6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Uyarınca Pazarlamacılık Sözleşmesi (TBK m. 448-460)

Yıl 2013, Cilt: 19 Sayı: 1, 293 - 356, 01.06.2013

Murat Topuz

Öz

Pazarlamacılık sözleşmesi, eski Borçlar Kanunu’nda yer almamaktadır. Fakat uygulamada hizmet sözleşmesinin bir türü olarak bilinmekteydi. Pa- zarlamacı işveren hesabına ve işletmesinin dışında, her türlü işlemin yapıl- masına sürekli olarak aracılık etmeyi borçlanmıştır. Eğer yazılı anlaşma varsa, bu anlaşmada belirtilen işlemleri işveren hesabına yapar. İşveren ise buna karşılık ücret ödemeyi üstlenir. Pazarlamacı, işletmede üretilen veya verilen hizmetin merkez dışındaki uzak yerlerdeki müşterilere tanıtımı ve satılmasına aracılık etmektir. Bu nedenle pazarlamacı, tacir adına işletme dışında faaliyet gösteren ve tacire hizmet ilişkisi ile bağlı bulunan tacir yar- dımcısı olarak da tanımlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Pazarlamacılık sözleşmesi, hizmet sözleşmesi, pazarlamacı, tacir yardımcısı

Kaynakça

• AKI, E./DEMİRBİLEK, T., “Performans Değerlendirme Sistemi ve Performans Düşüklüğü Nedeniyle İş Sözleşmesinin Feshi”, Prof. Dr. Ali GÜZEL’e Armağan, C. I, İstanbul 2010.
• AKIN, M., Türkiye Barolar Birliği Türk Ticaret Kanunu Tasarısı Top- lantıları, “tartışma kısmı”, Ankara 2008.
• AKKURT, S. S., “Türk Özel Hukukunda İş Sözleşmesi ile Eser Söz- leşmesinden Kaynaklanan Başlıca Yükümlülükler ve Anılan Sözleşmelerin Ayırt Edilmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 10, S. 2, 2008.
• ALTHERR,H./BREM, E./BÜHLMANN, H., Schweizerisches Obligationenrecht, Textausgabe mit Leitsätzen aus der Praxis des Bundesgerichtes, 2., überarbeitete und ergänzte Auflage, Bern 1994.
• ARKAN, S., Ticari İşletme Hukuku, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanu- nu’na Göre HazırlanmışOn Beşinci Baskı, Ankara 2011.
• ARSLANLI, H., Kara Ticareti Hukuku Dersleri, Umumi Hükümler, İs- tanbul 1960.
• AYHAN, R.,/ÖZDAMAR, M./ÇAĞLAR, H., 6102 Sayılı Türk Tica- ret Kanununa Göre Ticari İşletme Hukuku Genel Esaslar, Ankara 2011.
• BİLGİLİ, F./DEMİRKAPI, E., Ticaret Hukuku Bilgisi, Bursa 2012.
• BÜYÜKTARAKÇI, S., “Mevsimlik İşler ve Kampanya İşlerinde Be- lirli Süreli İş Sözleşmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergi- si, C: 11, Özel Sayı, 2009.
• CAN, O., 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Göre Acentelikte Reka- bet Yasağı Anlaşması, Ankara 2011.
• CENTEL, T.,İş Hukukunda Ücret, İstanbul 1988.
• CİHAN, H., “Temsil İlişkisinde Yetkilendirmenin Yürürlükteki BK ve 6098 Sayılı Yeni BK’ya Göre Karşılaştırmalı İncelenmesi”, İstanbul Barosu Dergisi, C. 85, S. 3, Y. 2011.
• DEMİRVURAN, H.M., Ticari Vekalet, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi SBE, Ankara 2004.
• DEYNEKLİ, A., “Aciz Hali ve İflasın İşçi Alacaklarının Tahsiline Et- kisi”, Ankara Barosu Dergisi, Y. 67, S. 2, 2009.
• EGLI, H.P., Handkommentar zum Schweizerischen Obligationenrecht, Art. 347 ff., Zürich 2002.
• ELMAS, S., “Türk İş Hukukunda İkale”, Kamu – İş, C: 11, S: 1/2009, s. 85 vd.; ÇİL, Ş., “İş Hukukunda İbra Sözleşmesi”, Kamu – İş, C: 7, S: 3/2004.
• ENGİN, M., “Yeni İş Kanunu Tasarısı ve İşçinin İş Görmekten Kaçın- ma Hakkı”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 5, S. 1, 2003.
• GAUCH, P./AEPLI, V./STÖCKLI, H., Präjudizienbuch OR, Zürich/ Basel/Genf 2009.
• GEREK, H. N., “İş Sözleşmesinin İkale Sözleşmesi İle Sona Ermesi”, Çalışma ve Toplum, 2011/4, 31.
• GÖKSEL, M., “Ücretin Haciz, Devir ve Temlik İşlemlerine Karşı Ko- runması”, Ali GÜNEREN’e Armağan, İstanbul 2010.
• GÖZLER, K., Hukuka Giriş, 7. Bası, Bursa 2010.
• GUHL, T./KOLLER, A./SCHNYDER, A.K./DRUEY, J.N., Das Schweizerische Obligationenrecht, neute Auflage, Zürich 2000.
• GUHL, T./MERZ, H./KUMMER, M., Das Schweizerische Obligationenrecht, Zürich 1972.
• GÜLVER, E., Emeklilik Sözleşmesi, İstanbul 2011.
• GÜNEŞ, B./MUTLAY, F. B., “Yeni Borçlar Kanununun “Genel Hiz- met Sözleşmesi”ne İlişkin Hükümlerinin İş Kanunu ve 818 Sayılı Kanunla Karşılaştırılarak Değerlendirilmesi”, Çalışma ve Toplum, 2011/1, 30.
• GÜRİZ, A., Hukuk Başlangıcı, 13. bası, Ankara 2011.
• HİRŞ, E., Ticaret Hukuku Dersleri, Genişletilmiş ve Gözden Geçirilmiş Üçüncü Bası, İstanbul 1948.
• İMREGÜN, O., Kara Ticareti Hukuku Dersleri, İstanbul 1996.
• İNCEOĞLU, M. M., Borçlar Hukukunda Doğrudan Temsil, İstanbul 2009.
• KAPLAN, T. S., Belirli Süreli İş Sözleşmelerinin Haksız Feshi ve Türk Borçlar Kanunu Tasarısında Getirilen Yeni Düzenlemeler, KAMU-İŞ, s. 217 (http://www.kamu-is.org.tr/pdf/OGC8.pdf: 19.01.2013).
• KAR, B., “Deneme Süreli İş Sözleşmesi”, Osman Güven ÇANKA- YA’ya Armağan, Ankara 2010.
• KARAYALÇIN, Y., Ticaret Hukuku, I. Giriş-Ticari İşletme, Ankara 1968.
• KAYIHAN, Ş., Acentelik Sözleşmesi, 3. Bası, Ankara 2008.
• KINACIOGLU, N., Acente ve Acentelik Sözleşmesi, Ankara 1963.
• KOÇ, M., “İş Güvencesi Kapsamında İşçinin Yetersizliğinden Kaynak- lanan Geçerli Nedenler”, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kazancı Hukuk Dergisi, S. 59-60, 2009.
• KOÇ, S., “Borçlar Kanunu Tasarısının Hizmet Sözleşmesi ile İlgili Ye- ni Düzenlemeleri”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Erden KUNTALP’e Armağan, 2004/1, C. I.
• MANAV, A. E.,İş Hukukunda Geçersiz Fesih ve Geçersiz Feshin Hü- küm ve Sonuçları, Ankara 2009.
• MİNELİLER, Z., “Ticari Vekil”, Prof. Dr. Fırat ÖZTAN’a Armağan, C. II, Ankara 2010.
• MOLLAMAHMUTOĞLU, H.,İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Bakımın- dan İşçini Ret Hakkı, Türk Kamu Sen, İş Hukuku ve İktisat Dergisi, C. 2, S. 15-16, Mart- Haziran 1994.
• MOLLAMAHMUTOĞLU, H./ASTARLI, M., İş Hukuku, Gözden Geçirilmiş Genişletilmiş, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu-6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu İşlenmiş, 5. Bası, Ankara 2012.
• ÖZDEMİR, M. E., “Borçlar Kanunu’nun 325. Maddesine İlişkin Yar- gıtay Kararlarının Değerlendirilmesi”, Ali GÜNEREN’e Armağan, İstanbul 2010.
• POROY, R./YASAMAN, H., Ticari İşletme Hukuku, İstanbul 2012.
• PORTMANN, W., (Hrsg: HONSELL, H./VOGT, N. P./WIEGAND, W.), Basler Kommentar, Obligationenrecht I, 4. Auflage, Basel/Genf/Zürich 2007.
• REHBINDER, M., Schweizerisches Arbeitsrecht, 15.Aufl., Bern 2002. SCHMID, J./STÖCKLI, H., Schweizerisches Obligationenrecht, Besonderer Teil, Zürich 2010.
• ŞENER, O. H.,”Postmortal Temsil Yetkileri ve Ticari Mümessillik”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C: 11, S: 1, 2009.
• SOYER, P., “Türk Borçlar Kanunu Tasarısının “Genel Hizmet Sözleş- mesi”ne İlişkin Bazı Hükümleri Üzerine Düşünceler”, Prof. Dr. Devrim ULUCAN’a Armağan, İstanbul 2008.
• SUR, M., “İşçinin Çalışmaktan Kaçınma Hakkı”, A.Can Tuncay’a Ar- mağan, İstanbul 2005.
• SÜZEK, S., “İş Akdinin Askıya Alınması ve Ücretsiz İzinler”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 9, Özel Sayı, 2007( İş Akdi).
• SÜZEK, S.,İş Hukuku, (Genel Esaslar-Bireysel İş Hukuku), Türk Borç- lar Kanunu, HMK ve TTK’na Göre Yenilenmiş 8.Bası, İstanbul 2012.
• TAŞKENT, S., “İş Sözleşmesinin İkale Yolu ile Sona Erdirilmesi”, Kamu – İş, C: 11, S: 4/2011.
• TAŞKENT, S., “Mevsimlik Bir İşte Yapılan Belirli Süreli iş Sözleşme- si”, Prof. Dr. Ali GÜZEL’e Armağan, C. I, İstanbul 2010.
• TEKİNALP, G., Acente Sözlesmesine Uygulanan Kanunlar İhtilafı Kuralları, İstanbul 1972.
• TEOMAN, Ö., “Tacir Yardımcıları”, Doç. Dr. Mehmet SOMER’e Armağan, İstanbul 2006.
• TOPÇUOĞLU, M., “Yeni Tacir Yardımcısı Pazarlamacı”, SDÜHFD, Cilt I, Sayı 2, 2011.
• TOPÇUOĞLU, M.,İnhisar (Tekel) Kaydıİçeren Acentelik, Tek Satıcı- lık ve Franchising Sözleşmelerinde Aktif ve Pasif Satışlar, Rekabet Dergisi, S. 18, 2004 (Aktif ve Pasif Satışlar).
• TOPÇUOĞLU, M., Rekabet Hukuku Açısından Acentelik ve Dağıtım Sözleşmeleri, Ankara 2006 (Acentelik ve Dağıtım).
• TOPUZ, M., “4857 Sayılıİş Kanunu Çerçevesinde İşçinin İş Görmek- ten Kaçınma Hakkı(İşK. m. 34, İşK. m. 83)” Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı 2, İstanbul 2007.
• TUNCAY, A. C., “Pazarlamacılık (Ticari Gezgin) Sözleşmesi ve Dü- şündürdükleri”, Çimento İşveren, S. 2, C. 26, Mart 2012 (Pazarlamacılık Sözleşmesi).
• TUNCAY, A. C., Ücretin Ödenmemesinin Sonuçları( İşçininİş Gör- mekten Kaçınma Hakkı), Karar İncelemesi, Legal İş Hukuku Ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, Sayı: 6, 2005.
• TUNCAY, C./EKMEKÇİ, Ö., Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri, 14. Bası, İstanbul 2011.
• TUNÇOMAĞ, K.,/CENTEL, T.,İş Hukukunun Esasları, İstanbul 2008.
• UŞAN, M. F., “4857 Sayılıİş Yasasının 22. Maddesi Çerçevesinde Deği- şiklik Feshi, Çalışma Şartlarında Esaslı Değişiklik ve Uygulama Sorunları”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C: 9, Özel Sayı, 2007.
• WEBER, R./ERBAŞ, C. G., “Türk Hukukunda Değişiklik Feshi”, Prof. Dr. Ali GÜZEL’e Armağan, C. I, İstanbul 2010.
• YAVUZ, C./ACAR, F./ÖZEN, B., Borçlar Hukuku Dersleri, Özel Hü- kümler, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Güncellenmiş ve Yeni- lenmiş 10. Baskı, İstanbul 2012.
• YENİSEY, K./ÖZTÜRK, Ö., “İşçinin Sözleşme Sonrası Ticari Sırları Saklama Yükümlülüğü”, Prof. Dr. Devrim ULUCAN’a Armağan, İstanbul 2008.
• YILMAZ, E., Genel Kanun-Özel Kanun İlişkisi (Türk Borçlar Kanunu ve İş Kanunu Bağlamında), MESS Sicil, Haziran 2011.
• ZEVKLİLER, A./GÖKYAYLA, K. E., Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkiler, Ankara 2013.
• ZEYTİNOĞLU, E., Çalışma Barışına Katkısı Olabilecek Bir Sistem: Esneklik, “10. Yıl’a Armağan”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl 11, Sayı 22, 2012/2.