Kadın İşçilerin Çalışma Şartlarına İlişkin Türk İş Mevzuatının Öngördüğü Düzenlemelere Genel Bir Bakış

Yıl 2017, Cilt: 23 Sayı: 1, 345 - 369, 15.05.2017

Arzu Arslan Ertürk

Öz

    Kadınların çalışma hayatına girişinde belirleyici neden aileye ek gelir sağlama faktörüdür. Bu faktörün dışında, kadınların çalışma nedenini en çok eğitim düzeyi etkilemiştir. Eğitim düzeyi yükseldikçe, kadınların çalışmasında ekonomi neden dışında; eğitimi değerlendirme, bir meslek sahibi olma, bağımlılıktan kurtulma, kendini geliştirme ve geleceğini güvence altına alma gibi sebepler de etkili olmuştur. Böy- lece erkeklerle eşit şartlarda çalışma hayatında yer alamayan kadının Iş Mevzuatında yapılan düzenlemelerle korunma ihtiyacı doğmuştur. Çalışan kadınların korunması; onların kadın olmaları dolayısıyla korunmaları ile doğurganlığın ve analığın korunması olmak üzere iki ayrı kategoride incelenebilir. Günümüzde fiziksel olarak güçsüz olmaları sebebiyle kadınlara özel koruma uygulamaları gereksiz görülmektedir. Pek çok ülkede bu tarz koruma önlemleri kaldırılmıştır. Ancak kadınların analık halinde korunmasına ilişkin koruyucu yasa düzenlemeleri ise hemen herkes tarafından kabul görmektedir. Bu çalışmada Türk İş Hukukunun konuya bakış açısı ve Mevzuatta kadın işçiler için öngörülen koruyucu düzenlemeler inceleme konusu yapılmıştır.

    ABSTRACT

    The main reason for women’s entering into the business life providing their families with an extra income. Other than this, another reason for working women is the education level. As the education level increased, aside from the financial reason, reasons such as make use of education, having a profession, having economic independence, self improvement and securing their future, has been effective. Thus, a need has arisen to protect women, who can not have the same conditions with men in the business life, with changes in the Labour Laws. Protection of working women can be reviewed in two separate categories such as protection of fertility and protection of motherhood due to the reason of their being females. At the present, special protection of women due to being physically weaker is being considered unnecessary. Such protection measures has been lifted in many countries. But protective law regulations for protection of women in case of motherhood is accepted by almost everyone. In this article the Turkish Labour Law’s perspective on this issue and the protective regulations for working women in the Law has been reviewed.

Anahtar Kelimeler

Kadın işçi, kadın işçinin korunması, ayrımcılık yasağı, analık, taciz, feshe karşı koruma, kıdem tazminatı

Kaynakça

• Adakale Demirhan, F. E. ve Ekonomi, M. (2005) “Türkiye’de Kadın İşçilerle İlgili Koruyucu Yasal Düzenlemeler ve 4857 Sayılı Yeni İş Kanunu İle Getirilen Yenilikler”, ITÜ Dergisi/d mühendislik, Cilt 4, Sayı 5, Ekim, s. 55-57.
• Akıntürk Türkmen, H. (1998) “Çalışma Yaşamında Kadın ve Çalışan Kadını Koruyucu Hükümler”, Ankara Barosu Dergisi, Sayı 4, s.6-28.
• Altan, Ö. Z. (1980) Kadın İşçiler ve Türkiye’de Kadın İşçilerin 1475 Sayılı İş Kanunu İle Korunması, Eskişehir.
• Bacak, B. ve Yiğit, Y. (2007) “Türk İş Hukukunda Kadın İşçilerin Çalışma Koşullarına İlişkin Düzenlemelerin Değerlendirilmesi”, Kamu İş Dergisi, Cilt 9, Sayı:2, s.1-31.
• Bakırcı, K. (2008) “Anayasa Mahkemesi’nin Evlilik Sonrası İşten Ayrılan Kadın İşçilerin Kıdem Tazminatı Haklarına İlişkin Kararı”, Mess Sicil Dergisi, Sayı 12, s. 112-124.
• Bolcan, A. E. (2010) “Avrupa Birliği Direktifleri Işığında Türk Çalışma Mevzuatında Kadın”, Çalışma ve Toplum Dergisi, Sayı 24, s.253-273.
• Çelik, N. ve Caniklioğlu N. ve Canbolat T. (2016) İş Hukuku Dersleri, Yenilenmiş 29. Bası, İstanbul.
• Dedeoğlu, S. (2009) “Eşitlik mi Ayrımcılık mı? Türkiye’de Sosyal Devlet,Cinsiyet Eşitliği Politikaları ve Kadın İstihdamı”, Çalışma ve Toplum Dergisi, Sayı 21, s.41-53.
• Demir, F. (2008) “Tarihsel Süreç İçinde Kadın Hakları ve Kadının Çalışma Hayatı İçindeki Yeri”, TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, Cilt 21, Sayı 4, s. 8-24.
• Doğan Yenisey, K. (2002) “Kadın-Erkek Eşitliği Bakımından Türk İş Hukuku’nun Avrupa Birliği Hukuku İle Olası Uyum Sorunları”, Kamu-İş Dergisi, Cilt 6, Sayı 4, s. 31 vd.
• Doğan Yenisey, K. (2006) “İş Kanununda Eşitlik İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı”, Çalışma ve Toplum Dergisi, Sayı 11, s. 63-81.
• Ekonomi, M. (2009) “Kadın İşçilerin Gebelik ve Doğum Halinde Feshe Karşı Korunması”, Çalışma ve Toplum Dergisi, Sayı 22, s. 11-34.
• Ertürk, Ş. (2008) Çalışma Hayatımızda Kadın Erkek Eşitliği, Ankara.
• Eyrenci, Ö. (1991) “İşe Girişt Personel Seçimi İle İlgili Hukuki Sorular”, İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Milli Komitesi,15. Yıl Armağanı, İstanbul, s. 252-255.
• Kaya, P. A. (2005) “Çalışma Hukukunda Eşitlik: Kavramsal Çerçeve, Uluslararası Belgelerde ve Türk İş Hukukundaki Yeri”, Mercek, Yıl 10, Sayı 38, s.144-152.
• Koç, S. (2016) “İş Hukukunda Ebeveyn İzinleri”, İş Hukukunda Genç Yaklaşımlar II, Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuka Genç Yaklaşımlar Konferans Seri No: 6, İstanbul, s. 195-209.
• Özel, K. (2011) “Bir Yargıtay Kararı Işığında Süt İzinlerinin Hukuki Niteliği”, Çalışma ve Toplum Dergisi, Sayı 28, s. 325-330.
• Süzek, S. (2008) “İşverenin Eşit Davranma Borcu”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Aralık 2008, Sayı:12, s. 24-38.
• Süzek, S. (2016), İş Hukuku, Yenilenmiş 12. Baskı, İstanbul.
• Taşkent, S. (1993) İnsan Haklarının Uluslararası Dayanakları, İstanbul.
• Taşkent, S. ve Kurt, D. (2004) “Uluslararası Düzenlemeler Çerçevesinde Türk İş Mevzuatında Kadın İşçinin Korunması”, Çalışma ve Toplum Dergisi, Sayı 1, s. 29-50.
• Kaplan, E. T. (2001) “Kadın İşçinin Feshe Karşı Korunması”, Prof. Dr. Nuri Çelik’e Armağan, C.II, İstanbul 2001, s. 1224-1238.
• Yıldız, G. B. (2008) İşverenin Eşit İşlem Yapma Borcu, Ankara.
• Yuvalı, E. (2003) “4857 Sayılı İş Kanununun ve İlgi Mevzuatın Kadın İşçiler İle İlgili Hükümlerine Genel Bir Bakış”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (106), .s. 93-114.