Rabbâni Gelenekte Rabbi Yişmael’in Tevrat Tefsiri İçin Oluşturduğu On üç Yorum Kuralı

Yıl 2016, , 115 - 134, 14.12.2016

Ömer Faruk Araz

https://doi.org/10.15370/maruifd.287891

Öz

Rabbâni Yahudilik, M.S. 70 yılında Yahudi Mabedinin ikinci kez yıkımı sonrasında,

Mabet’e bağlı dinî yaklaşım ve uygulamaların ortadan kalkması ve bunun yerini

Yahudi Kutsal Kitabı ile onun yorumlarının aldığı dönemin adıdır. Bu sebeple

Rabbâni Yahudiliğin te melini TaNaH ve yorumu oluşturmaktadır. Rabbâni Yahudiliğe

göre Tanrı Sina’da Hz. Musa’ya Tora ile birlikte onun yorum kuralları ve bunlara uygun

yapılan yorumlarını da vermiştir. Bu sebeple rabbiler tarafından yapılan bu yorumlar

ilahi vahyin bir parçasıdır. Rabbâni Yahudilikte Hillel’e izafe edilen yedi yorum kuralı

(middot), alanında ilk basamaktır ve kendisinden sonra geliştirilen diğer yorum kurallarının

temeli ve öncüsüdür. Rabbi Yişmael on üç yorum kuralını R. Hillel’in yedi

yorum kuralını geliştirerek elde etmiştir. Hatta onun bazı kuralları Hillel’in kurallarıyla

birebir aynıdır. R. Yişmael’e izafe edilen on üç yorum kuralı Rabbâni Yahudilik

için çok daha merkezî bir role sahip,tir. Ancak yorum kurallarının kökeni, kullanılması

ve liste haline getirilmesiyle ilgili çeşitli tartışmalar da bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yişmael, Middot, Rabbâni, Çift Tora, Yahudilikte Yorum Kuralları

In Rabbinic Tradition, The Thirteen Interpretation Rules Compiled by Rabbi Yişmael for the Exegesis of Torah

Öz

Rabbinic Judaism is name of the understanding that after the destruction

of the Second Temple at A.D. 70, the disappearance of religious approaches and

practices related to the Temple, and to replace them the TaNaH and its interpretation.

Therefore, the TaNaH and its interpretation constitutes the basis of Rabbinic

Judaism. According to Rabbinic Judaism, on Mount Sinai God has revealed Torah

and its interpretation and the rules which rabbis interprets Torah depending on those

rules. Therefore, interpretations made by the rabbis are a part of divine revelation. In

rabbinic Judaism, seven hermeneutic rules (middot) which attributed to Hillel are the

first step in its field, and the basis and pioneer the other rules which developed after

them. R. Yişmael has been achieved his thirteen hermeneutic rules by developing on

the seven hermeneutic rules of Hillel. In fact, some rules of R. Yişmael are exactly the

same as the rules of R. Hillel. Thirteen hermeneutic rules which attributed to Yişmael

has a much more central role in Rabbinic Judaism. However, there are also several

discussions regarding the origin of hermeneutic rules, their using and creating them

into the list.

Anahtar Kelimeler

Yişmael, Middot, Rabbinic, Dual Torah, Hermeneutic Rules in Judaism

Kaynakça

• Araz, Ömer Faruk, Yahudilikte Midraşik Literatürün Tarihsel Gelişimi, Basılmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi SBE, İstanbul, 2016.
• _____ , “Rabbani Yahudiliğin İlk Yorum Prensipleri: Hillel’in Yedi Yorum Kuralı”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, c.5, sayı 2, 2016, s.321-337.
• Bacher, Wilhelm, “Hillel”, JE, VI, 397-399.