İMKB VE BAZI MAKRO EKONOMİK DEĞİŞKENLER ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN VAR ANALİZİ İLE İNCELENMESİ

Yıl 2006, Cilt: 7 Sayı: 25, 221 - 230, 10.01.2006

Hilmi Zengin Serdar Kurt

https://doi.org/10.14783/maruoneri.677694

Öz

Bu çalışma, 1989:01-2003:12 dönemi aylık verilerini kullanarak, İMKB ve bazı makroekonomik değişkenler arasındaki nedensellik ilişkilerini ve dinamik etkileşimleri belirlemeyi amaçlamaktadır. VAR analizinde, Mİ ve M3 para arzları ayrı ayrı denklemlerde ele alınarak iki VAR sistemi kullanılmıştır. VAR analizinden elde edilen başlıca sonuçlar, reel dolar kuru ve faizden İMKB’ye doğru bir nedensellik ilişkisi olduğunu, ayrıca İMKB’nin reel gayri safı milli hasılanın öncü bir göstergesi olduğunu göstermektedir. Varyans ayrıştırması sonuçları, İMKB’de meydana gelen bir değişmenin ilk dönemde faizde meydana gelen j değişmeler tarafından açıklandığını göstermiş ve dönem ilerledikçe bu değişimi açıklamada reel döviz kuru ve reel gayri safı milli hasılanın payının arttığı gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

VAR , Varyans Ayrıştırması , Etki Tepki Analizi , İMKB , Makroekonomik Değişkenler

Kaynakça

• [1] Fama, E.F. (1965). The Behavior of Stock Market Prices. Journal of Business, 38(1), January, 34-105.
• [2] Fama, E.F. (1970). Efficient Capital Markets: A Review of the Theory and Empirical Work. Journal of Finance, 25(2), May, 383-417.
• [3] Carlstrom, C.T.; Fuerst, T.S. & Ioannidou, V.P. (2002). Stock Prices and Growth: An Examination of the Credit Channel. Research Department, Federal Reserve Bank of Cleveland, August 15.
• [4] Sprinkel, B.W. (1964). Money and Stock Prices. 3rd Ed. Homewood: Richard D. Irwin, Inc.
• [5] Hamburger, M. J. & Kochin, A.L. (1972). Money and Stock Prices: The Channels of Influence. The Journal of Finance, 27(2), 231-249.
• [6] Özer, M. (1999). Türk Hisse Senedi Fiyatları ile Döviz Kurları Arasında Etkileşimler. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(1), Haziran, 61- 73.
• [7] Abdalla, I. & Murinde, V. (1997). Exchange Rate and Stock Price Interactions in Emerging Financial Markets: Evidence on India, Korea, Pakistan and the Philippines. Applied Financial Economics, 7(1), 25-35.
• [8] Bartov, E. & Bodnar, G.M. (1994). Firm Valuation, Earnings Expectations, and the Exchange-Rate Exposure Effect. The Journal of Finance, 49(5), December 1755- 1785.
• [9] Granger, C.W.J.; Huang, B. & Yang, C.W. (1998). A Bivariate Causality between Stock Prices and Exchange Rates: Evidence from Recent Asia Flu. Discussion Paper 98-09, April.
• [10] Fama, E.F., (1981). Stock Retuifıs, Real Activity, Inflation and Money. American Economic Review, 71(4), 545-564.
• 11] Geske, R. & Roll, R. (1983). The Fiscal and Monetary Linkage between Stock Returns and Inflation. Journal of Finance, 38(1), March, 1-33.
• [12] James, C.; Sergio, K. & Partch, M. (1985). A Varma Analysis of the Causal Relations Among Stock Returns, Real Output, and Nominal Interest Rates. Journal of Finance, 40(5), 1375-1384.
• [13] Lee, Bong-Soo. (1992). Causal Relations Among Stock Returns, Interest Rates, Real Activity, and Inflation. The Journal of Finance, XLVII(4), September 1591-1603.
• [14] Lastrapes, W.D. & Koray, F. (1990). Exchange Rate Volatiîity and U.S. Multilateral Trade Flows. Journal of Macroeconomics, 12(3), 341-362.
• [15] Kwon, C.S. & Shin, T.S. (1999). Cointegration and Causality between Macroeconomic Variables and Market Returns. Global Finance Journal, 10(1), 71-81.
• [16] Rapach, D.E. (2001). Macro Shocks and Real Stock Prices. Journal of Economics and Business, 53(1), 5-26.
• [17] Binsvvanger, M. (2004). How Important are Fundamentals? Evidence from a Structural VAR Model for the Stock Markets in the US, Japan and Europe. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 14(2), April, 185-201. [18] Muradoğlu, G. & Kivilcim M. (1995). Inflation and the Stock Market: A Cointegration Analysis. Boğaziçi Journal, Review of Social, Econonıic and Administrative Studies, 2, 207-216.
• [19] Kargı, N. & Terzi, H. (1997). Türkiye’ de İMKB, Enflasyon, Faiz Oranı ve Reel Sektör Arasındaki Nedensellik İlişkilerinin VAR Modeli ile Belirlenmesi. İMKB Dergisi, 1(4), Ekim-Aralık, 27-39.
• [20] Önder, A.Ö.; Metin, K. &e Muradoğlu, G. (1999). Hisse Senedi Fiyatlarının Çeşitli Zaman Serisi Modelleriyle Yapılmış Öngörüsü: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Örneği. ODTÜ Gelişme Dergisi, 26(1-2), 163-178.
• [21] Perron, P. (1989). The Great Crash, the Oil Price Shock and the Unit Root Hypothesis. Econometric Analysis, 57(6), 1361-1401.
• [22] Zengin, H. & Kurt, S. (2004). İMKB’nin Zayıf ve Yarıgüçlü Formda Etkinliğinin Ekonometrik Analizi. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 6(21), Ocak, 145- 152.
• [23] Sims, C.A. (1980). Macroeconomics and Reality. Econometrica, 48(1), 1-46.
• [24] Kargı, N. (1996). Sermaye Piyasasının Ekonomik Kalkınmadaki Rölü ve Tasarrufların Alternatif Yatırım Araçları Arasındaki Dağılımı: Türkiye Örneği. K.T.Ü. S.B.E. Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• [25] Enders, W. (1996). RATS Handbook for Econometric Time Series. New York: John Wiley&Sons, Inc.
• [26] Mun, Chong-Chin. (1992). Estimates of Inflation Rate- Stock Return Relationships with Rational Expectations: Structural Versus VAR Methods. Unpublished Ph. D. Thesis, Texas Tech University, Lubbock.
• [27] Doan, T.A. (1992). RATS User’s Manual Version 4. Estima. Evanston.
• [28] Chisti, S.U.; Aynul, H.M. & Syed, M.F. (1992). Macroeconometric Modeling and Pakistan’s Economy: A Vector Autoregression Approach. Journal of Development Economics, 38(2), 353-370.
• [29] Hakkio, C. & Morris, C.S (1984). Vector Autoregressions: A User’s Guide. Federal Reserve Bank of Kansas City. Research Working Paper, 84-100.