Wael B. Hallaq. Modernitenin Reformu: Abdurrahman Taha’nın Felsefesinde Ahlak ve Yeni İnsan (trc. Tahir Uluç). İstanbul: Ketebe Yayınları, 2020, 451 sayfa.

Yıl 2020, Cilt: 59 Sayı: 59, 159 - 164, 24.12.2020

Hümeyra Özturan

Öz

İslâm hukuku sahasındaki çalışmalarıyla tanınan ve hâlihazırda Columbia Üniversitesi’nde profesör olarak görev yapan Wael B. Hallaq’ın 2019’da yayımlanmış olan son kitabı Reforming Modernity: Ethics and the New Human in the Philosophy of Abdurrahman Taha, çok geçmeden Türkçeye tercüme edilerek Mayıs 2020’de Türk okuyucusuna ulaştı. Bu eserde, Faslı düşünür Abdurrahman Taha’nın (d. 1944) modernizm-İslâm ilişkisine dair görüşleri, Hallaq tarafından aktarılmakta ve tartışılmaktadır. Çalışmalarını takip edenler için Hallaq’ın, çağdaşı bir düşünürün görüşlerini ele alan müstakil bir kitap yazmış olması şaşırtıcı gelebilir. Onun neden Abdurrahman Taha ile özel olarak ilgilendiği ve Taha’nın görüşlerine neden böylesi bir önem atfettiği sorusunun cevabı, kitabın hemen başında, Hallaq’ın Türkçe tercümeye özel yazdığı önsözde karşımıza çıkar (s.15). Hallaq, modernizmin bir ilerleme teolojisi (theology of progress) olduğunu iddia ettiği modernizm eleştirisi projesinin ilk iki adımı olarak Impossible State ve Restating Orientalism eserlerini kaleme almıştır. Bununla birlikte Hallaq, İslâm hukuku ve düşüncesi üzerine çalışan bir akademisyen olarak, küresel ölçekteki tartışmalarda İslâm’ın sunduğu önerme ve yaklaşımların da dikkate alınması gerektiği hususunda özel bir hassasiyete sahiptir. Bu hassasiyet aslında Hallaq’ın, İslâmî söylemlerin hâkim Batılı kabullere yönelik kuvvetli eleştiriler yöneltebilme potansiyeline sahip olduğuna dair inancından kaynaklanır. İşte tam da bu noktada Hallaq’ın Abdurrahman Taha’ya dikkat kesilmesinin gerekçesi ortaya çıkar: Taha, Hallaq’ınkine benzer ve uygun argümanlarla moderniteyi eleştiren Müslüman bir düşünürdür ve Hallaq, İslâm geleneği içerisinden yöneltilmiş bu kendisininkine benzer modernite eleştirisini değerlendirmek suretiyle kendi modernizm eleştirisi projesini tamamlamak istemektedir.

Anahtar Kelimeler

modernite, Wael B. Hallaq, Abdurrahman Taha

Kaynakça

• Hallaq, Wael B. Modernitenin Reformu: Abdurrahman Taha’nın Felsefesinde Ahlak ve Yeni İnsan (trc. Tahir Uluç). İstanbul: Ketebe Yayınları, 2020.