The Authority that will Establish the Waiver and Termination of the Lawsuit due to Waiver after the Verdict in Code of Civil Procedure: Evaluations within the Scope of Law Amendment No. 7251

Yıl 2021, Cilt: 27 Sayı: 2, 1576 - 1622, 03.12.2021

Serpil Işık

https://doi.org/10.33433/maruhad.983061

Cited By: 1

Öz

Waiver of a lawsuit means the plaintiff to partially or completely withdraw from the claim stated in the petition. Pursuant to the regulations in the code, waiver can be given at any stage of the proceeding, until finalization of the form of verdict. While waiver is possible while the proceeding at the court of first instance is ongoing, it is also possible after the verdict is given, yet before applying to legal remedies or during when the lawsuit file is examined for remedies. If the lawsuit is waived while the proceeding at the court of first instance is ongoing, it should be terminated by a procedural decision of the court of first instance stating that the lawsuit was terminated due to waiver. However, there is no provision in our legislation about which decision will be passed, by which authority and in which manner if the withdrawal from the lawsuit is given within the legal time frame to apply to legal remedies after the verdict is given by the court of first instance or after the verdict is appealed through legal remedies. Therefore, there is an established practice of the Supreme Court on the authority to be applied to and the verdict to be given by this authority if the lawsuit is waived by the plaintiff within the legal time frame for applying to legal remedies after the verdict or while the legal remedies are being examined. Article 57 of the Regulation on Code of Civil Procedure issued after the Code of Civil Procedures No. 6100 came into force on 01.10.2011, introduced for the first time a provision that the lawsuit can be waived after verdict is given by the court of first instance. After the repeal of the Regulation on Code of Civil Procedure, another regulation was introduced with the Regulation on the Regional Courts of Justice and Court of Original Jurisdiction and Chief Public Prosecutor's Office Administrative and Editorial Services (Art. 215). With the provisions of the regulation, a different and new regulation from the practice of the Supreme Court was adopted by assuming that the court will examine the notice of waiver before applying for legal remedies and will give an “additional verdict” in this respect. After the CCO amendment that entered into force on 28.07.2020, regulation regarding the case and the decision to be made were clearly introduced in the Law. Thus, the current situation in practice has been regulated in the CCP and brought into law. In our study will try to reveal which authority is to give the verdict that the lawsuit is terminated upon waiver of the lawsuit after verdict is given by the court of first instance but before applying to legal remedies, or while the lawsuit file is being examined according to the legal remedies in terms of the decisions of the Supreme Court, opinions put forward in the doctrine and the provisions of the Regulations (former HMK Article 57; Regulations Art. 215) and within the framework of the CCP amendment that entered into force on 28.07.2020.

Anahtar Kelimeler

Waiver of Lawsuit in Code of Civil Procedure, Time Frame of Waiver from the Lawsuit, Waiver after the Verdict, Waiver from Lawsuit During Legal Remedies, Additional Decision

Medenî Usûl Hukukunda Hükümden Sonra Feragat ve Davanın Feragat Sebebiyle Sona Erdiğini Ortaya Koyacak Olan Merci: 7251 Sayılı Kanun Değişikliği Kapsamında Değerlendirmeler

Öz

Davadan feragat, davacının dava dilekçesinde yer alan talep sonucundan kısmen veya tamamen vazgeçmesidir. Kanunda yer alan düzenlemeler uyarınca davadan feragat, hükmün şekli anlamda kesinleşmesine kadar yargılamanın her aşamasında yapılabilecektir. Yargılamanın ilk derece mahkemesinde devam ettiği bir esnada davadan feragat edilebileceği gibi hükmün verilmesinden sonra ve fakat kanun yollarına müracaat edilmesinden önce ya da dosyanın kanun yollarında incelendiği bir aşamada da davadan feragat yoluna gidilebilecektir. Yargılamanın ilk derece mahkemesinde devam ettiği bir sırada davadan feragat edilmesi üzerine, ilk derece mahkemesince davanın feragat sebebiyle sona erdiği ifade edilerek usule ilişkin bir kararla reddedilmesi gerekecektir. Bununla birlikte, ilk derece mahkemesince hüküm verildikten sonra kanun yollarına müracaat süresi içerisindeyken veya hükmün kanun yollarına götürülmesinden sonra davadan feragat edilmesi durumunda hangi mercii tarafından ne şekilde bir karar verileceği konusunda, 28.07.2021 tarihli ve 7251 sayılı HMK değişikliğine kadar usul kanunumuzda bir boşluk bulunmaktaydı. Bu sebeple, hükmün verilmesinden sonra kanun yolları süresi içerisinde veya dosyanın kanun yollarında incelendiği bir esnada davacı tarafından davadan feragat edilmesi durumunda müracaat edilecek olan mercii ile bu mercii tarafından verilecek olan karar konusunda Yargıtay’ın yerleşik bir uygulaması söz konusuydu. 01.10.2011 tarihinde 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonra çıkartılan Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yönetmeliği’nin (“HMK Yön.”) 57’nci maddesi ile ilk kez hükmün ilk derece mahkemesince verilmesinden sonra davadan feragat edilmesi konusunda bir düzenleme yapılmıştır. Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yönetmeliği’nin yürürlükten kaldırılmasından sonra Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin (“Yazı İşleri Yön.”) yürürlüğe girmesiyle birlikte bu konuda bir düzenleme (m. 215) getirilmiştir. Getirilen yönetmelik hükümleri ile kanun yollarına müracaat edilmesinden önce davadan feragat beyanının mahkemece inceleneceği ve mahkemenin bu yönde bir “ek karar” vereceği öngörülerek Yargıtay uygulamasından farklı ve yeni bir düzenleme kabul edilmiştir. 28.07.2020 tarihinde yürürlüğe giren 7251 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu değişikliği sonrasında ise, Kanunda açıkça davadan feragatin yapılma zamanı ve verilecek olan karara ilişkin düzenlemeler getirilmiştir. Böylelikle, Yönetmelik hükümleriyle kabul edilen ve uygulamada var olan durum, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda da düzenlenerek kanun hükmü olarak öngörülmüştür. Bununla birlikte, yönetmeliklerle öngörülen düzenlemeye kanuni bir temel kazandırılması ve HMK’da ilk defa “ek karar” kavramına yer verilmesi bakımından gerçekleştirilen değişiklik önem arz etmektedir. Çalışmamızda, hükmün ilk derece mahkemesince verilmesinden sonra ve fakat kanun yollarına müracaat edilmesinden önce ya da dosyanın kanun yollarında bulunduğu bir aşamada davadan feragat edilmesi üzerine davanın sona erdiğini tespit eden kararı verecek olan merciinin neresi olduğu Yargıtay kararları, doktrinde ileri sürülen görüşler ve yürürlüğe giren Yönetmelik hükümleri (eski HMK Yön. m. 57; Yazı İşleri Yön. m. 215) ile 28.07.2020 tarihinde gerçekleştirilen 7251 sayılı HMK değişikliği çerçevesinde ele alınarak ortaya konulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Medeni Usul Hukukunda Davadan Feragat, Davadan Feragatin Zamanı, Hükmün Verilmesinden Sonra Davadan Feragat, Kanun Yolları Aşamasında Davadan Feragat, Ek Karar

Kaynakça

• Akil C, İstinaf Kavramı (1. Bası, Yetkin 2010).
• Akkaya T, Medeni Usul Hukukunda İstinaf (1. Bası, Yetkin 2009).
• Akyol Aslan L, Medeni Usul Hukukunda Davadan Feragat (1. Bası, Yetkin 2011).
• Alangoya Y, Yıldırım MK ve Deren-Yıldırım N, Medeni Usul Hukuku Esasları (7. Bası, Beta 2009) (Esaslar).
• Alangoya Y, Yıldırım MK ve Deren-Yıldırım N, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Tasarısı Değerlendirme ve Önerileri (İstanbul Barosu Yayınları 2006) (Tasarı).
• Ansay, SŞ, Hukuk Yargılama Usulleri (7. Bası, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları 1960).
• Arslan R, Yılmaz E, Taşpınar-Ayvaz S ve Hanağası E, Medenî Usul Hukuku (Güncellenmiş ve 7251 sayılı Kanun Değişiklikleri İşlenmiş 6. Bası, Yetkin 2020).
• Aslan Kudret, Medeni Usul Hukukunda Davadan Feragat (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara, 1999.
• Atalı M, Ermenek İ ve Erdoğan E, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı (3. Bası, Yetkin 2020).
• Atalı M, Pekcanıtez Usul Medeni Usul Hukuku, C. III (15. Bası, On İki Levha 2017).
• Beck’scher Online-Kommentar ZPO, (Herausgegeben von Volkert Vorwerk und Christian Wolf) (36. Edition, Stand: 01.03.2020, Verlag C.H. BECK München 2020) (BeckOK ZPO/Elzer, ZPO).
• Belgesay MR, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu Şerhi I Teoriler (3. Bası, Duygu Matbaası 1948).
• Berki Ş., Hukuk Muhakemeleri Usulü (Ege 1959).
• Berkin NM, Tatbikatçılara Medeni Usul Hukuku Rehberi (Filiz Kitabevi 1982).
• Bilge N, Medeni Yargılama Hukuku Dersleri (Sevinç Matbaası 1967).
• Bilge N ve Önen E, Medeni Yargılama Hukuku Dersleri (3. Bs, Sevinç Matbaası 1967).
• Budak AC ve Karaaslan V, Medeni Usul Hukuku (4. Bası, Adalet 2020).
• Budak AC ve Karaaslan V, Medeni Usul Hukuku (3. Bası, Adalet 2020).
• Çenberci M, ‘Hukuk Davalarında Kesin Hüküm’ (1964) 9-12, Adalet Dergisi, 1137-1177.
• Ercan İ ve Özbay İ, ‘Medeni Usul Hukukunda Kanun Yollarından Feragat’ (2006) X (3-4) Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 433-458.
• Erdemir İ, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu Şerhi (2. Bası, Cilt 1-2 Sim Matbaacılık 1988).
• Erdönmez G, Pekcanıtez Usul Medeni Usul Hukuku, C. I (15. Bası, On İki Levha, 2017).
• Gençcan, ÖU: 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yorumu, Bilimsel Açıklama-Son İçtihatlar (Yetkin 2013).
• Görgün ŞL, Börü L, Toraman B ve Kodakoğlu M, Medeni Usul Hukuku (28.07.2020 tarih ve 7251 sayılı Kanunla Değiştirilmiş, Güncellenmiş, Yetkin 2020).
• İnal N, Örnek Karar Dilekçelerle Açıklamalı Hukuk Yargılama Usulü Yasası (Yeni Yasa, 2012).
• Karafakih İH, Hukuk Muhakemeleri Usulü Esasları (Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara 1952).
• Karahacıoğlu AH ve Parlar A, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi (Bilge, 2014).
• Karslı A, Medeni Muhakeme Hukuku (Yenilenmiş ve Gözden Geçirilmiş 5. Bası, Filiz 2020).
• Koç E ve Konuralp CS, Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ve Bölge Adliye Mahkemesi Kalem Mevzuatı (Sümer, 2017).
• Kuru B, Medeni Usul Hukuku El Kitabı Cilt 2 (Yetkin 2020) (El Kitabı C. 2).
• Kuru B, Hukuk Muhakemeleri Usulü, C. IV (6. Bası, Demir-Demir 2001) (C. IV).
• Kuru B, Hukuk Muhakemeleri Usulü, C. V (6. Bası, Demir-Demir 2001) (C. V).
• Kuru B, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı (1. Bası, Legal 2015) (Ders Kitabı).
• Kuru B, Arslan R ve Yılmaz E, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı 6100 sayılı HMK’na Göre Yeniden Yazılmış (Tıpkı Basım) (24. Bası, Yetkin 2013) (Medeni Usul).
• Kuru B, Hukuk Muhakemeleri Usulü El Kitabı (1. Bası, Alfa 1995) (El Kitabı).
• Kuru B, İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı (1. Bası, Yetkin 2017) (İstinaf Sistemine Göre).
• Kuru B ve Aydın B, İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medenî Usul Hukuku Ders Kitabı (7251 sayılı Kanun Değişiklikleri İşlenmiş 4. Baskı, Yetkin, 2020).
• Meriç N, Medeni Yargılama Hukukunda Tasarruf İlkesi (Hukuk Muhakemeleri Kanunu Çerçevesinde), (Yetkin, 2011).
• Musielak HJ, Kommentar zur Zivilprozessordnung mit Gerichtsverfassungsgesetz (8., Neubearbeitete Auflage, Verlag Franz Vahlen München, 2011).
• Musielak HJ und Voit W, Zivilprozessordnung: ZPO mit Gerichtsverfassungsgesetz (17., neubearbeitete Auflage, Verlag Franz Vahlen, 2020).
• Musielak HJ, Münchener Kommentar zur Zivilprozessordnung Bd. 1: §§ 1-354, Wolfgang Krüger (Hrsg.) (6. Auflage, C.H.Beck 2020) (MüKoZPO/Musielak, ZPO § 306).
• Muşul T, Medeni Usul Hukuku (6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu Esas Alınarak Hazırlanmış 3. Bası, Adalet 2012).
• Önder A ‘Hukuk Davalarında Hüküm Lahik Olduktan Sonra Davadan Feragat Temyiz Mahkemesince Bozma Sebebi İttihaz Olunabilir Mi?’ (1942) 7 AD 799-810.
• Önen E, ‘Feragat ve Kabul Kesin Hüküm Teşkil Etmez’ (1976) 1 ABD 26-39 (Feragat).
• Önen E, Medeni Yargılama Hukuku (Sevinç Matbaası, 1979) (Medeni Yargılama).
• Öztek S, Taşpınar Ayvaz S ve Kale S, ‘Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında 20 Mart 2020 Tarihli Kanun Teklifi’ne İlişkin Bazı Açıklamalar ve Kanun Teklifinin Değerlendirilmesi’ (2020) Temmuz-Ağustos 33(149), Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 77-151
• Pekcanıtez H, Atalay O ve Özekes M, ‘Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin (2020) Değerlendirilmesi’, LexperaBlog, (30.03.2020) <https://blog.lexpera.com.tr/hmk-ile-bazi-kanunlarda-degisiklik-yapilmasina-dair-kanun-teklifinin-2020-degerlendirilmesi/> (Son Erişim Tarihi: 29.07.2020).
• Pekcanıtez, H, Atalay O ve Özekes M, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı (7035, 7101 ve 7155 Sayılı Kanunlarla Yapılan Değişiklikler Nazara Alınarak Gözden Geçirilmiş 8. Bası, On İki Levha, 2020).
• Postacıoğlu, İE, Medeni Usul Hukuku Dersleri (1911 Sayılı Kanun’a Göre Yazılmış 6. Bası, Sulhi Garan 1975).
• Postacıoğlu İE ‘Şarta Muallâk Hükümler’ (1941) 2 Adalet Dergisi 112-122 (Şarta Muallak Hükümler).
• Postacıoğlu İE ve Altay S, Medeni Usul Hukuku Dersleri (Güncelleştirilmiş, Genişletilmiş 8. Bs, Vedat 2020).
• Rosenberg L, Schawb KH und Gottwald P, Zivilprozessrecht (17., neu bearbeitete Auflage, München, Verlag C. H. Beck oHG, München, 2010).
• Saenger I, Zivilprozessordnung: ZPO (Familienverfahren, Gerichtsverfassung, Europaische Verfahrensrecht), Handkommentar, (8. Auflage, Nomos, 2019).
• Sanıvar, HD, Türk Medeni Yargılama Hukukunda Davadan Feragat (Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2017).
• Soner, LF, ‘Feragat, Kabul ve Sulhe Dair Bazı Sorunlar’ (1977) 3 ABD 439-448.
• Sümer N, ‘Şartlı Feragata İlişkin Danıştay Kararlarının Düşündürdükleri’ (2018) 2 Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 267-284.
• Tanrıver S, Medenî Usûl Hukuku, C. I, Temel Kavramlar ve İlk Derece Yargılaması (Tümüyle Gözden Geçirilmiş, Yenilenmiş ve Genişletilmiş 2. Bası, Yetkin 2018) (Medenî Usûl C. I).
• Süha Tanrıver, ‘Şarta Bağlı Hüküm Kavramı ve Verilip Verilemeyeceği Sorunu’ (1988) 19 (4) Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 45-50 (Şarta Bağlı Hüküm).
• Taşpınar Ayvaz S, ‘HMK Yönetmeliği ile Usul hükmü Getirilemez’, 2013/3 Güncel Hukuk Dergisi 552-555. Ulukapı Ö, Medenî Usûl Hukuku (3. Bası, Mimoza 2015).
• Umar B, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi (Yargıç ve Avukatlar İçin HMK Uygulamasında Karşılaşılacak Soru ve Sorunların Türk ve Neuchâtel Bilimsel ve Yargısal İçtihatları Işığında Yanıtları ve Çözümleri) (2. Bası, Yetkin 2014).
• Üstündağ S, Medeni Yargılama Hukuku, C. I-II (Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş 7. Bası, Nesil 2000).
• Yavuz N, ‘Hukuk Davalarında Feragat ve Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin En Son Bir Kararı Üzerine Bazı Düşünceler’ 1977 (6) Ankara Barosu Dergisi 1019-1025.
• Yılmaz E, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi (2. Bası, Yetkin 2013) (Şerh).
• Yılmaz E, İstinaf (2. Bs., İstanbul, Yetkin 2005) (İstinaf).