Fransız Anayasa Konseyinin Uluslararası Andlaşmaların Denetimine İlişkin Genel Yetkileri

Yıl 2019, Cilt: 25 Sayı: 2, 697 - 715, 27.12.2019

Pınar Dikmen

https://doi.org/10.33433/maruhad.667599

Öz

Fransız Anayasa Konseyi, Anayasanın 54. maddesi çerçevesinde, uluslararası andlaşmaları onaylanmalarından ya da uygun bulunmalarından önce a priori denetlemektedir. Bu denetim çerçevesinde anayasaya aykırı bir uluslararası andlaşma, anayasa değiştirilmeden iç hukukta yürürlüğe giremez. Anayasa Konseyi ayrıca, sahip olduğu diğer denetim usulleri ile de uluslararası andlaşmaları a priori olarak denetleme yetkisini kendinde görmektedir. Anayasa Konseyinin bu tutumu, anayasanın üstünlüğünün sağlanması açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası andlaşmalar, Uluslararası andlaşmaların denetimi, Anayasa yargısı, Fransız Anayasa Konseyi

Kaynakça

• Ana Britannica. Genel Kültür Ansiklopedisi: Cilt III, Ana Yayıncılık, 2004.
• Anayurt, Ömer. 1958 Fransız Anayasasında Kanun Anlayışı: Kanunun Genelliğinden Sınırlı – Tahsisli Kanuna Geçiş. Ankara: Seçkin, 2019.
• Apaydın, Deniz Tekin. “Monizm-Düalizm İkileminde Türk Hukuk Sistemi: Uluslararası Hukuka Bakış Üzerine Doktrinel Uyuşmazlığın Nedenleri ve AB Hukuku Işığında Bir Değerlendirme” İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt. 9, Sayı. 1, 2018, ss. 529-560.
• Bal, Ali. “Uluslararası Andlaşmaların Anayasa Mahkemesi Tarafından Denetlenmesi”, Legal Hukuk Dergisi, Cilt. 1, Özel Sayı: Rona Aybay’a Armağan, Aralık 2014, ss.459-509.
• Bastien, Francois. “Le Conseil constitutionnel et la Cinquième République. Réflexions sur l’émergence et les effets du contrôle de constitutionnalité en France”. Revue française de science politique, No. 3-4,1997, ss. 337-404.
• Can, Hacı. “Türk Hukuk Düzeninin Milletlerarası Hukuka Açıklığı”. Yasama Dergisi, Sayı. 12, MayısHaziran-Temmuz-Ağustos 2009, ss. 5-65.
• Çelik, Edip. “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Türk Hukukundaki Yeri ve Uygulaması”. İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, Cilt. 1. Sayı. 15, 1988, ss. 47 – 56.
• De Lamothe, Olivier Dutheillet. “Contrôle de conventionnalité et contrôle de constitutionnalité en France”. Visite au Tribunal Constitutionnel espagnol Madrid: 2-4 avril 2009. Madrid, 2009. https:// www.conseil-constitutionnel.fr/les-membres/controle-de-conventionnalite-et-controle-deconstitutionnalite-en-france, (10 Ekim 2019) Debbasch, Charles, Frédéric Colin, Laurence Desfonds, Karine Favro, ve Phlie Marcangelo. Constitution Ve République: Textes, jurisprudence, pratique. 5. Baskı. Paris: Economica, 2012.
• Decaux, Emmanuel. “Le régime du droit international en droit interne”. Revue internationale de droit comparé 62, No. 2, 2010, ss. 467-505. Delcamp, Alain. “Le Conseil constitutionnel et le Parlement”. Revue française de droit constitutionnel, Vol.1, No. 57, 2004, ss. 37-83.
• Disant, Mathieu. “Les effets dans le temps des décisions QPC”. Les Nouveaux Cahiers du Conseil constitutionnel, Vol. 40, No. 3, 2013, ss. 63-82.
• Drago, Guillaume. Contentieux constitutionnel français. 4. Baskı. Paris: PUF, 2016. Favoreu, Louis. La Constitution et son juge. Paris: Economica, 2014. 77 AYM. E. 1996/55, K. 1997/33, K.T. 27.02.1997 ve AYM. E. 2010/92, K. 2012/86, K.T. 31.05.2012; AYM.
• Favoreu, Louis, ve Philip Loïc. “Introduction”, Louis Favoreu (ed.). Le Conseil Constitutionnel içinde. Paris, PUF, 2005, ss.3-8.
• Hamon, Francis, ve Michel Troper. Droit Constitutionnel. 38. Baskı. LGDJ, 2017. Gülgeç, Yahya Berkol Normlar Hiyerarşisi: Türk Alman ve İngiliz Hukuk Sistemlerinde Kural İşlemlerin ve Mahkeme Kararlarının Hiyerarşik Gücü. 1. Baskı, İstanbul: On İki Levha, 2016.
• Ülgen, Özen. “Fransız Anayasa Yargısında Yeni Dönem: Öncelikli Anayasallık Sorunu”. Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt. 11, Sayı 1, Ocak 2014, ss. 591-619.
• Jan, Pascal. “Le conseil constitutionnel”. Pouvoirs, No. 99,1999, ss. 71-86. Kaboğlu, İbrahim Özden. Anayasa Yargısı – Avrupa Modeli ve Türkiye. Güncellenmiş ve Genişletilmiş 4.Baskı. İstanbul: İmge, 2007.
• Le Bot, Olivier. “Contrôles de constitutionnalité a priori et a posteriori en Europe”. Les Nouveaux Cahiers du Conseil constitutionnel, Vol. 40, No. 3, 2013, ss.117-135.
• Magnon, Xavier. QPC – La question prioritaire de constitutionnalité. 2. Baskı. LexisNexis, 2013.
• Mathieu, Bertrand. “Le Conseil constitutionnel “législateur positif” ou la question des interventions du juge constitutionnel français dans l’exercice de la fonction législative”. Revue internationale de droit comparé, Vol. 62, No. 2, 2010, ss. 507-531.
• Mathieu, Bertrand. “Le respect par l’Union européenne”, [https://www.conseil-constitutionnel.fr/nouveauxcahiers-du-conseil-constitutionnel/le-respect-par-l-union-europeenne], Cahiers du Conseil constitutionnel, No. 18, 2005.
• Mélin-Soucramanien , Ferdinand. “Le Conseil constitutionnel, juge électoral”. Pouvoirs. Vol. 2, No. 105, 2003, ss. 117-131. Milli Birlik Komitesi Genel Kurul Toplantısı. Cilt. 6, 87. Birleşim, 17.05.1961. https://www.tbmm.gov.tr/ tutanaklar/TUTANAK/MBK_/d00/c006/mbk_00006087.pdf (15 Ekim 2019).
• Olivia, Eric, Gaïa Patrick, André Roux, Richard Ghevontian, ve Ferdinand, Mélin-Soucramanien. Les grandes décisions du Conseil Constitutionnel. 18. Baskı.Paris: Dalloz, 2016.
• Pazarcı, Hüseyin. Uluslararası Hukuk. 17. Baskı.Ankara: Turhan, 2018.
• Raffarin, M. Jean-Pierre. “Rapport d’information fait au nom de la commission des affaires étrangères, de la défense et des forces armées : redonner tout son sens à l’examen parlementaire des traités”. Les Rapports du Sénat, No. 204, Décembre 2014. https://www.senat.fr/rap/r14-204/ r14-2041.pdf. (10 Ekim 2019).
• Roche, Jean-Baptiste. “Le contrôle juridictionnel du referendum en France (2eme partie)”. Revue juridique de l’Ouest, Vol. 2, 2012, ss. 183-227.
• Rousseau, Dominique , Julien Bonnet, ve Pierre-yves Gahdoun. Droit du contentieux constitutionnel. 11. Paris: LGDJ, 2016.
• Sur, Melda. Uluslararası Hukukun Esasları. 10. Baskı, İstanbul: Beta, 2016. Şirin, Tolga. Karşılaştırmalı Anayasa Hukukunda Kanun Kavramı. 2. Baskı. İstanbul: On İki Levha, 2019.
• Temsilciler Meclisi. “Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Tasarısı ve Anayasa Komisyonu Raporu”. Temsilciler Meclisi Tutanak Dergisi, 34. Birleşim, 09.03.1961. https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TM__/d00/c002/tm__00002034.pdf, (15 Ekim 2019).
• Teziç, Erdoğan. Anayasa Hukuku (Genel Esaslar). Gözden Geçirilmiş ve İlaveli 19. Baskı. İstanbul: Beta, 2015.
• Toluner, Sevin. Milletlerarası Hukuk ve İç Hukuk Arasındaki İlişkiler. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1973.
• Troper, Michel. “Comment la Constitution de 1958 définit la souveraineté nationale?”. La Constitution en 20 questions: question n° 5 Cinquantième anniversaire de la Constitution (2008). 2008. https://www.conseil-constitutionnel.fr/la-constitution (29 Kasım 2017).
• Verrier Maxime. “L’Europe, la France et les langues régionales: une relation compliquée ?”, Eurosorbonne. 31 Temmuz 2017. https://eurosorbonne.eu/2017/07/31/france-langues-regionales-relationcompliquee/ (10 Ekim 2019).
• Verpeaux, Michel, Ariene Vidal-Naquet, Pierre De Montavilet, ve Agnès Roblot-Troizier. Droit constitutionnel. Les grandes décisions de la jurisprudence. 2. Baskı.Paris: PUF, 2017.
• Verpeux, Michel. “Contrôle de constitutionnalité des actes administratifs: actes”, [https://www-dalloz-fr-s. biblionum.u-paris2.fr], Répertoire de contentieux administratif, Janvier 2011. (26 Kasım 2019).
• https://www.conseil-constitutionnel.fr
• https://www.editions-dalloz.fr/recueil-lebon-recueil-des-decisions-du-conseil-d-etat.html
• http://kararlaryeni.anayasa.gov.tr
• https://www.legifrance.gouv.fr