MENÜ PLANLAMASINDA ÇOK AMAÇLI PROGRAMLAMA YAKLAŞIMI

Yıl 2005, Cilt: 6 Sayı: 23, 119 - 127, 10.01.2005

Varol Günyaşar Hakan Oral

Öz

Bu çalışmada, Türk Ordusu’ nun bir biriminde görev yapan askeri öğrenciler için dönemsel ve öğünler bazında yemek listelerinin (menülerin) planlanmasına yönelik olarak geliştirilen bir Çok Amaçlı Doğrusal Programlama (ÇADP) modeli ve uygulama sonuçlan sunulmaktadır. Bu model kapsamında; (1) Menünün toplam maliyetinin en küçüklenmesi, (2) Menünün sağladığı enerji miktarının en büyüklenmesi ve (3) Öğrencilerin öğün bazındaki yemek tercihlerinin karşılanma düzeyinin en büyüklenmesi şeklinde üç amaç işlevi dikkate alınmıştır. Geliştirilen ÇADP modelinin farklı senaryolar için çözümlenmesi ve baskın çözümlerin belirlenmesinde çok amaçlı programlama çözüm tekniklerinden biri olan “Kısıt Yöntemi” kullanılmış olup, karar verici kendisine sunulan baskın çözümler arasından en iyi uzlaşma çözümünü seçmiştir. Uygulama sonucunda, karar vericiye baskın çözümlerin ve bu çözümlere ilişkin amaçlar arası takas değerlerinin sunulmasının, karar verme sürecinin etkinliğinin arttırılmasında önemli bir rol oynadığı gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çok Amaçlı Programlama Modelleri, Menü Planlaması

Kaynakça

• [1] Kutluay, T., & Birer, S. (1981). Orta Dereceli Kız Teknik Okulları Kurum Beslenmesi Temel Ders Kitabı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• [2] Baysal, A., & Merdol, T.K. (1994). Toplu Beslenme Yapılan Kurumlar İçin Yemek Planlama Kuralları ve Yıllık Yemek Listeleri. Ankara: Hatipoğlu Yayınevi.
• [3] KKY.10-19. (1995). Kara Kuvvetleri Komutanlığı Askeri Okullar Beslenme Yönergesi. Ankara: K.K. Basımevi ve Basılı Evrak Depo Müdürlüğü.
• [4] Cohon, J.L. (1978). Multiobjective Programming and Planniııg. New York: Academic Press.
• [5] Zeleny, M. (1982). Multiple Criteria Decision Making. New York: Mc Graw-Hill Inc.
• [6] Oral, H. (1999). Menü Planning Through Multiobjective Programming: An Application in Turkish Army. Sistem Müh. Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Yeditepe Üniversitesi.