, buna ilişkin çok boyutlu bir paradigma değişimi gerektirmektedir. Mevzuat’ın güncellenmesi dışında etik eğitimi, etik okur-yazarlığının arttırılması ve katılım finansı bağlamında tüm paydaşların bu değerlerin uygulanması yönünde mutabakatı gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Etik Kurallar, Katılım Bankaları, Ahlaki Kurallar, Denetim, AAOIFI, Code of Ethics, Participation Banks, Ethical Rules, Auditing

Kaynakça

• AAOIFI. (2019a). AAOIFI issues exposure draft on ‘code of ethics for Islamic finance professionals’ and invites opinions from Islamic finance industry. https://aaoifi.com/announcement/aaoifi-issues-exposure-draft-on-code-of-ethics-for-islamic-finance-professionals-and-invites-opinions-from-islamic-finance-industry/?lang=en
• AAOIFI. (2019b). Code of Ethics for Islamic-finance Professionals. AAOIFI. https://aaoifi.com/wp-content/uploads/2021/01/00-AAOIFI-Code-of-Ethics-for-Islamic-finance-Professionals-Final-Standard-Issued-CS.pdf
• Abeng, T. (1997). Business ethics in Islamic context: Perspectives of a Muslim business leader. Business Ethics Quarterly, 7(3), 47-54. https://doi.org/10.2307/3857312
• Abuznaid, S. A. (2009). Business ethics in Islam: The glaring gap in practice. International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, 2(4), 278-288. https://doi.org/10.1108/17538390911006340
• Ahmed, I., Akhtar, M., Ahmed, I., & Aziz, S. (2017). Practices of Islamic banking in the light of Islamic ethics: A critical review. International Journal of Economics, Management and Accounting, 25(3), 465-490.
• Akpınar, A., & Çetintaş, M. E. (2021). Etik teoriler çerçevesinde faizsiz finans kuruluşlarının bağımsız denetimini yürüten denetçiler için etik kuralların değerlendirilmesi. http://openaccess.izu.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12436/2562
• Ayvaz, H. (2021). Geleneksel Banka Çalışanlarının Katılım Bankacılığı Hakkındaki Farkındalık Düzeylerinin Tespiti. International Journal of Financial Economics and Banking Practices, 2(2), 25.
• Balkanli, C., & Yardimcioğlu, F. (2020). Katılım Bankası Çalışanlarının İslami Finans Hassasiyeti Üzerine Bir Araştırma. Düzce İktisat Dergisi, 1(1), 24-56.
• Beybur, M. (2021). Katılım Bankası Çalışanlarının Katılım Bankacılığı Ürün/Hizmetlerine Yönelik Farkındalık ve Tutum Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(22), 613-633. https://doi.org/10.53092/duiibfd.976358
• Cowton, C. J. (2019). Financial Institutions and Codes of Ethics. Handbook on Ethics in Finance, 1-13.
• Eroğlu Pektaş, G. Ö., & Temelli, F. (2019). Bankacılık Faaliyetlerinde Hizmet Kalitesi, Dini Hassasiyet ile Bilinirliğin Algılanan Şeffaflık ve Güvenirlilik Üzerine Etkisi. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(20), 255-271. https://doi.org/10.33692/avrasyad.664284
• Ferrell, O. C., & Gresham, L. G. (1985). A contingency framework for understanding ethical decision making in marketing. Journal of marketing, 49(3), 87-96. https://doi.org/10.1177/002224298504900308
• Gözüm, A. G. (2016). Banka Çalışanlarının Demografik Özelliklerine Göre İş Ahlakı Tutumlarının İncelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(2), Art. 2.
• Hassan, M. K. (2013). Ethical principles of Islamic financial institutions. Journal of Economic Cooperation and Development, 34(1), 63-90.
• Hassan, M. K., Aliyu, S., Huda, M., & Rashid, M. (2019). A survey on Islamic Finance and accounting standards. Borsa Istanbul Review, 19, S1-S13. https://doi.org/10.1016/j.bir.2019.07.006
• Kalkavan, H. (2022). The Importance of Ethics and Corporate Social Responsibility in Financial Markets: A Literature Review and Recommendations for Ethical and Islamic Banking [Chapter]. Research Anthology on Developing Socially Responsible Businesses; IGI Global. https://doi.org/10.4018/978-1-6684-5590-6.ch106
• Kaptein, M. (2017). The living code: Embedding ethics into the corporate DNA. Routledge.
• Karacaer, B., & Kurt, G. (2022). Faizsiz Finans Perspektifinden İç Denetim ve Geleneksel İç Denetim Anlayışıyla Karşılaştırılması. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1101555
• KGK. (2022a). Faizsiz Finans Denetim Standartlarına İlişkin Kurul Kararları 14 Aralık 2019 tarihli ve 30978 Sayılı Resmî Gazetede Yayımlanmıştır. Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu. file:///C:/Users/apolat/Zotero/storage/AX7ME7U2/Faizsiz-Finans-Denetim-Standartlar.html
• KGK, K. G. (2022b, Mart 8). Kamu Gözetimi Kurumu. Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu. https://kgk.gov.tr/
• Lee, J. A., Sneddon, J. N., Daly, T. M., Schwartz, S. H., Soutar, G. N., & Louviere, J. J. (2019). Testing and extending Schwartz refined value theory using a best–worst scaling approach. Assessment, 26(2), 166-180. https://doi.org/10.1177/10731911166837
• Polat, A. (2018). Mesleki Ahlak Kuralları ve Katılım Bankacılığı: Türk Bankacılık Etik İlkeleri ve AAOIFI Standartları Mukayesesi. İçinde Katılım Finans: Teorik ve Ampirik Çalışmalar (ss. 17-42). Gazi Kitabevi.
• Rahim, A. B. A. (2013). Understanding Islamic Ethics and Its Significance on the Character Building. International Journal of Social Science and Humanity, 508-513. https://doi.org/10.7763/IJSSH.2013.V3.293 Refinitiv. (2021). Islamic Finance Development Report 2021 (s. 78).
• Schwartz, M. (2001). The nature of the relationship between corporate codes of ethics and behaviour. Journal of business ethics, 32(3), 247-262. https://doi.org/10.1023/A:1010787607771
• Schwartz, M. S. (2004). Effective corporate codes of ethics: Perceptions of code users. Journal of business ethics, 55(4), 321-341. https://doi.org/10.1007/s10551-004-2169-2
• Schwartz, M. S. (2005). Universal moral values for corporate codes of ethics. Journal of Business Ethics, 59(1), 27-44. https://doi.org/10.1007/S10551-005-3403-2
• Schwartz, S. H. (1992). Universals in the content and structure of values: Theoretical advances and empirical tests in 20 countries. İçinde Advances in experimental social psychology (C. 25, ss. 1-65). Elsevier.
• Schwartz, S. H., & Sortheix, F. (2018). Values and subjective well-being. Handbook of well-being.
• Selçuk, H., Karadağ, M., & Akar, A. (2019). Bağımsız Denetimde Etik Kavramı: AAOIFI Standartları ile Bağımsız Denetim Standartlarının Karşılaştırılması. International Congress of Islamic Economy, Finance And Ethics. https://acikerisim.karatay.edu.tr/handle/20.500.12498/1452
• Suryanto, T. (2016). Islamic work ethics and audit opinions: Audit professionalism and dysfunctional behavior as intervening variables. Al-Iqtishad: Jurnal Ilmu Ekonomi Syariah, 8(1), 49-64. https://doi.org/10.15408/aiq.v8i1.2508
• Vishkin, A., Ben-Nun Bloom, P., Schwartz, S. H., Solak, N., & Tamir, M. (2019). Religiosity and emotion regulation. Journal of Cross-Cultural Psychology, 50(9), 1050-1074. https://doi.org/10.1177/0022022119880341
• Yazar, B. B. (2021). Bağımsız Denetçiler İçin Etik Kurallar ile Faizsiz Finans Kuruluşları Denetiçiler İçin Etik Kuraların Karşılaştırılması. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), Art. 1. https://doi.org/10.47525/ulasbid.840768