Islamic Custody Lawasa Solution to Child W elfare Problems: Analyzing Usturfıshini's * Ahkam al-Sigar

Yıl 2008, Sayı: 34, 93 - 120, 05.03.2014

KHALIL Abdurrashıd

Öz

Özet
Bu makalede çocuklar ilc ilgili Ahkltmii's-Sıgilr adlı eski bir İslam hukuk eserinin 'cl-hadana' bölümünün
tercümesi ve değerlendirmesi yer almaktadır. Makalede de görüleceği üzere bu iki ciltlik
eser, İslam hukukunun derinliğini ve çağda§ zamana uygunluğunu gösteren sonuçlar barındırmaktadır.
Özellikle eserin hadana ilc ilgili bölümü, çocuğun vesayeti konusunun yanı sıra, çocuğun
yararına olan geni§ aile {yakın akrabalar) kurumunun da önemini gözler önüne sermektedir. Bu
makalede açıklandığı gibi, kanaatin1cc gen i§ aile ve onunla ilgili düzenlemeler, günümüzde Çocuk
Esirgeme Kurumları adı altında çal~an modern kurumlarla aynı amaca hizmet etmektedir. İslam
dininde geni§ aile, günümüzde sosyal hizmet kurumu tarafından yürütülen hizmetleri sunmaktadır.
Ailenin, çekirdek ve geni§ aile diye ayrılarak adlandırılması, Batı'nın sosyal geli§in1ine bağlı
olarak ortaya att1ğı terin1lerdir. İslam dininde ise, aile fertleri mahrem ve namahremlik derecelerine
göre tasnif edilir. Mahrcm akrabalar ilc hukuken cvlenilmesi yasak iken, namahrem akrabalada
evliliğe izin verilir. Batı'da çekirdek ve geni§ aile arasında bo§luklar ortaya çıkm~tır; çekirdek
ailede sorunlar meydana geldiğinde ve aile dağıldığında, yardıma Çocuk Esirgeme Kurumları
ko§maktadır. Ancak İslami geleneğe göre, böyle bir sorunla kar§ıla§ıldığında, onartn1 geni§ ailenin
vazifesidir. Bizce, Çocuk Esirgeme Kurumları, çocuğu korumak ve haklarını savunmanın yanı sıra,
çocuğu kötü muameleye kar§ı bir koruma aracı olarak İslam geleneğindeki geni§ aile fikrini dikkate
almalı ve bu kurumun yerlc§mesi yönünde çaba harcamalıdır.
Anahtar Kelimeler: Hadana, geni§ aile, Üsturushini, Çocuk Esirgeme Kurumları (Child
Protectivc Services)
Abstract
This article presents a translation and analysis of the chapter on the Islamic rulcs of custody and
guanlianship, fi:om a classkal Islamic law manual of rulings perraining to minors entirled Ahkiim
al-Sigilr. This t:wo volome text has in1plications that I suggest demonstrate the sophistication of
Islamic law, along with its televance to application in the modern world. In particular, the fact
that this chaptcr not only pertains to child custody, but also depicts the importance of the cxtcndcd
family as the institution for the well-being of the child. I suggest that the extendcd family
and laws pertaining to it as cxplicated in this article serve the same function as the modern institution
of Child Protective Scrvices (CPS). In Islam, the extendcd family takes the place of the
. social service "agency". The distinction bctween the nuclear family and the extended family is a
Wcstern phenomcnon, stemming fi:om social change. In Islam, mc distinction is diffcrent, family 

membcrs bcing eithcr mahram or non-mahram relatives. Mahram relatives may not legally marry
each other, while non-mahram relativcs may. In the West, there arose a gap betwecn nuclcar and
cxtended familics. When problcms arise and nuclear familics breakdown, the CPS ageney steps in
to aid. In the Islamic tradition howcvcr, when such breakdowns occur, it is dury of the extended
family to help. I suggest that the function of CPS should be, in addition to protecting children
and advocating for child rights, the restaration and utilization of extended families as a prevention
tool to child mal treatment, just as in the Islamic tradition.
Key Words: Custody, guardianship, cxtendcJ family, Ustutushini, ChilJ Protcctivc Serviccs
(CPS).

Anahtar Kelimeler

Hadâna, geniş aile, Üsturüshinî, Çocuk Esirgeme Kurumları (Child