REGARDING THE CITY IMPACT OF TRAMWAY INVESTMENTS IN ISTANBUL

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 55, 125 - 158, 30.01.2021

Murat Arısal , Ahmet Tabakoğlu

https://doi.org/10.14783/maruoneri.751094

Öz

The Ottoman Tramway Company is a modern railway company that directs its investments according to rational parameters and evaluates the business performance with current business indicators, provides information flow with other business authorities operating in European cities and makes bench marking. The operation data related to forty-one-year period of horse tram and then the process of electrification of these trams reveals the evolution of mobility in the city. Moreover, the data series obtained via transferring the numerical information of the company’s own documents, shows the evolution of the society during this period and the development of the city as it shows the course of the business.

Anahtar Kelimeler

Ottoman Empire, Republican Period, Istanbul, Transportation, Modernization, Tramway

İSTANBUL ÖZELİNDE TRAMVAY YATIRIMLARININ ŞEHRE ETKİSİ

Öz

Bir Osmanlı şirketi olan Tramvay Şirketi, yatırımlarını rasyonel parametrelere göre yönlendiren ve işletme performansını günümüzde de geçerli olan işletme göstergeleri ile ölçen ve değerlendiren, Avrupa şehirlerinde faaliyet gösteren diğer işletme otoriteleri ile bilgi akışı sağlayan ve kıyaslama yapan modern bir raylı sistem işletmesidir. Kırk bir yıl süren atlı tramvay ve akabinde devam eden elektrikli tramvay dönemlerine ait faaliyetleri içeren işletme verileri, şehir içi hareketliliğin (mobilitenin) dönüşümünü ve yönünü ortaya koymaktadır. Kurumun kendi belgelerinden elde edilen sayısal bilgilerin tek bir havuza aktarılması sonucunda oluşturulan veri serileri, işletmenin seyrini gösterdiği gibi döneme ait insan davranışları ve şehrin gelişimi hakkında da fikir vermektedir.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı İmparatorluğu, Cumhuriyet Dönemi, İstanbul, Ulaşım, Modernleşme, Tramvay

Kaynakça

• Arısal, M. (2016). Üsküdar-Ümraniye Metro Projesi Fizibilite Raporu. İstanbul Ulaşım A.Ş.
• Ayral, N. (1939). İstanbul Belediye Mecmuası.
• Bozkurt, İ.M. (2004). İstanbul Kentiçi Kara Toplu Ulaşım Hizmetlerinin Başlaması ve Gelişimi 1850-1900. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Conventıons Et Cahiers Des Charges Et Statuts, (1920). Imp. Zellitch Freres, Constantinople.
• Çelik, Z. (2007). 19. Yüzyılda Osmanlı Başkenti Değişen İstanbul. İstanbul: İş Bankası Yayınları.
• Eldem, V. (1970). Osmanlı İmparatorluğu’nun İktisadi Şartları Hakkında Bir Tetkik. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Engin, V. (2000). Tünel (1. Basım). İstanbul: Simurg.
• Engin, V. (2011). İstanbul’un Atlı ve Elektrikli Tramvayları. (1. Basım). İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
• Ergin, O. N. (1341). İstanbul’da Vesait-i Nakliye Şirket ve İdareleri Tarifeleri ve Taşıdıkları Yolcu Adedi. Şehremaneti Mecmuası. 10.
• Ergin, O. N. (1995). Mecelle-i Umur-ı Belediyye. İBB Kültür İşler Daire Başkanlığı. C. V.
• Genç, M. (2012). Devlet ve Ekonomi (8. Basım). Ötüken Yayınları.
• Gülersoy, Ç. (1089). Tramvay İstanbul’da. İstanbul: İstanbul Kitaplığı.
• İETT Dergisi. (2019) Kasım 1956. 2 (1), İstanbul: İETT Yayınları.
• Kayserilioğlu, S. (2003). Dersa’adetten İstanbul’a Tramvay. (2. Basım). C. I. İstanbul: İETT Yayınları.
• Kazgan, H. (1991). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Şirketleşme. İstanbul: Creative Yayıncılık.
• Öztürk, A.İ. (2010). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e İmtiyaz Usulü İle Yürütülen İstanbul Belediye Hizmetleri (Yapişlet-devret uygulaması). İstanbul: İBB Kültür A.Ş. Yayınları.
• Pamuk, Ş. (2014). Türkiye’nin 200 Yıllık İktisadi Tarihi. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Tabakoğlu, A. (2013). İslam İktisadına Giriş (3. Basım). İstanbul: Dergah Yayınları.
• Tabakoğlu, A. (2016). Osmanlı Mali Tarihi. İstanbul: Dergah Yayınları.
• Tekeli, İ. (2009). Toplu Eserler 9: İstanbul Kent İçi Ulaşımın Gelişimi (1927-1985). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Tekeli, İ. (2010). İstanbul ve Ankara İçin Kent İçi Ulaşım Tarihi Yazıları (1. Basım). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Tezer, A. (1997). Kentsel Ulaşım Planlamasında (KUP) Arazi Kullanım-Ulaşım Etkileşiminin Modellenmesi: İstanbul Üzerine Bir Değerlendirme. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İTÜ, İstanbul.
• Yılmaz, İ. (2016). Osmanlı Devleti’nin Son Döneminde Trafik ve Trafik Kazaları. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. 20 (36), 341-368. DOI: 10.21550/sosbilder.429650.
• İETT, 7103-03534-004, 1923, 7 Kasım.
• İETT, 7103-03534-041, 1916, 31 Aralık.
• İETT, 7103-03534-042, 1915, 10 Şubat.
• İETT, 7103-03534-052, 1914, 12 Mart.
• İETT, 7103-03534-021, 1922, 9 Şubat.
• İETT, 7103-03626-004, 1926, 25 Aralık.
• İETT, 7103-03869-004, 1931, 8 Nisan.
• İETT, 7103-03869-015, 1931, 17 Ocak.
• İETT, 7103-03869-023, 1930, 25 Şubat.
• İETT, 7103-03869-028, 1930, 5 Şubat.
• İETT, 7103-03869-032, 1929, 16 Şubat.
• İETT, 7103-03869-038, 1928, 7 Nisan.
• İETT, 7103-03869-042, 1928, 11 Şubat.
• İETT, 7103-03869-046, 1927, 24 Eylül.
• İETT, 7103-03869-059, 1926, 11 Ocak.
• İETT, 7103-03869-060, 1925, 20 Aralık.
• İETT, 7103-03869-097, 1924, 12 Şubat.
• İETT, 7103-03869-100, 1924, 12 Ocak.
• İETT, 7103-03869-101, 1923, 21 Eylül.
• İETT, 7103-03869-103, 1922, 30 Haziran.
• İETT, 7103-03869-104, 1922, 22 Haziran.
• İETT, 7103-03869-105, 1910, 18 Şubat.
• İETT, 7103-03869_0597, 1926, 11 Ocak.