TOPSİS YÖNTEMİNİN FİNANSAL PERFORMANS GÖSTERGESİ OLARAK KULLANILABİLİRLİĞİ - THE USABILITY OF TOPSIS METHOD AS A FINANCIAL PERFORMANCE INDICATOR

Yıl 2014, Cilt: 11 Sayı: 41, 185 - 202, 11.03.2014

Arif Saldanlı , İbrahim Sırma

https://doi.org/10.14783/od.v11i41.5000011412

Cited By: 32

Öz

Özet
Bu çalışma, işletmelerde karar vericilerin, karar sürecinde sahip oldukları çok sayıdaki finansal verinin derlenerek bir skor halinde sunulmasında, çoklu karar alma yöntemlerinden TOPSIS yönteminin yardımcı olabileceği veya olamayacağı hususu değerlendirilmiştir. Yöntemin teorik çerçevesi belirtildikten sonrasında çalışmaya ilişkin literatür taraması yapılmıştır. Yöntemin finansal olarak anlamlılığını test etmek için iki uygulama yapılmıştır. İlk uygulamada, BIST-100’de bulunan İmalat Sanayii işletmelerinin çeşitli finansal değerleri kullanılmış, bulunan TOPSIS Skorları, işletmelerin piyasa performanslarıyla karşılaştırılmıştır. İkinci uygulamada ise, yöntemin aynı faaliyet kolundaki işletmelerde nasıl bir sonuç göstereceğini incelemek adına Borsa İstanbul’da işlem gören bankaların verileriyle yöntem çalışılmıştır. Elde edelin skorların finansal performans göstergeleriyle aynı yönde sonuçlar vermesi veya vermemesi, yönteme ilişkin bir görüş ortaya koyacaktır.

Abstract
This research investigates whether the TOPSIS method, which is a multiple decision-making method, can help in compiling many financial data owned by the decision-makers in businesses during the decision-making process and in presenting such data in scores. After presenting the theoretical framework of the method, an investigation of the literature about the research was conducted. Two practices were conducted in order to test the financial applicability of the method. In the first practice, various financial values of the Production Industry companies traded on BIST-100 were utilised, the obtained TOPSIS scores were compared to the market performances of the businesses. In the second practice, the method was analysed based on the data of the banks traded in Istanbul Stock Exchange in order to analyse how the method worked in the companies in the same sector. Whether the scores obtained are in line with the indicators of the financial performance will provide an insight about the method.

Anahtar Kelimeler

Finansal Performans, Topsis, BIST-100 - Financial Performance, Topsis Method, BIST - 100

Kaynakça

• Saaty L.T. (1977). A Scaling Method for Priorities in Hierarchical Structures. University of Pennsylvania.
• Wharton School, Philadelphia. Eroğlu, E. & Lorcu, F.(2007). Veri Zarflama Analitik Hiyerarşi Prosesi (vzahp) ile Sayısal Karar Verme.
• İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme Dergisi. C:36 Sayı:2, 30—53 Opricovic, S. & Tzeng, GW (2004). Compromise Solution By Mcdm Methods: A Comparative Analysis
• VIKOR and TOPSIS European Journal of Operational Research, 445—455 Yu, P.L. (1973). A Class Of Solutions For Group Decision Problems. Management Science, 936
• Kaya, P. & Çetin, E.İ. & Kuruüzüm, A. (2011). Çok Kriterli Karar Verme ile Avrupa Birliği Ve Aday
• Ülkelerin Yaşam Kalitesinin Analizi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi. Sayı:13,80—94 Bernard, R. (1968). Classement et choix en pre'sence de points de vue multiples (la méthode ELECTRE). La
• Revue d’Informatique et de Recherche Opérationelle, 57—75 Figueira, J. & Mousseau, V. & Bernard, R. (2005). ELECTRE methods. in Multiple Criteria Decision Analy- sis. State of the Art Surveys, Boston, Dordrecht, London, 133—162
• Hwang, C.L. & Young, J.L. & Ting, Y.L. (1993). A new Approch for multiple objective decision making.
• Computers & Operation Research, Volume 20 Issue 8, 889—899 Yoon, K.P & Hwang, CL. (1981). Multiple Attirube Decision Making An Introduction, Sage Univesity
• Paper Series Quantitative Applications in the Social Sciences, No:07— 14 Opricovic, S. & Tzeng, G.H. (2004). Compromise solution by MCDM methods: A comparative analysis of
• VIKOR and TOPSIS. European Journal of Operational Research 156, 445—455 Brans, J.P. (1985). Note—A Preference Ranking Organisation Method. Management Science 31 (6), 647—
• Albadvi, A. & Chaharsooghi, S. K. & Esfahanipour, (2007). A Decision making in stock trading: An app- lication of PROMETHEE. European Journal of Operational Research.177, 673—683
• Opricovic, S. & Tzeng, G.H. (2004). Compromise solution by MCDM methods: A comparative analysis of
• VIKOR and TOPSIS. European Journal of Operational Research 156, 448—449 Türkmen, S.Y. & Çağıl, G. (2012). İmkb’ ye Kote Bilişim Sektörü Şirketlerinin Finansal Performanslarının
• TOPSIS Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Maliye Finans Yazıları, yıl:26. Sayı: 95 Akyüz, Y. & Bozdoğan, T. & Hantekin, E. (2011) TOPSİS Yöntemiyle Finansal Performansın Değerlendi— rilmesi ve Bir Uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi ( C.X III, S L)
• Hosseini, S.H. & Ezazi, M.E. & Heshmati, M.R. & Reza, S.M. (2013). Top Companies Ranking Based on Financial Ratio with AHP-TOPSIS Combined Approach and Indices of Tehran Stock Exchange.
• International Journal of Economics and Finance, Vol.5 No.3 Dumanoğlu, S. (2010). İmkb’de İşlem Gören Çimento Şirketlerinin Mali Performansının Topsis
• Yöntemi İle Değerlendirilmesi, Marmara Üniversitesi İİBF. Dergisi. Cilt 29, Sayı 2, 323—339 Yayar, R. & Baykara, H.V. (2012). TOPSIS Yöntemi ile Katılım Bankalarının Etkinliği ve Verimliliği Üze— rine Bir Uygulama, Business and Economics Research Journal. Volume: 3 Number:4, 21—42
• Demireli, E. (2010). Topsis Çok Kriterli Karar Verme Sistemi: Türkiye’deki Kamu Bankaları Üzerine Bir
• Uygulama, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi. Journal of Entrepreneurship and Development, 39—51 Özer, A. & Öztürk, M. & Kaya, A. (2010). İşletmelerde Etkinlik ve Performans Ölçmede VZA, Kü— meleme ve TOPSIS Analizlerinin Kullanımı: İMKB İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama. Atatürk
• Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 14 (1), 233—260 Bulgurcu, BK. (2012). Application of TOPSIS Technique for Financial Performance Evaluation of Te— chnology Firms in Istanbul Stock Exchange Market, Social and Behavioral Sciences 62, 1033—1040 |
• Alptekin, N. & Şıklar, E. (2009). Türk Hisse Senedi Emeklilik Yatırım Fonlarının Çok Kriterli Performans
• Değerlendirmesi: Topsis Metodu. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Sayı: 25, Barnes, A.(1987). The analysis and use of Financial ratios: a review article. Journal of Business and Fi— nance Accounting, 61
• Davis, E. Kay, I. (1990). Assessing Corporate Performance, Business Strategy Review. Summer 1, 16
• Akbalık, M. & Sırma, İ. (2013) Yabancı Bankaların Finansal Etkinliği ;Veri Zarflama Analizi Uygulama— sı.Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, Sayı: 1— 12
• Arif SALDANLI / [e-mail]