KANUNİLİK İLKESİ IŞIĞINDA CEZA HUKUKU KURALLARININ ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI VE DELİL ELDE ETME YÖNTEMLERİNDE ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMA SORUNU

Yıl 2016, Cilt: 22 Sayı: 3, 2715 - 2736, 16.12.2016

Muhammed Emre Tulay

Öz

 Ceza Hukuku kurallarının zaman bakımından uygulanması meselesi, kanunilik ilkesi gereği üzerinde titizlikle durulması gereken en önemli Ceza Hukuku meselelerinden biridir. Ceza Hukukunda temel prensip; yürürlüğe giren kuralın, yürürlük tarihinden sonraki olaylar hakkında uygulanmasıdır. Kanunkoyucu, fail lehine sonuç doğuran maddi ceza hukuku değişikliklerinin, değişiklik öncesi duruma uygulanabilmesini öngörmüştür. Bu husus, maddi-şekli ceza hukuku ayrımının doğru şekilde yapılmasını zorunlu kılar. Ayrıca lehe kanunun nasıl tespit edilip uygulanacağı sorusu büyük öneme sahiptir. Günümüze dek birçok ceza hukuku kurumu, zaman bakımından uygulama yönünden doktrin ve içtihatlarda farklı görüşlerle irdelenmiştir. Delillerin hukuki dayanağına ilişkin kanuni değişikliklerin zaman bakımından nasıl bir uygulamaya tabi tutulacağı da, cevaplanması gereken önemli bir sorudur.

Anahtar Kelimeler

ceza hukuku, kanunilik ilkesi, zaman bakımından uygulama, lehe olan kural, ceza kuralı

Kaynakça

• Ambos, Kai, Internationales Strafrecht, 2. Aufl., München 2008
• Artuk, Mehmet Emin/Gökcen, Ahmet/ Yenidünya, A. Caner, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 9. Baskı, Ankara 2015
• Baumann, Jürgen/ Weber, Ulrich/Mitsch, Wolfgang, Strafrecht Allgemeiner Teil, 10. Aufl., Bielefeld 1995
• Centel, Nur/ Zafer, Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku, 12. Bası, İstanbul 2015
• Centel, Nur/ Zafer, Hamide/Çakmut, Özlem, Türk Ceza Hukukuna Giriş, 8. Bası, İstanbul 2014
• Demirbaş, Timur, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 8. Baskı, Ankara 2012
• Dieter, Dölling/Gunnar, Duttge/ Dieter, Rössner (NK-Yazar), Nomos Kommentar Gesamtes Strafrecht, 2. Aufl., Baden-Baden 2011
• Dreher, Eduard/ Tröndle, Herbert, Strafgesetzbuch und Nebengesetze, 46. Aufl., München 1993
• Erem, Faruk, Hümanist Doktrin Açısından Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, C. I, Ankara 1976
• Fischer, Thomas, Strafgesetzbuch und Nebengesetze, 62. Aufl., München 2015
• Gleß, Sabine, “Zum Begriff des milderen Gesetzes”, Goltdammer’s Archiv für Strafrecht (GA), 2000, S. 224-236
• Gunnar, Duttge/ Ünver, Yener (Editör) (Yazar, in: Kanunilik İlkesi), Gesetzlichkeitsprinzip im Strafrecht- Ceza Hukukunda Kanunilik İlkesi, B. III, Ankara 2014
• Hafızoğulları, Zeki/Özen, Muharrem, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 2. Baskı, Ankara 2010
• Heinrich, Bernd, Ceza Hukuku Genel Kısım - I, Ankara 2014
• Hoffmann-Holland, Klaus, Strafrecht Allgemeiner Teil, 2. Aufl., Tübingen 2011
• İçel, Kayıhan/ Süheyl, Donay, Karşılaştırmalı ve Uygulamalı Ceza Hukuku Genel Kısım, C. I, 3. Bası, İstanbul 1999
• Jakobs, Günther, Strafrecht Allgemeiner Teil, 2. Aufl., Berlin 1991
• Katoğlu, Tuğrul, Ceza Kanunlarının Zaman Bakımından Uygulanması, Ankara 2008
• Kindhäuser, Urs, Strafrecht Allgemeiner Teil, 5. Aufl., Baden-Baden 2011
• Kindhäuser, Urs (LPK-StGB), Strafgesetzbuch, Lehr-und Praxiskommentar, 6. Aufl., Baden-Baden 2014
• Koca, Mahmut/ Üzülmez, İlhan, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 8. Baskı, Ankara 2015
• Koyuncu, Ali, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun Uygulayıcı Gözüyle Yorumu- Genel Hükümler, 2. Baskı, Ankara 2006
• Krey, Volker/ Esser, Robert, Deutsches Strafrecht Allgemeiner Teil, 4. Aufl., Stuttgart 2011
• Lackner, Karl/ Kühl, Kristian/Heger, Martin, Strafgesetzbuch Kommentar, 28. Aufl., München 2014
• Leipziger Kommentar (LK-Yazar), Strafgesetzbuch, C. I, 11. Aufl., Berlin 2003
• Mattil, Friedrich, “Zeit und materielles Strafrecht”, Goltdammer’s Archiv für Strafrecht (GA), 1965, S. 129-146
• Maurach, Reinhart/Zipf, Heinz, Strafrecht Allgemeiner Teil, B. I, 8. Aufl., Heidelberg 1992
• Münchener Kommentar zum Strafgesetzbuch (MK-Yazar), B. I, 2. Aufl., München 2011
• Önder, Ayhan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, C. I, İstanbul 1991
• Özbek, Veli Özer/ Kanbur, Mehmet Nihat/Doğan, Koray/Bacaksız, Pınar/Tepe, İlker, Ceza Muhakemesi Hukuku, 6. Baskı, Ankara 2014
• Özbek, Veli Özer, İzmir Şerhi- Yeni Türk Ceza Kanununun Anlamı, C. I, Ankara 2006
• Özgenç, İzzet, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 10. Bası, Ankara 2014
• Özgenç, İzzet, Türk Ceza Kanunu Gazi Şerhi- Genel Hükümler, 2. Bası, Ankara 2005
• Öztürk, Bahri/ Erdem, Mustafa Ruhan, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, 13. Baskı, Ankara 2013
• Roxin, Claus, Strafrecht Allgemeiner Teil, B. I, 4. Aufl., München 2006
• Schöch, Heinz, „Die Sicherungsverwahrung in Deutschland nach den Entscheidungen des Europäischen Gerichtshofs für Menschenrechte und des Bundesverfassungsgerichts“, Prof. Dr. Feridun Yenisey’e Armağan, C. I, İstanbul 2014, S. 65-84
• Schönke, Adolf/Schröder, Horst (S/S-Yazar), Strafgesetzbuch Kommentar, 29. Aufl., München 2014
• Schreiber, Hans-Ludwig, “Zur Zulässigkeit der rückwirkenden Verlängerung von Verjährungsfristen früher begangener Delikte“, Zeitschrift für die Gesamte Strafrechtswissenschaft (ZStW), 1968, S. 348-368
• Schroeder, Friedrich-Christian, „Der zeitliche Geltungsbereich der Strafgesetze“, Festschrift für Paul Bockelmann zum 70. Geburtstag (FS-Bockelmann), München 1979, S. 785-799
• Seelmann, Kurt, Strafrecht Allgemeiner Teil, 2. Aufl., Basel 2005
• Soyaslan, Doğan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 3. Baskı, Ankara 2005
• Tiedemann, Klaus “Zeitliche Grenzen des Strafrechts”, Festschrift für Karl Peters zum 70. Geburtstag (FS-Peters), Tübingen 1974, S. 193-208
• Toroslu, Nevzat, Ceza Hukuku Genel Kısım, 19. Baskı, Ankara 2013
• Toroslu, Nevzat/ Feyzioğlu, Metin, Ceza Muhakemesi Hukuku, 14. Baskı, Ankara 2015
• Ünver, Yener/ Hakeri, Hakan, Ceza Muhakemesi Hukuku, 10. Baskı, Ankara 2015
• Wank, Rolf Wessels, Johannes/ Werner, Beulke, Die Auslegung von Gesetzen, 6. Auflage, München 2015, Strafrecht Allgemeiner Teil, 45. Aufl., Heidelberg 2015
• Yalçın Sancar, Türkan/ Köprülü, Timuçin, Ceza Hukuku Genel Hükümler Uygulamalı Çalışmaları, Ankara 2014
• Yılmaz, Zekeriya, “Ceza Hukuku Kurallarının Zaman Bakımından Uygulanmasında İlkeler ve Lehe Olan Ceza Kanunun Belirlenmesi”, TNB Hukuk Dergisi, 127/2005, S. 44-71
• Zafer, Hamide, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 5. Baskı, İstanbul 2015