Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmemesi Suçu (TCK m. 280)

Yıl 2019, Cilt: 25 Sayı: 2, 948 - 978, 27.12.2019

A. Burak Karahan

https://doi.org/10.33433/maruhad.667619

Öz

Suç ve suçlulukla mücadele bakımından, yetkili makamların suçlardan ve suçlulardan haberdar olması gerekir. Bu nedenle sağlık mesleği mensuplarına görevlerini yaptıkları sırada suç işlendiğine yönelik bir belirtiyle karşılaşmaları durumunda yetkili makamlara bildirimde bulunma yükümlülüğü getirilmiştir. Sağlık mesleği mensuplarının bu yükümlülüğü ihlal etmeleri, yani suçu bildirmemeleri 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK)’nun 280’inci maddesinde suç olarak düzenlenmiştir. Çalışmamızda TCK’nın 280’inci maddesinde düzenlenen bu suç incelenecektir. TCK’nın 280’inci maddesi iki fıkradan oluşmaktadır. İlk fıkrada suçun kanuni unsurları ve karşılığında öngörülen yaptırım düzenlenmiştir. İkinci fıkrada ise “sağlık mesleği mensubu” ibaresinden ne anlaşılması gerektiği belirtilmiştir. Sağlık mesleği mensubu görevini yaptığı sırada bir suçun işlendiği yönünde bir belirti ile karşılaşmasına rağmen, durumu yetkili makamlara bildirmez veya bu hususta gecikme gösterirse bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu suçun faili olan kişilerin muhakkak “sağlık mesleği mensubu” sıfatını haiz olması gerekmektedir. Sağlık mesleği mensubu deyiminden tabip, diş tabibi, eczacı, ebe, hemşire ve sağlık hizmeti veren diğer kişiler anlaşılır.

Anahtar Kelimeler

: Suç, Suçluluk, Suçu Bildirmeme, Sağlık Mesleği Mensubu, Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmemesi

Kaynakça

• Aksoy İpekçioğlu, Pervin, Türk Ceza Hukukunda Suça Teşebbüs, Ankara, 2009.
• Arslan Hızal, Sevinç, “Türk Ceza Kanununda Sağlık Personelinin İhbar Yükümlülüğü”, Ceza Hukuku Dergisi, S.1, 2010, s. 125-149.
• Artuk, Mehmet Emin/Gökcen, Ahmet/Yenidünya, Caner, Türk Ceza Kanunu Şerhi: Madde 242-345, C.V, Ankara, 2014.
• Baytaz, A. Batuhan, “Hekimlerin Tanıklıktan Çekinme Hakkı İle Tck Madde 280’deki Suçu Bildirmeme Suçu Çelişiyor mu?”, Türk Tıp Etiği ve Tıp Hukuku Araştırmaları Yıllığı, C. 2-3, S. 2-3, Ekim 2009/2010, s. 169-176.
• Bulut, Pınar, “Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmemesi”, İstanbul Barosu Sağlık Hukuku Merkezi “Sağlık Hukuku Makaleleri”, İstanbul, 2012, s. 83-104.
• Centel, Nur/Zafer, Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku, İstanbul, 2017.
• Çakmut, Özlem Yenerer, “Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmemesi Suçu (TCK m. 280)”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Doç. Dr. Mehmet Somer’in Anısına Armağan Özel Sayısı, C.XII, S. 1-3, 2006, s. 1051-1060.
• Demirel, Muhammed, Suça İştirakte Bağlılık Kuralı, İstanbul, 2017. Deryal, Yahya, “Hekimin “Sır Saklama” ve “İhbar” Yükümlülükleri” (çevrimiçi), www.aktuelpsikoloji.com. Erbaş, Rahime, Türk Hukukunda ve Karşılaştırmalı Hukukta Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirme Yükümlülüğü, İstanbul, 2015.
• Erdem, Mustafa Ruhan, “Suçu Bildirmeme Suçu (TCK m. 278)”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S.80, 2009, s. 105-120.
• Giyik, Abdulbaki, “Hekimin Sır Saklama Yükümlülüğü ile Suçu Bildirme Yükümlülüğü ve Bu Yükümlülüklerin Çatışması”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. IX, S. 2, 2014, s. 176211.
• Gültekin, Özkan, “Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmemesi Suçu”, Terazi Hukuk Dergisi, C.XI, S.19, 2016, s. 103-113.
• Hafızoğulları, Zeki/Acar, Bülent Hayri, “Suçu Bildirmeme Suçları”, Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.II, S.1, 2016, s. 179-199.
• Hakeri, Hakan, Ceza Hukukunda İhmal Kavramı ve İhmali Suçların Çeşitleri, Ankara, 2003.
• Hakeri, Hakan, Tıp Hukuku, Ankara, 2018.
• Hancı, Hamit, “Hekimin İhbar Yükümlülüğü”, Prof. Dr. İrfan Baştuğ Armağanı, Ankara, 2001, S. 80, s. 107108.
• Heinrich, Bernd, Ceza Hukuku Genel Kısım – I, Ed. Yener Ünver, Çev. Hakan Hakeri, Yener Ünver, Veli Özer Özbek, Özlem Yenerer Çakmut, Barış Erman, Koray Doğan, Ramazan Barış Atladı, Pınar Bacaksız, İlker Tepe, Ankara, 2014.
• İçel, Kayıhan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, İstanbul, 2018. İplikçi, Huriye Elif, “Türk Ceza Hukukunda Suçu Bildirmeme Suçları”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2010.
• Karahan, Abdurrahman Burak, “Bilgi ve Belge Vermeme Suçu (Bank.K m. 153/1)”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XXII, 2018, S. 3, s. 131-170. Karasu, Sinem, Hekimin Sır Saklama Yükümlülüğü, İstanbul, 2009.
• Koca, Mahmut, “Çocuk İstismarında İhbar Yükümlülüğü”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.III, S.1, 2012, s. 113-127.
• Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Ankara, 2018. Kocasakal, Ümit, Türk Ceza Kanununda Suçu Bildirmeme Suçları, İstanbul, 2017.
• Kolcu, Selahaddin, Suçu Bildirmeme Suçu, Ankara, 2016.
• Mahmutoğlu, Fatih Selami/Karadeniz, Serra, Türk Ceza Kanunu Genel Hükümler Şerhi, İstanbul, 2017.
• Malkoç, İsmail, Açıklamalı Türk Ceza Kanunu: Madde 242-345, C.IV, Ankara, 2013.
• Özbek, Veli Özer/Doğan, Koray/Bacaksız, Pınar, Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara, 2019.
• Özdemir, Hayrunnisa, “Hadım Etme ve Hekimin Sır Saklama Yükümlülüğü”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XIV, 2010, S. 1, s. 125-164.
• Özek, Çetin, “Adliyeye Karşı İşlenen Suçların Hukuksal Konusu”, İstanbul Hukuk Fakültesi Mecmuası, C.LV, S.3, 1997, s. 13-50.
• Özgenç, İzzet, “Kamu Görevi, Yükümlülük Suçları, Yükümlülük Suçlarına İştirak”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.IV, S.1-2, 1994, s. 329-348.
• Özgenç, İzzet, “Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirme Yükümlülüğünün Kapsam ve Sınırları” (çevrimiçi), http://www.sdplatform.com.
• Sözüer, Adem, Ceza Hukuku Uygulama Rehberine Giriş ve Pratik Çalışma Notu, İstanbul, 2013. T.C. Adalet Bakanlığı Yayın İşleri Dairesi Başkanlığı, Tutanaklarla Türk Ceza Kanunu, Ankara, 2005.
• Tezcan, Durmuş/Erdem, Mustafa Ruhan/Önok, Murat, Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, Ankara, 2018. Toroslu, Nevzat, Ceza Hukuku Özel Kısım, Ankara, 2018.
• Törenli Çakıroğlu, Maral, “Hekimin Borçlarından Özel Olarak Sır Saklama Borcu”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XII, S. 2, 2010, s. 159-181.
• Ünver, Yener, İftira, Suç Uydurma, Suç Üstlenme, Yalan Tanıklık ve Bilirkişilik, İnfaz Kurumlarından Kaçma: TCK’da Düzenlenen Adliyeye Karşı Suçlar, Ankara, 2016.
• Üzülmez, İlhan, “Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmemesi Suçu TCK m.280”, Türk Ceza Hukukunun Güncel Sorunları (V. Türk-Alman Tıp Hukuku Sempozyumu, 28 Şubat-1 Mart 2008 Ankara), Ankara, 2008, s. 823-844.
• Yaşar, Osman/Gökcan, Hasan Tahsin/Artuç, Mustafa, Yorumlu-Uygulamalı Türk Ceza Kanunu, C.VI, Ankara, 2010. Zafer, Hamide, “Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmemesi Suçu (TCK m. 280)”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C.LXXI, S.1, 2013, s. 1327-1252. Zeytin, Zafer, “Hekimin Sır Saklama Yükümlülüğü”, Türkiye Klinikleri J. Med Ethics, C. XIV, S. 2, 2006, s. 77-82. (çevrimiçi), https://www.lexpera.com.tr. (çevrimiçi), http://www.tdk.gov.tr. (çevrimiçi), “ The Right To Health”, http://www.ohchr.org.