Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Yeni Türk Medeni Usul Kanunu’nda Dava Şartlarının İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 24 Sayı: 1, 239 - 257, 18.07.2018
https://doi.org/10.33433/maruhad.445667

Öz

Çalışmamızda 6100 sayılı HMK’da madde 114 ilk defa toplu olarak yasal bir dayanağa yer verilerek düzenlenmiş olan genel dava şartlarının tartışmalı olan inceleme sırası incelenmiştir. Dava şartlarının hukuki niteliği kamu düzeninde olmalarıdır ve bu halden dolayı davanın akibeti için önem taşımaktadırlar. Hakim, yargılamanın her aşamasında resen dikkate alması gerektiği gibi, taraflar da yargılamanın her aşamasında eksikliğini dermayen etme hakkına sahiptirler. Ayrıca bir dava şartının eksik olması halinde, hakimin diğer dava şartlarını da incelemesi gerekir mi yoksa diğer dava şartlarını incelemeden davayı usulden reddedebilir mi sorusuna cevap aranmıştır. Bu bağlamda usul eknomosi ilkesinin önemi vurgulanmıştır ve davanın usulden reddedilmesi ile esastan reddedilmesi halindeki farklar da irdelenmiştir. Ayrıca dava şartlarının incelenmesinin sonucunda davanın kabule şayan olması halinde davanın esastan incelenebileceği ve dava şartlarının davanın her aşamasında mevcut olması gerektiği hususu incelenmiş, bu bağlamda dava derdest iken, dava şartının eksilmesi konusu da ele alınmıştır. Bunun yanı sıra dava şartının davanın başında eksik olması ve fakat dava sırasında tamamlanması hali de irdelenmiştir.

Kaynakça

  • Akkaya, Tolga: Medeni Usul Hukukunda İstinaf, Ankara 2009 (Akkaya).
  • Alangoya, Yavuz/ Yıldırım, M. Kamil/ Deren-Yıldırım, Nevhis: Medeni Usul Hukuku Esasları, 8. Bası, İstanbul 2011 (Alangoya/Yıldırım/Deren-Yıldırım).
  • Arslan, Ramazan/ Yılmaz, Ejder/ Taşpınar Ayvaz: Medeni Usul Hukuku, 2. Baskı, Ankara 2016 (Arslan/ Yılmaz/Taşpınar Ayvaz).
  • Doğan, Yusuf: Dava Çeşitleri, Dava Şartları ve İlk İtirazlar, 22-29 Mart Tarihlerinde Kadir Has Üniversitesi’nde Düzenlenen Toplantı, İstanbul Barosu Yayınları, İstanbul 2008, S. 115 ff. (Doğan).
  • Grunsky, Wolfgang: Zivilprozessrecht, Elfte, neu bearbeitete Auflage, München 2003 (Grunsky).
  • Kılıçoğlu, Evren: Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Gider Avansına İlişkin Düzenlemeleri Hakkında Değerlendirmeler Kazancı Hukuk Dergisi 2012, s. 99 ff. (Kılıçoğlu).
  • Kılıçoğlu, Mustafa: 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu El Şerhi, İstanbul 2012 (Kılıçoğlu, HMK).
  • Kiraz, Taylan Özgür: 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Getirilen Yenilikler, Ankara 2012 (Kiraz).
  • Kuru, Baki: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medeni Usul Hukuku, İstanbul 2016 (Kuru).
  • Kuru, Baki/ Arslan, Ramazan/ Yılmaz, Ejder: Medeni Usul Hukuku, 22. Baskı, Ankara 2011 (Kuru/Arslan/ Yılmaz).
  • Özkaya-Ferendeci, H. Özden: Kesin Hükmün Objektif Sınırları, İstanbul 2009 (Özkaya-Ferendeci, Kesin Hüküm).
  • Özkaya-Ferendeci, H. Özden : Dava Edilebilirlik Konusuna Genel Bir Bakış Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt: 16 Sayı: 1-2, İstanbul 2010, s. 233 vd. (Özkaya- Ferendeci, Dava Edilebilirlik).
  • Özkaya-Ferendeci,H.Özden: Ein allgemeiner Überblick über die Reformierung der türkischen Zivilprozessordnung, ZZPInt 16. Band 2011, S. 295 ff. (Özkaya-Ferendeci, ZPO).
  • Pekcanıtez, Hakan: Medeni Usul Hukuku, Cilt II, 15. Bası, İstanbul 2017 (yazar, Pekcanıtez Usul).
  • Pekcanıtez, Hakan/ Atalay, Oğuz/ Özekes, Muhammet: Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, 4. Bası, Ankara 2016 (Pekcanıtez/Atalay/Özekes).
  • Rosenberg, Leo/ Schwab, Karl Heinz/ Gottwald, Peter: Zivilprozessrecht, 16., neubearbeitete Auflage, München 2004 (Rosenberg/Schwab/Gottwald).
  • Schilken, Eberhard: Zivilprozessrecht, 6. Auflage, München 2010 (Schilken).
  • Tanrıver, Süha: Medeni Usul Hukukunda Derdestlik İtirazı, Tümüyle Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 2. Bası, Ankara 2007 (Tanrıver).
  • Umar, Bilge: Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, Ankara 2011 (Umar).
  • Üstündağ, Saim: Medeni Yargılama Hukuku, Cilt I – II, Gözden geçirilmiş ve yenilenmiş 7. Baskı, İstanbul 2000 (Üstündağ).

Die Prüfung der Sachentscheidungsvoraussetzungen in der Neuen Türkischen Zivilprozessordnung

Yıl 2018, Cilt: 24 Sayı: 1, 239 - 257, 18.07.2018
https://doi.org/10.33433/maruhad.445667

Öz

In der vorliegenden Arbeit wir die bis dato strittige Prüfungsreihenfolge der Sachentscheidungsvoraussetzungen, die in der neuen türkischen Zivilprozessordnung mit der Gesetzesnummer 6100 in § 114 das erste mal eine normative Grundlage bekommen haben, untersucht. Die rechtliche Natur der Sachentscheidungsvoraussetzungen sind, dass sie der ordre public angehören und somit wie wichtige Voraussetzung für den Prozess darstellen. Das Gericht muss das Vorliegen der Sachentscheidungsvoraussetzungen von Amts wegen in jedem Verfahrensabschnitt beachten und auch die Parteien können in jedem Verfahrensabschnitt das Fehlen der Sachentscheidungsvoraussetzungen geltend machen. Es wird der Frage nachgegangen, ob beim Fehlen einer Sachentscheidungsvoraussetzung die Klage sofort als unzulässig abzuweisen ist, oder ob trotzdem noch die folgenden Sachentscheidungsvoraussetzungen zu überprüfen sind. Hierbei wird auch auf die Prozessökonomie verwiesen und der Unterschied einer Klageabweisung wegen Unzulässigkeit und Begründetheit herausgearbeitet. Insofern wird auch darauf hingewiesen, dass eine Klage nur auf ihre Begründetheit hin überprüft werden kann, wenn alle Sachentscheidungsvoraussetzungen vorliegen und auch während des ganzen Prozesses bestehen bleiben. In diesem Zusammenhang wird auch untersucht, wie das Gericht handeln muss, wenn die bei Prozessbeginn fehlende Sachentscheidungsvoraussetzung nicht bemerkt wurde und wenn das Fehlen im Laufe des Prozesses geheilt wird.

Kaynakça

  • Akkaya, Tolga: Medeni Usul Hukukunda İstinaf, Ankara 2009 (Akkaya).
  • Alangoya, Yavuz/ Yıldırım, M. Kamil/ Deren-Yıldırım, Nevhis: Medeni Usul Hukuku Esasları, 8. Bası, İstanbul 2011 (Alangoya/Yıldırım/Deren-Yıldırım).
  • Arslan, Ramazan/ Yılmaz, Ejder/ Taşpınar Ayvaz: Medeni Usul Hukuku, 2. Baskı, Ankara 2016 (Arslan/ Yılmaz/Taşpınar Ayvaz).
  • Doğan, Yusuf: Dava Çeşitleri, Dava Şartları ve İlk İtirazlar, 22-29 Mart Tarihlerinde Kadir Has Üniversitesi’nde Düzenlenen Toplantı, İstanbul Barosu Yayınları, İstanbul 2008, S. 115 ff. (Doğan).
  • Grunsky, Wolfgang: Zivilprozessrecht, Elfte, neu bearbeitete Auflage, München 2003 (Grunsky).
  • Kılıçoğlu, Evren: Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Gider Avansına İlişkin Düzenlemeleri Hakkında Değerlendirmeler Kazancı Hukuk Dergisi 2012, s. 99 ff. (Kılıçoğlu).
  • Kılıçoğlu, Mustafa: 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu El Şerhi, İstanbul 2012 (Kılıçoğlu, HMK).
  • Kiraz, Taylan Özgür: 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Getirilen Yenilikler, Ankara 2012 (Kiraz).
  • Kuru, Baki: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medeni Usul Hukuku, İstanbul 2016 (Kuru).
  • Kuru, Baki/ Arslan, Ramazan/ Yılmaz, Ejder: Medeni Usul Hukuku, 22. Baskı, Ankara 2011 (Kuru/Arslan/ Yılmaz).
  • Özkaya-Ferendeci, H. Özden: Kesin Hükmün Objektif Sınırları, İstanbul 2009 (Özkaya-Ferendeci, Kesin Hüküm).
  • Özkaya-Ferendeci, H. Özden : Dava Edilebilirlik Konusuna Genel Bir Bakış Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt: 16 Sayı: 1-2, İstanbul 2010, s. 233 vd. (Özkaya- Ferendeci, Dava Edilebilirlik).
  • Özkaya-Ferendeci,H.Özden: Ein allgemeiner Überblick über die Reformierung der türkischen Zivilprozessordnung, ZZPInt 16. Band 2011, S. 295 ff. (Özkaya-Ferendeci, ZPO).
  • Pekcanıtez, Hakan: Medeni Usul Hukuku, Cilt II, 15. Bası, İstanbul 2017 (yazar, Pekcanıtez Usul).
  • Pekcanıtez, Hakan/ Atalay, Oğuz/ Özekes, Muhammet: Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, 4. Bası, Ankara 2016 (Pekcanıtez/Atalay/Özekes).
  • Rosenberg, Leo/ Schwab, Karl Heinz/ Gottwald, Peter: Zivilprozessrecht, 16., neubearbeitete Auflage, München 2004 (Rosenberg/Schwab/Gottwald).
  • Schilken, Eberhard: Zivilprozessrecht, 6. Auflage, München 2010 (Schilken).
  • Tanrıver, Süha: Medeni Usul Hukukunda Derdestlik İtirazı, Tümüyle Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 2. Bası, Ankara 2007 (Tanrıver).
  • Umar, Bilge: Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, Ankara 2011 (Umar).
  • Üstündağ, Saim: Medeni Yargılama Hukuku, Cilt I – II, Gözden geçirilmiş ve yenilenmiş 7. Baskı, İstanbul 2000 (Üstündağ).
Toplam 20 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Almanca
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Özden Özkaya Ferendeci Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 18 Temmuz 2018
Yayımlandığı Sayı Yıl 2018 Cilt: 24 Sayı: 1

Kaynak Göster