Contemplating Istanbul from the Point of View of Persian Pilgrims

Yıl 2016, Cilt: 51 Sayı: 51, 135 - 160, 14.12.2016

Güllü Yıldız

https://doi.org/10.15370/maruifd.287895

Öz

Ottoman Empire, after extension of its boundaries in manner of including

Hijaz Territory and control of the roads reaching there, undertook the responsibility

of hajj organization which has primarily religious but also political, social and

commercial aspects. Thus the pilgrims coming all over the world for perform this

religious duty were hosted in Ottoman lands. Persian pilgrims also traveled through

Ottoman territories by following various routes and their travels had influence over

Ottoman-Persian interaction, encounter of these two societies and constructing relations

in different levels.

This article, dealing with various hajj travelogues; Safarnāma’s, will focus on bringing

up impressions of Persian pilgrims who stopped by Istanbul during their pilgrimages

as limited to the religion and its social and psychological manifestations. It also aims

to reach some conclusions about how they saw and perceived Istanbul and the interaction

which is thought to be.

Anahtar Kelimeler

Persian Pilgrims, İstanbul, Hajj, Pilgrimage, Pilgrimage Routes, Safarnāma

İranlı Hacıların Gözüyle İstanbul’u Temâşa

Öz

Osmanlı Devleti, XVI. asrın başlarında hâkimiyet alanını Hicaz bölgesi ve buraya

giden yolları da kontrol edecek şekilde genişleterek, başta dini olmak üzere siyasi, sosyal

ve ticari yönleri de olan hac organizasyonunu üstlenmiş oldu. Böylece dünyanın her

yerinden hac ibadetini ifa etmek üzere gelen hacılar Osmanlı topraklarında ağırlandılar.

İranlı hacılar da farklı güzergâhlar takip etmek suretiyle Osmanlı topraklarından

geçerek hac yolculukları yaptılar. Bu yolculuklar iki milletin karşılaşması, farklı düzeylerde

ilişkiler tesis etmesi ve Osmanlı-İran etkileşimi açısından oldukça etkili oldu.

Bu çalışma çeşitli sefernâmeler üzerinden hac yolculukları esnasında İstanbul’a uğrayan

İranlı hacıların izlenimlerini, dini çerçeveyle sınırlı kalmak ve sosyal ve psikolojik

tezahürleriyle ele almayı ve var olduğu düşünülen etkileşime dair bazı sonuçlar

elde etmeyi, söz konusu sefernâmeler üzerinden İstanbul’un nasıl görüldüğünü ve

algılandığını ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

İranlı Hacılar, İstanbul, Hac, Hac Yolları, Sefernâme

Kaynakça

• Amineh Mahallati, “Women as Pilgrims: Memoirs of Iranian Women Travelers to Mecca”, Iranian Studies, vol: 44/6, November 2011, s. 831-849.
• A Shi’ite Pilgrimage to Mecca (1885-1886): the Safarnameh of Mirza Mohammad Hosayn Farahani, Hafez Farmayan-Elton L. Daniel (ed. Çev.), Austin: Universtiy of Texas Press, 1990.
• Abdel Magid Turki, “Les Récits de Pèlerinage Un genre littéraire”, Récits de Pèlerinage à la Mekke, Abdel Magid Turki-Hadj Rabah Souami içinde, Paris 1979, s. 11-43.