TARIMSAL ÜRETİMDE TEKAFÜL SİGORTACILIĞI VE BİR MODEL ÖNERİSİ

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 53, 229 - 253, 28.01.2020

Sabri Burak Arzova Bertaç Şakir Şahin

https://doi.org/10.14783/maruoneri.676363

Cited By: 1

Öz

Hayatın her alanında hane halkı ve işletmeleri belirsizliklere karşı koruyan sigortacılık, para ve sermaye piyasalarının ihtiyaç duyduğu güveni tesis etmektedir. Ticari hayatta farklı alanlarda kullanılan sigortacılık faaliyetlerine tarımsal üretimde meydana gelebilecek riskler için de başvurulmaktadır. Tarımsal üretimin iklim, ekoloji gibi dışsal faktörlerden etkilenmesi ve üretime canlı varlıkların konu olması tarımsal üretimi risklere açık hale getirmektedir. Ayrıca üreticinin önemli bir kısmının aile işletmeleri ile küçük ve orta büyüklükteki işletmelerden oluşması tarımsal üretimde meydana gelebilecek risklerin finansal etkisini arttırmaktadır. Bu durum tarımsal üretimde sigortacılık faaliyetlerini önemli kılmaktadır. Tekafül sigortacılığı, geleneksel sigortacılık faaliyetlerinden faiz unsurunun çıkarılarak dayanışmanın ön plana çıktığı sigortacılık faaliyetleridir. Tarımsal üretimin taşıdığı riskler ve tarım faaliyetlerinin imece karakterine uyumu sebepleriyle tekafül sigortacılığının tarımsal üretimde uygulanması önemlidir. Çalışmada tekafül sigortacılığı kavramı dini, hukuki ve finansman boyutlarıyla tanıtılarak bu sözleşmelerin tarımsal üretime uygunluğu incelenmiştir. Ayrıca TARSİM modeline uygun bir tekafül sigortacılığı modeli oluşturmak amaçlanmıştır. Literatür taraması ve dünya uygulamaları, tekafül sigortacılığı sisteminin sahip olduğu, katılımcılar arasındaki dayanışmaya dayalı süreçleri ile tarımsal üretime uygun bir yöntem olduğunu ortaya koymaktadır. Üstelik tekafül yöntemi ile tarımsal üretimde kullanılabilecek faizsiz finansman araçlarının yaratacağı bazı risklerin de önüne geçilebilir. Ayrıca çalışmada tarımsal üretimde tekafül sigortacılığı uygulaması için TARSİM esas alınarak bir model önerisi gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Faizsiz Finansman, Tekafül, Tarım Sigortacılığı

TEKAFUL INSURANCE AND A MODEL PROPOSAL IN AGRICULTURAL PRODUCTION

Öz

Insurance activities establish the confidence needed by money and capital markets. One of the areas where insurance used is agricultural production. The agricultural production is exposed to risks since it is about living assets and is affected by external factors such as climate and ecology. Moreover, the fact that a significant part of the agricultural producers is composed of low capital enterprises increases the financial impact of the risks about agricultural production. This situation makes insurance activities important in agricultural production. Takaful insurance is the insurance activities in which solidarity is emphasized by removing the interest element from traditional insurance activities. Due to the risks of agricultural production and the character of agricultural activities, it is important to apply the takaful insurance in agricultural production. In this study, the concept of takaful insurance is introduced and its suitability for agricultural production is examined from religious, legal and financial dimensions. We also aim to create an takaful insurance model similar to TARSIM. The literature review and world practices reveal that the takaful insurance system is a suitable method for agricultural production with its solidarity-based processes. Moreover, some risks related to interest-free financing instruments that can be used in agricultural production can be prevented with takaful insurance.

Anahtar Kelimeler

Interest Free Financing, Takaful, Agricultural Insurance

Kaynakça

• 5363 Sayılı Tarım Sigortaları Kanunu. (2005), Resmi Gazete No: 25852, 20.06.2005. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5363.pdf adresinden alındı.
• 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu (2007). Resmi Gazete No: 26552, 14.06.2007 http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/06/20070614-2.htm adresinden alındı.
• AAOIFI. (2015). Faizsiz Finans Standartları. (Çev. Sabahattin Zaim Üniversitesi). İstanbul: Türkiye Katılım Bankaları Birliği Yayınları.
• Akhter, W. (2010). Takaful models and global practices. Journal of Islamic banking and finance, 27(1), 30-44.
• Al-Amri, K. & Hossain, M. Z. (2015). A survey of the Islamic insurance literature – takaful. Insurance Markets and Companies, 6(1), 53-61.
• Al-Amri, K. (2015). Takaful insurance efficiency in the GCC countries. Humanomics, 31(3), 344-353.
• AlNemer, H. A. (2013). Revisiting takaful insurance: A survey on functions and dominant models, Afro Eurasian Studies, 2 (1), 231-253.
• Arzova, B. S. & Şahin, B. Ş. (2019). Tarımın finansmanında selem yöntemi ve muhasebe kayıtları, Bankacılık ve Sermaye Piyasası Araştırmaları Dergisi, 3(7), 32-47.
• Aslan, H. (2015). Türkiye’de tekafül (İslami sigorta) uygulamaları: Problemler ve çözüm önerileri, Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Araştırmaları Dergisi, 1(1), 93-117.
• Aslan, H. & M. E. Durmuş. (2015). International Congress on Islamic Economics and Finance. Erdoğan, S.; A. Gedikli; D. Ç. Yıldırım (Ed.). İslami Sigortacılık (Tekâfül): Yöneticilerin Perspektifinden Türkiye Uygulaması. 17-29. Sakarya: Pazıl Reklam Danışmanlık Matbaa ve Organizasyon Ltd. Şti.
• Aziz, N. A B. A.; Aziz, N. N. B. A; Aris, Y. B. W. & Aziz, N. A. B. A. (2015). Factors influencing the paddy farmers' intention to participate in agriculture takaful, Procedia Economics and Finance, 31, 237-242.
• Coble, K. H, Heifner, R. G. & Zuniga, M.. (2000). Implications of crop yield and revenue insurance for producer hedging. Journal of Agricultural and Resource Economics, 432-452.
• Demirci, S. (2018). Sigorta kooperatifçiliği: Türkiye uygulaması. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 9(1), 387-418.
• Hammad, N. (1996). İktisadî Fıkıh Terimleri, Recep Ulusoy (çev.), İstanbul: İz Yayıncılık.
• Hidayat, S. E. & Abdulla, A. M. (2015). A comparative analysis on the financial performance between takaful and conventional insurance companies in Bahrain during 2006-2011. Journal of Islamic Economics, Banking and Finance, 113(3170), 1-15.
• Hussain, M. M. & Pasha, A. T. (2011). Conceptual and operatıonal dıfferences between general takaful and conventıonal insurance, Australian Journal of Business and Management Research, 1 (8), 23-28.
• Ibrahim, A. R. (2012). Agricultural insurance schemes for the development of rural economy, 3 rd. Edition of the International Symposium Agrarian Economy and Rural Development, 11-13 October 2012, Bucharest, 1-8.
• Ismail, N.; Othman, A. A.; Yousop, N. L. M.; Din, S. Z. M; Bakar, N. A.; Noh, M. K. A. & Shafi, R. M. (2013). A study of the awareness level of takaful products among micro enterprises in Malaysia, Journal of Modern Accounting and Auditing, 9 (11), 1535-1242.
• Katılım Sigortacılığı Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik. (2017). Resmi Gazete No:30186, 20.09.2017. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/09/20170920-7.htm adresinden alındı.
• Khan, M.A. (2003). Islamic Economics and Finance: A Glossary, 2nd Edition, London: Routledge Printing.
• Matsawali, M. S.; Abdullah M. F.; Ping, Y. C.; Abidin, S. Y.; Zaini, M. M; & Ali, H. M. (2012). A study on takaful and conventional insurance preferences: the case of Brunei. International Journal of Business and Social Science, 3(22), 163-176.
• Maysami, R. C. & Kwon, W. J.. (1999). An analysis of Islamic takaful insurance- a cooperative insurance mechanism. Journal of Insurance Regulation, 18(1), 109–132.
• Öner, M. H. (2018). İslam ekonomisinde sosyal güvenlik kavramı: Tekâfül sigorta sistemi örneği. Elektronik Siyaset Bilimi Araştırmaları Dergisi, 9(17), 72-80.
• Özüdoğru, H. (2017). Türkiye sigortacılık sektörünün değerlendirilmesi. Bankacılık ve Finansal Araştırmalar Dergisi (Bafad), 4(1), 38-47.
• Pasha, A. T. & Hussain, M. M. (2013). Takaful business models: A review, a comparison. Business Management Dynamics, 3(4), 24-32.
• Patel, S. (2004). Takaful and poverty alleviation. European Economic Review, 48(5), 1-21.
• Piterskaya, L. Y.; Tlisheva, N. A. & Piterskaya, A. V. (2018), “Uniform subsidy” and new trends in financing of agricultural insurance in Russian Federation, Review of Business and Economics Studies, 6 (1), 83-92.
• Redzuan, H.; Rahman, Z. A. & Aidid, S. S. S. H.. (2009). Economic determinants of family takaful consumption: Evidence from Malaysia. International Review of Business Research Papers, 5(5), 193-211.
• Saad, N. M. (2012). An analysis on the efficiency of takaful and insurance companies in Malaysia: A non-parametric approach. Review of Integrative Business and Economics Research, 1(1), 33-56.
• Salman, S. A. (2014). Contemporary issues in takaful (Islamic insurance), Asian Social Science, 10 (22), 210-216.
• Sümer, G. & Polat, Y. (2016). Dünyada tarım sigortaları uygulamaları ve tarsim, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18 (1), 236-263.
• Swartz, N. P. & Coetzer, P. (2010). Takaful: An Islamic Insurance Instrument. Journal of Development and Agricultural Economics, 2 (10), 333-339.
• Tanrıöven, C. & Gürbüzer, I. (2015). Dünyada mikro sigorta uygulamalarının karşılaştırılması ve Türkiye’de uygulanabilirliği, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17 (2), 97-121.
• Tarım Sigortaları Havuzu. (15.04.2019). https://web.tarsim.gov.tr adresinden alındı.
• TARSİM 2019 Sunumu. (28.04.2019). file:///C:/Users/Supervisor/Downloads/sunum_2019_kapsam%20(3).pdf adresinden alındı.
• Taşdelen, E. & Özüdoğru, H. (2017). Kooperatif sigortacılığının sigorta sektöründeki yeri, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 52 (1), 102-112.
• Thomson Reuters Islamic Finance Development Report 2018. (20.04.2019) https://ceif.iba.edu.pk/pdf/Reuters-Islamic-finance-development-report2018.pdf adresinden alındı.
• Tolefat, A. K. & Asutay, M. (2013). Takaful Investment Portfolios: A Study of Composition of Takaful Funds in the GCC and Malaysia, Singapore: John Wiley&Sons. Türk Dil Kurumu Sözlük. (14.04.2019). http://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı.
• Türkiye İstatistik Kurumu Temel İstatistikler. (03.03.2019). http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist adresinden alındı.
• Türkiye Katılım Bankaları Birliği Faizsiz Finans Sözlüğü. (12.04.2019). http://www.tkbb.org.tr/Documents/Yonetmelikler/Faizsiz-Finans-Sozlugu-revised.pdf adresinden alındı.
• Türkiye Katılım Bankaları Birliği. (12.04.2019). http://www.tkbb.org.tr/ adresinden alındı.
• Türkiye Sigortalar Birliği. (27.03.2019). https://www.tsb.org.tr adresinden alındı.
• Ünlü, U. (2018). Tekafül sigortası kapsamında sigortalılarca ödenen primlerin iadesi. Mali Çözüm Dergisi, 28(150), 149-155.
• Wahab, A. R. A.; Lewis, M. K. & Hassan, M. K. (2007). Islamic takaful: business models, shariah concerns, and proposed solutions, Thunderbird International Business Review, 49 (3), 371-396.
• Yakob, R.; Yusop, Z.; Radam, A. & Ismail, N. (2015). The relative efficiency of investment management of life insurers and takaful operators. Investment Management and Financial Innovations, 12(1), 78-89.
• Yavuz, Y. Ş. (2001). “Kader”. TDV İslam Ansiklopedisi. İstanbul:Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi.
• Yazır, M. H. (1971). Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: Eser Kitabevi.
• Yıldırım, İ. (2014). Tekafül (İslami) sigortacılık sisteminin dünyadaki gelişimi ve Türkiye’de uygulanabilirliği, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6 (2), 49-58.
• Yıldırım (Ed.). İslami Sigortacılık (Tekâfül): Yöneticilerin Perspektifinden Türkiye Uygulaması. 17-29. Sakarya: Pazıl Reklam Danışmanlık Matbaa ve Organizasyon Ltd. Şti.
• Yılmaz, S. (2006). Hak dini Kur'an dili'nde kader inancı ve insan hayatındaki Yeri. D.E.Ü İlahiyat Fakültesi Dergisi, 23, 145-163.