Geçmişin yıkıntılarından kurtarılan nesneler ve daha iyi bir hayatı düşlemek: Koleksiyoneri bir tarihsel materyalist olarak düşünmek

Yıl 2015, Sayı: 23 - ÜNSAL OSKAY, 37 - 48, 03.03.2016

Esengül Ayyıldız

Öz

Bu makalede, bir vefa borcunu ödemek vesilesiyle, mahkûm olduğumuzu zannettiğimiz gündelik gerçeklikler içinde fantazyaya kaçış gibi görünen koleksiyonculuk, Walter Benjamin ve Ünsal Oskay’ın izi takip edilerek, bir alternatif hayat stratejisi olarak düşünülecektir. Bu koleksiyoncu tavrı ise antiküryenlerin para harcayacağı, pazara yönelik olmayan koleksiyonculuktur. Bugünkü hayatın metalaştırdığı nesneleri, mahkûm oldukları işlevselliklerinden kurtararak özgürleştirmek, başka hayat biçimlerinin mümkün olduğunu da nesneyi kavuşturduğu özgürleşmeyi insan için de isteyecek olan koleksiyonerlik… Meseleyi düşünürken, Ünsal Oskay’ın dersleri, Benjamin’e, geçmişe bakış biçimine ve nostaljiye dair yazdıkları, Nurdan Gürbilek’in Benjamin’e ilişkin çeviri ve makaleleri ve elbette Benjamin’in kendi yazdıkları bu makalenin temel referanslarıdır. Bu referansların ötesinde ise, karşılaştığım, derinlemesine mülakatlar yaptığım koleksiyonerler ve toplayıcılar, Açık Radyo’da (Kadir Kıvılcımlı ile birlikte) 2003-2004 yıllarında yaptığımız “İstif: İnsanoğlunun Biriktirme Serüveni” adlı programına katılan koleksiyonerlerin ve toplayıcıların anlatıları, uzun süre gözlemlediğim ve bizzat havasını soluduğum sahaf dükkanlarında karşılaştığım insanlar, bu makalede yer alan düşüncelerin odağıdırlar.

Anahtar Kelimeler

Walter Benjamin, Ünsal Oskay, koleksiyon, nostalji, geçmişe bakış

Kaynakça

• Benjamin, W., & Gürbilek, N. (1993). Son Bakışta Aşk: Walter Benjamin’den seçme yazılar. Metis yayınları.
• Benjamin, W. (1999). Tek Yön. çev. Tevfik Turan. Yapı Kredi Yayınları.
• Benjamin, W. (2002). Pasajlar. çev. Ahmet Cemal. Yapı Kredi Yayınları. Oral. H. (2003). Bir İmzanın Peşinden. Dünya Aktüel.
• Oskay. Ü. (1982) 19. yy.’dan Günümüze Kitle İletişiminin Kültürel İşlevleri. A.Ü. S.B.F. Basın ve Yayın Yüksek Okulu Basımevi.
• Oskay. Ü. (sunan). Walter Benjamin. (1985) Estetize Edilmiş Yaşam. Der Kitabevi.
• Oskay. Ü. (2004) Yıkanmak istemeyen çocuklar olalım. Yapı Kredi Yayınları.
• Oskay. Ü. (2014) Tek kişilik haçlı seferleri. İnkılâp Kütabevi Yayın Sanayi ve Ticaret A.Ş.
• Ricoeur, P. (2007). Zaman ve Anlatı: Zaman-olayörgüsü-üçlü mimesis. çev. Mehmet Rifat-Sema Rifat. Yapı Kredi Yayınları.
• Witte. B. (2002) WalterBenjamin. çev. Mustafa Tüzel. Yapı Kredi Yayınları.
• İstif, Açık Radyo, 15 Ocak 2004