Marka Hukukunda Barkod Kullanımı ve Barkoda Müdahaleden Kaynaklanan Tecavüz Halleri

Yıl 2022, Cilt: 28 Sayı: 2, 1085 - 1110, 24.12.2022

Remzi Pekdinçer

https://doi.org/10.33433/maruhad.1177243

Öz

Markalı ürün üzerinde yer alan barkod ürünün hangi ticari işletme tarafından üretildiği, üretim tarihi, üretim bandındaki parti/seri numarası vb. birçok bilgiyi içermektedir. Bu bilgiler ürünün orijinal olup olmadığının tespit edilmesinde olduğu kadar, hatalı imalat halinde ürünün seri numarasının tespit edilerek geri çağırılması veya birebir aynı seriden çıkan ürüne ihtiyaç olduğunda üretim bandından çıkan numunelerin tespit edilmesi bakımından da gereklidir. Dolayısıyla markanın kaynak gösterme ve garanti işlevlerini yerine getirmesi için barkod içinde kayıtlı bilgilere ihtiyaç bulunmaktadır. Tüketicinin bu bilgilere ulaşmasını sağlayan barkoda müdahale edilmesi markanın garanti, kalite ve itibar fonksiyonlarına zarar verecektir. Bu nedenle, tüketicinin üründen markaya duyduğu güven doğrultusunda beklediği menfaati sağlamasına ve orijinalliğin ispatına yönelik durumlarda barkodun silinmesi, kazınması, değiştirilmesi, taklit ve sahte barkod kullanımı tükenme ilkesine getirilen değiştirme ve kötüleştirme yasağı kapsamında değerlendirilecek ve somut olayın şartlarına göre marka hakkına tecavüz ve/veya haksız rekabet teşkil edecektir.

Anahtar Kelimeler

Marka, barkod, markanın fonksiyonları, kaynak gösterme işlevi, garanti işlevi, tükenme ilkesi, değiştirme ve kötüleştirme yasağı, haksız rekabet.

Kaynakça

• Akçay H, ‘Proses Sayısının Çok Olduğu Talaşlı İmalat Süreçlerinin Gruplandırılarak Barkodla Yönetilmesi’ (Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi 2020).
• Arıkan AS, ‘Fikri-Sınai Mülkiyet Hakları ve Hakkın Tükenmesi’, iç Feyzan Hayal Şehirali Çelik (ed), 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu Sempozyumu (Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 2017) 641-669.
• Arkan S, Marka Hukuku (Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No: 520 1997).
• Arkan S, ‘Marka Hakkının Tüketilmesi’ (1998) Prof. Dr. Ali BOZER’e Armağan 197-208.
• Arı Z, ‘Marka Hakkının Tüketilmesi’, (2007) XI (1-2) Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 279 – 305.
• Arslan D, Atasever V, Güvenoğlu, E ve Erdoğan ŞZ, ‘Çizgi Barkod Sistemleri ve HCCB Barkod Sisteminin Karşılaştırılması’ (2010) Muğla Üniversitesi Akademik Bilişim’10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri 393-398.
• Aslan A, Türk ve AB Hukukunda Fikri Mülkiyet Haklarının Tükenmesi (Mukayeseli) (Beta Basım 2004).
• Aslan Düzgün Ü, Marka Hakkının Tükenmesi ve Paralel İthalat (Yetkin Yayınları 2010).
• Ayoğlu T, ‘Marka Hakkının Tüketilmesi’ (Yüksek Lisans Tezi, Galatasaray Üniversitesi 2001).
• Bozgeyik H, Marka Hakkının Korunması (2. Baskı, On İki Levha Yayıncılık 2019).
• Büyükkılıç G, Marka Hukukunda Tanınmış Markanın Sulandırmaya Karşı Korunması (On İki Levha 2019).
• Çağlar H, Marka Hukuku Temel Esaslar (2. Baskı, Adalet Yayınevi 2015).
• Çamlıbel Taylan E, Marka Hakkının Kullanılması ile Paralel İthalatın Önlenmesi (Seçkin Yayıncılık 2001).
• Çolak U, Türk Marka Hukuku (4. Baskı, On İki Levha Yayıncılık 2018)
• Dirikkan H, Tanınmış Markanın Korunması (Seçkin Yayıncılık 2003).
• Elçi A, İş Ekipmanlarında Güvenlik Takibi İçin Bir Sistem Önerisi “Karekod Barkod Uygulama” , (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi 2014).
• İmirlioğlu D, Marka Hukukunda Ayırt Edicilik ve Markanın Ayırt Ediciliğinin Zedelenmesi (Adalet Yayınevi 2017).
• Güneş İ, Sınai Mülkiyet Kanunu Işığında Uygulamalı Marka Hukuku (2. Baskı, Adalet Yayınevi 2020).
• Güneş İ, Marka Hukuku’nda Önceye Dayalı Haklar ve Ayırt Edici İşaretler (2. Baskı, Seçkin 2015).
• Karaca, OU, Markayı Kullanma Zorunluluğu ve Kullanmamanın Hukuki Sonuçları (Lykeion Yayınları 2017).
• Karan H ve Kılıç M, Markaların Korunması 556 Sayılı KHK Şerhi ve İlgili Mevzuat (Turhan Yayınevi 2004).
• Kaya A, Marka Hukuku (Arıkan Yayınları 2006).
• Kayhan F, ‘Türk Marka Hukuku Açısından Paralel İthalat ve Marka Hakkının Tükenmesi’ (2001) 1 (1) FMR Ankara Barosu Fikri Mülkiyet ve Rekabet Hukuku Dergisi 51-72.
• Küçükali C, Marka Hukukunda Karıştırma Tehlikesi (Seçkin Yayıncılık 2009).
• Oytaç K, Son Uluslararası Değişikliklerle Mukayeseli Markalar Hukuku (Beta Basım 1999).
• Paslı A, Marka Hukukunda Ürün Benzerliği (Vedat Kitapçılık 2018).
• Pekdinçer RT, Giray ER, Baş K ve Büyükkılıç, G, Gerekçeli, Notlu ve İçtihatlı Sınai Mülkiyet Kanunu ve İlgili Mevzuat, Ulusal Mevzuat - Uluslararası Mevzuat (On İki Levha Yayıncılık 2021).
• Pekdinçer, RT, Haksız Rekabet Hukukunda Dürüstlük Kuralına Aykırı Reklamlar ve Satış Yöntemleri (Adalet Yayıncılık 2020).
• Pekdinçer RT, Haksız Rekabet ve Marka Hukukuna İlişkin Bilirkişi Raporları ve Mütalaalar-II (Seçkin Yayıncılık 2019).
• Pınar H, ‘Marka Hukukunda Hakların Tükenmesi’ (2000) Prof. Dr. Kemal OĞUZMAN’ın Anısına Armağan 855-915.
• Suluk C, Karasu R ve Nal T, Fikri Mülkiyet Hukuku (3. Baskı, Seçkin Yayıncılık 2019).
• Taşkın AÇ, ‘Orta Ölçekli Belediyelerde Kullanılabilecek Karekod Barkod Destekli Doküman Yönetimi Sistemi’, (Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi 2012).
• Tekinalp Ü, Fikri Mülkiyet Hukuku (5. Bası, Vedat Kitapçılık 2012)
• Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, GS1 Sistemi Tanımlama, Numaralandırma ve Barkod Standartları Uygulama Kılavuzu (2007).
• Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, 2012/178 sayılı Yayın (TOBB Yayınları 2012).
• Uzunallı S, Marka Hukuku (Adalet Yayınevi 2019).
• Yasaman H, Ayoğlu T, Yusufoğlu Bilgin F, Memiş Kartal P, Yüksel SH, Yasaman Z, Sınai Mülkiyet Kanunu Şerhi (Seçkin Yayıncılık 2021).
• Yılmaz L, Marka Olabilecek İşaretler ve Mutlak Tescil Engelleri (Beta Basım 2008).