et-Tevcîhü'n-Nahvî li'l-Kıraât 'inde İbn Allân es-Sıddîkî min Hilâli Tefsîrihi Zıyâi's-sebîl ilâ Me'âni't-tenzîl

Yıl 2014, Cilt: 47 Sayı: 47, 119 - 132, 06.01.2015

Mustafa Yousef

Öz

İbn Allân el-Mekkî’nin Zıyâü’s-sebîl İsimli Tefsirinde Kıraatlerin İ’râb Vecihleri
Öz: Tefsir ve Kur’ân kıraâtlarındaki irab vecihleri çok önemlidir. Çünkü o bir yandan Kur’ân-ı Kerim’in icazının
belağat yönlerini açıklarken diğer yandan araştırmacının Allah Teâlâ’nın kitabını tefsir etmesi için Kur’ân âyetlerini anlamasına yardımcı olur. Ayrıca kıraâtlardaki irab vecihleri fakihin âyetlerden şeri hükümler çıkartmasına
yardımcı olur. Bir ayetin farklı kıraâtları farklı hükümlere delalet edebilir. Bu da Kur’ân-ı Kerim’in i‘câzına ve i‘câzın bir alt konusu olan îcâza delildir. İbn Allan tefsirinde bu konuya çok önem vermiştir. Bu konuda ona kıraât ve nahiv ilimlerindeki yetkinliğine yardımcı olmuştur. Onun genelde kıraâtlarla özelde de kıraâtlardaki irab vecihleri ile ilgili metodu, tefsiri ve nahvi birçok fayda içerdiği için kendisiyle ilgili çalışmalar ve araştırmalar yapılmasını hak eden bir metottur.
Anahtar Kelimeler: İbn Allan es-Sıddıkî, Zıyâu’s-sebîl ilâ me’âni’t-tenzîl, Kur’ân kıraâtları, kıraâtlardaki irab vecihleri.
Ibn Allan and the Variation of I’rab in Tafseer and Qira’at of the Qur’an
Abstract: The variation of i’rab in Tafseer and qira’at of the Qur’an is very important. It helps to explain the aspects of balaghat in the i’jaz of the Qur’an and at the same time, it helps researchers to understand the verses of the Qur’an for Tafseer purpose. Variations of i’rab help faqih (Islamic legal expert) to deduce sharia rulings from the verses of the Qur’an; for example, variation in the qira’at of the verses may lead to a variation in sharia rulings. This is itself serves as proof for the i’jaz of the Qur’an and to the art of i’jaz itself as subtopic of i’jaz of the Qur’an. Ibn Allan gave special attention to above-mentioned issue in his tafseer. His deep knowledge of various qira’at and the knowledge of Arabic language was great help for him in this matter. In general, his methodology in relation to qiraat as a whole and more specifically in relation to i’rab variations in qira’at, his tafseer, and his knowledge of Arabic grammar contain deep knowledge of all these fields, which render the study of his methodology
worth for academic effort.
Keywords: İbn Allan es-Sıddıkî, Zıyâu’s-sebîl ilâ Me’âni’t-tenzîl, Qiraats of the Qur’an, I’rab variations in qiraat of the Qur’an.

Anahtar Kelimeler

İbn Allan es-Sıddıkî, Zıyâu’s-sebîl ilâ me’âni’t-tenzîl, Kur’ân kıraâtları, kıraâtlardaki irab vecihleri