TÜKETİCİ SATIN ALMA DAVRANIŞINA ETKİ EDEN YAŞAM TARZI FAKTÖRLERİ İLE OTOMOBİLLERİN HAZSAL VE FAYDACI ÖZELLİKLERİNİN TERCİHİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2008, , 139 - 154, 10.06.2008

Sabahattin Çelik

https://doi.org/10.14783/maruoneri.679674

Öz

Bu çalışma; ürünlerin hazsal ve faydacı yapısını açıklamaya çalışmaktır. Yaşam tarzı, tüketici satın alma davranışına etki eden en önemli faktörlerden biridir. Tüketici tercihleri yaşam tarzlarına ve ürünlerin hazsal (hedonic) ve faydacı (utilitarian) özelliklerine göre yönlendirilmektedir. Hazsal ürünler daha çok deneyimsel tüketim haz ve eğlence sağlarlarken; faydacı ürünler temelde yararlı ve fonksiyonel ürünlerdir. Tüketicilerin otomobil markaları arasındaki tercihleri hazsal nitelikler kadar (örneğin, sportif dizayn, sağlamlık, konfor vs.) faydacı özelliklere de (örneğin, estetik olma, prestij sağlama vs.) yönelmektedir.
Çalışmada, konuyla ilgili literatürde yer alan çalışmalarda kullanılan ölçeklerden ve grup görüşmesi aracılığıyla elde edilen değişkenlerden yararlanılarak tüketici yaşam tarzlarına göre otomobillerin hazsal ve faydacı özelliklerinin tercihine yönelik bilgi ve bulgulara ulaşılmaya çalışılmıştır. Bu amaçla lüks sınıf otomobil kullanıcılarının otomobil özelliklerini değerlendirmeleriyle yaşam tarzları arasında bir ilişkinin olup olmadığını test etmek amacıyla korelasyon analizi, otomobil markasına göre otomobillerin hazsal ve faydacı özelliklerine verdikleri önem derecelerinde farklılık olup olmadığını test etmek amacıyla Artova analizi, otomobil markalarını birbirinden en iyi ayıran değişkenleri bulmak amacıyla da diskriminant analizi kullanılmıştır

Anahtar Kelimeler

Yaşam Tarzı, Hazsal ve Faydacı Tüketim, Tüketim Tercihleri

Kaynakça

• [1] Odabaşı, Y. & Gülfıdan, B. (2002). Tüketici Davranışı. 1.Basım. İstanbul: Kapital Medya.
• [2] Wartenbroch, R. & K. (2000). Consumer Choice Between Hedonic and Utilitarian Goods. Journal of Consumer Research, 37(1), 60-72.
• [3] Foxall, G.R.; Goldsmith, R.E. & Brown, S. (1998). Consumer Psychology for Marketing. Londra: International Thomson Business Pres.
• [4] Addis, M. & Holbrook, M.B. (2001). On the Conceptual Link Between Mass Customization and Experimental Consumption: An Explosion of Subjectivity. Journal of Consumer Behavior, 1(1), 50-56
• [5] Plummer, J.T. (1984). The Concept and Application of Life Style Segmentation. Journal of Marketing, 48(1), 33-37.
• [6] İslamoğlu, A.H. (2003). Tüketici Davranışları. İstanbul: Beta Basım.
• [7] Hedonism. (www.dictionary.com.tr). [20.01.2004].
• [8] Hirschman, E.C.; Holbrook, M.B. (1982). Hedonic Consumption: Emerging Concepts, Methods and Propositions. Journal of Marketing, 46(3), 92-101.
• [9] Odabaşı, Y. (1999). Tüketim Kültürü. Birinci Baskı. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• [10] Babin, B.J.; Darden, W.R. & Griffın, M. (1994). Work and/or Fun: Measuring Hedonic and Utilitarian Shopping Value. Journal of Consumer Research, 20(4), 644-656.
• [11] Solomon, M.R. (1983). The Role of Products as Social Stimuli: A Symbolic Interactionism Perspective. Journal of Consumer Research, 10(3), 319-329.
• [12] Utilitarianism. (www.dictionary.com.tr). [20.01.2004].
• [13] Richins, M.L. (1997). Measuring Emotions in Consumption Experience. Journal of Consumer Research, 24(2), 127-146.
• [14] Kurtuluş, K. (2004). Pazarlama Araştırmaları. 7. Basım. İstanbul: Literatür Yayınları.
• [15] Nakip, M. (2003). Pazarlama Araştırmaları Teknikler ve SPSS Destekli Uygulamalar. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• [16] Yükselen, C. (2003). Pazarlama Araştırmaları. İkinci Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık.
• [17] Avralıoğlu, Z. (1977). İstatistik. 2. Basım. Ankara: Ankara İktisadi ve Ticari Bilimler Akademisi Yayınları: 14