İSTANBUL’UN RESMEN İŞGALİ (16 MART 1920) THE OCCUPATION OF ISTANBUL OFFICIALLY (16 MARCH 1920)

Yıl 2014, Cilt: 11 Sayı: 41, 17 - 40, 10.03.2014

Gürkan Fırat Saylan

Öz

Özet
Tarih boyunca İngiltere, Fransa ve Rusya’nın başlıca çıkar ve çatışma alanlarından biri de; İstanbul ve boğazlar olmuştur. Bölgeyi kontrolleri altına alabilmek için sürekli mücadele eden bu devletler, XIX. Yüzyıl’ın sonlarından itibaren gerçekleştirdikleri anlaşmalarla İtilâf Devletleri adı altında birleşmişler, 1914’de başlayan I. Dünya Harbi’ni de bu amaçlarını gerçekleştirmek için bir fırsat olarak görmüşlerdir. Nitekim harpten sonra Osmanlı Devleti ile imza ettikleri Mondros Mütarekesi’nde İstanbul’un işgal edilmesini gerektirecek herhangi bir hüküm olmamasına karşın; 13 Kasım 1918’de şehri fiilen işgal etmişlerdir. Bu hukuk dışı anlayış İtilâf Devletleri’nin İstanbul’daki bütün faaliyetlerine de yansımıştır. Üstelik 13 Kasım 1918’de yaratılan bu fiili işgal durumu, gelişecek birtakım siyasi ve askeri olaylar neticesinde 16 Mart 1920’de resmi bir hüviyet kazanmıştır. Nitekim bu tarihten itibaren şehirdeki çeşitli alanlar kontrol altına alınarak; askeri ve mülki kurumlar ele geçirilmiş ve birçok da tutuklama gerçekleştirilmiştir.

Abstract
Throughout history, Istanbul and the Bosphorus have been one of the major areas of interest and conflict for England, France and Russia. These states, which were in a constant struggle to have the control of the region, united under the name of ‘Allied States’ in parallel with the agreements signed after the end of the 19th century. They also viewed the First World War, which broke out in 1914, as a chance of achieving their goals. Although there existed no provision in the Treaty of Mudros that they signed with the Ottomans, which requires the occupation of Istanbul,
they actually invaded the city in 13 November, 1918. Their illegal attitude could be observed in all the activities in Istanbul carried out by the Allied States. In addition, the actual case of invasion that occurred in 13 November, 1918 reached an official identity as a result of a number of political and military events to later occur in 16 March, 1920. After the date of 16 March 1920, various areas in the city were brought under control. Moreover, military and civil intuitions were seized and a high number of people were arrested.

Anahtar Kelimeler

İtilâf Devletleri, İstanbul’da İşgal Dönemi, Amiral John Michael De Robeck, Şehzadebaşı Baskını, General Henry Fuller Maitland Wilson. Allied States, The Occupation Period in Istanbul, Admiral John Michael De Robeck, Raid To Şehzadebaşı, General Henry F