Örnek Bir Karar Çerçevesinde Çocuğun Soyadının Değiştirilmesi Bakımından Yargıtay'ın Tutumunun Eleştirisi

Yıl 2022, Cilt: 28 Sayı: 1, 575 - 601, 30.06.2022

Esra Dursun

https://doi.org/10.33433/maruhad.1084966

Cited By: 2

Öz

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi'nin 2021/184 Esas ve 2021/716 Karar ve 28.01.2021 tarihli kararında, çocuğun soyadı değişikliği için açılan davanın babanın yokluğunda görülerek hüküm verilmesinin yerinde olmadığına zira bu yargılama sonunda babanın hukuki durumunun etkilenme ihtimalinin bulunduğuna karar verilmiştir. Uygulamada çocuğun soyadı değişikliği yargılamasında, bunun gibi birçok hatalı tespitle karşılaşılmaktadır. Zira uygulanan hükümler başta olmak üzere yargılamaya bakış açısı kararda da olduğu gibi hatalıdır. Bu çalışmada, çocuğun soyadı değişikliği yargılaması, 28.01.2021 tarihli Yargıtay kararı ve kararın arka planını oluşturan perspektif ekseninde incelenmiştir. Bu inceleme için kanunun sistematiği ve yargılamaya hakim ilkeler değerlendirilmiş ve soyadı değişikliği hakkının niteliği ile kullanımı açıklanmıştır. Nihayetinde çocuğun soyadı değişikliği yargılamasında görevli mahkeme ve taraf/taraflar tespit edilerek yargılamanın maddi hukuk ve usul hukuku boyutu değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çocuğun soyadı, Görevli mahkeme, Çocuğun üstün yararı, Yargılamanın tarafları

Kaynakça

• Abik Y, Kadının Soyadı ve Buna Bağlı Olarak Çocuğun Soyadı (Seçkin 2005).
• Akipek J, Akıntürk T ve Ateş D, Türk Medeni Hukuku Başlangıç Hükümleri Kişiler Hukuku (On Yedinci Baskı, Beta 2021).
• Akkayan Yıldırım A, 'Evlilik Dışı Çocuğun Soyadı ve 02.07.2009 Tarih 2005/114 E. 2009/105 K. Sayılı Anayasa Mahkemesi Kararının Bu Bağlamda Değerlendirilmesi' Prof. Dr. Rona Serozan'a Armağan (On İki Levha 2010) 69-89.
• Albayrak A, 6100 Sayılı HMK'ya Göre Hazırlanmış Asliye Hukuk Davaları (Açıklamalı, Örnekli, İçtihatlı, Uygulamaya Yönelik) (3. Baskı, Adalet 2017).
• Aras A, Çekişmesiz Yargıda Yargılama Usulü (Yetkin 2017).
• Arpacı A, Kişiler Hukuku (Gerçek Kişiler) (İkinci Baskı, Beta 2000).
• Ataay A, Şahıslar Hukuku (Üçüncü Baskı, Fakülteler Matbaası 1978).
• Ayan M ve Ayan N, Kişiler Hukuku (Dokuzuncu Baskı, Adalet 2020).
• Ayan S, 'Anayasa Mahkemesi Kararları ve Çocuklar ile Kadının Soyadın İlişkin Değişiklik Tasarısı Taslağı Işığında Soyadının İlk Kez Edinilmesi, Kendiliğinden Değişmesi ve Değiştirilmesi' (2012) 16 (4) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 19-87.
• Baş Süzel E ve Kurtulan G, 'Çocuğun Soyadına İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararlarının İncelenmesi' (2015) 10 (135-136) Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 77-90.
• Başoğlu B, 'Soybağının Çocuğun Soyadına Etkisi' (2017) 8 (1) İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 351-378.
• Baygın C, Soybağı Hukuku (On İki Levha 2010).
• Birinci Uzun T, 'Aile Soyadı Çıkmazı- Anayasa Mahkemesi'nin Çocuğun Soyadı Velayeti Kendisine Bırakılan Annesi Tarafından Değiştirilmesi Hakkındaki 25 Haziran 2015 Tarihli ve 2013/3434 Başvuru Sayılı Kararının İncelenmesi' (2016) (4) Ankara Barosu Dergisi 97-137.
• Budak AC, 'Türk Hukukunda Çekişmesiz Yargı' (2006) Medeni Usul ve İcra-İflas Hukukçuları Toplantısı – IV-Türkiye Barolar Birliği 128-187.
• Cengiz B, Türk Hukukunda Ad ve Adın Değiştirilmesi (Adalet 2011).
• Dural M ve Öğüz MT, Türk Özel Hukuku Cilt II Kişiler Hukuku (Yirmi İkinci Baskı, Filiz 2021).
• Dural M, Öğüz MT ve Gümüş MA, Türk Özel Hukuku Cilt III Aile Hukuku (On Altıncı Baskı, Filiz 2021).
• Dursun E, Türk Medeni Hukukunda Kadın ve Çocuğun Soyadı (On İki Levha 2018).
• Elçin Grassinger G, Türk Medeni Kanununda Yer Alan Velayet Hükümleri Kapsamında Küçüğün Kişi Varlığının Korunması İçin Alınacak Tedbirler (On İki Levha 2009).
• Ergene D, 'İnsan Hakları Hukukundaki Gelişmeler Işığında Türk Hukukunda Kadının ve Çocuğun Soyadı Meselesi ve Medeni Kanun'da Değişiklik Önerisi' (2011) 31 (2) Milletlerarası Hukuk Bülteni 123, 141.
• Genç Arıdemir A, 'Türk Hukukunda Anne ve Babası Evli Olan Çocuğun Soyadı ve Uygulamada Ortaya Çıkan Sorunlar' (2011-2012) 8 (1-2) Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (Prof. Dr. Erhan Adal'a Armağan) 139-154.
• Güler Z, Türk Hukuku'nda Kadının Soyadına İlişkin Gelişmeler Çerçevesinde Çocuğun Soyadı (On İki Levha 2019).
• Helvacı S, Gerçek Kişiler (Dokuzuncu Baskı, Legal Yayıncılık 2021).
• İmre Z, 'Şahsiyet Hakkının Korunmasına İlişkin Genel Esaslar, Özellikle İsim Hakkı ve İsim Hakkının Korunması' (1974), Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları (Dr. A. Recai Seçkin'e Armağan).
• Kılıçoğlu AM, Aile Hukuku (Gözden Geçirilmiş Beşinci Baskı, Turhan 2020).
• Köprülü B, Medeni Hukuk- Genel Prensipler, Kişinin Hukuku, Aile Hukuku (Fakülteler Matbaası 1970-1971).
• Kuru B, Nizasız Kaza (Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları 1961).
• Mortaş S, 'Evlenen Kadın İle Velayeti Kadına Bırakılan Çocuğun Soyadının Belirlenmesinde ''Kocanın Soyadı'' Parametresi' (2016) 20 (2) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 311-369.
• Oğuzman K, Seliçi Ö ve Oktay Özdemir S, Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel Kişiler) (Yirminci Bası, Filiz 2021).
• Oktay Özdemir S, 'Aile Hukukunda Eşitliğe Aykırı Hükümler' Prof. Dr. Zahit İmre'ye Armağan (Der 2009) 289-305.
• Oktay Özdemir S, 'Anayasa Mahkemesi'nin Soyadı Kanunu m. 4'ü İptal Eden 8.12.2011 Tarih ve 119/165 Sayılı Kararı'nın Değerlendirilmesi' iç Tufan Öğüz ve İlhan Helvacı (edr), Anayasa Mahkemesinin Medeni Hukuka İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi Sempozyumu (21 Mayıs 2012) (On İki Levha 2013) 183-199.
• Özen B, 'Soyadının Soğbağı Yoluyla Kazanılması ve Bu Yolla Kazanılan Soyadında Değişiklik Yapılması' Makaleler-Tebliğler (2001-2020) (On İki Levha 2021) 271-297.
• Özsunay E, Gerçek Kişilerin Hukuki Durumu (Dördüncü Baskı, Fakülteler Matbaası 1979).
• Öztan B, Aile Hukuku (Altıncı Baskı, Turhan 2015).
• Öztan B, Kişiler Hukuku Gerçek Kişiler (On Birinci Bası, Yetkin 2021).
• Pehlivan MG, 'Soyadı Kavramı ve Küçüklerin Soyadı ile Velayet Hakkı Arasındaki İlişkinin Yargı Kararları Işığında Değerlendirilmesi' (2016) (7) Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi 793-829.
• Pekcanıtez H, 'Hukuki Dinlenilme Hakkı' (2000) Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları (Prof. Dr. Seyfullah Edis'e Armağan) 753-791.
• Pekcanıtez H, Özekes M, Akkan M ve Taş Korkmaz H, Medeni Usul Hukuku (On İki Levha 2021).
• Serozan R, Medeni Hukuk (Genel Bölüm/Kişiler Hukuku) (Vedat 2015).
• Stehli C, 'Art. 270a' in Jolanta Kren Kostkiewicz, Stephan Wolf, Marc Amstutz ve Roland Fankhauser (eds), OFK - Orell Füssli Kommentar (Navigator.ch) ZGB Kommentar Schweizerisches Zivilgesetzbuch (3. Auflage, 2016).
• Şimşek E, 'Adın Kazanılması ve Değiştirilmesi' (Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi 2011).
• Tanrıver S, Medeni Usul Hukuku Cilt I (İkinci Baskı, Yetkin 2018).
• Tekinay SS, Medeni Hukukun Genel Esasları ve Gerçek Kişiler Hukuku (Filiz 1992).
• Turan Başara G, 'Ana İle Evlilik Dışında Doğan Çocuk Arasındaki İlişkiyi Düzenleyen Türk Medeni Kanunu Hükümlerinin Değerlendirilmesi' (2017) (131) Türkiye Barolar Birliği Dergisi 211-238.
• Yıldız C ve Demir NH, 'Ayten Yıldırmaz Başvurusu Işığında Babanın veya Annenin Soyadı Karşısında 'Çocuğun Üstün Yararı' Hakkında Kısa Bir Değerlendirme' (2018) 10 (100) Fasikül Hukuk Dergisi 429-435.
• Yılmaz E, 'Savcıların Hukuk Davalarındaki Görevleri' (1972) 29 (1) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 255-287.
• Zevkliler A, Acabey MB ve Gökyayla KE, Medeni Hukuk Giriş-Başlangıç Hükümleri-Kişiler Hukuku-Aile Hukuku (Beşinci Baskı, Savaş 1995).