TÜRK SİGORTA SEKTÖRÜNDE FAALİYET GÖSTEREN HAYAT DIŞI SİGORTA ŞİRKETLERİNİN PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİNE YÖNELİK AMPİRİK BİR UYGULAMA

Yıl 2022, Cilt: 17 Sayı: 58, 516 - 548, 26.07.2022

Enes Pehlivan , Özgür Akpınar

https://doi.org/10.14783/maruoneri.1079878

Cited By: 3

Öz

Ülke ekonomilerine önemli katkılar sağlayan sigortacılık sektöründe meydana gelebilecek herhangi bir başarısızlığın veya olumsuzluğun, ülkelerin finansal sistemlerini derinden etkileyebileceği söylenebilir. Sigortacılık sektörünün performansının sistemli bir biçimde ölçülmesi ve değerlendirmelerde bulunulması bu noktada önemli bir husus haline gelmektedir. Bu çalışmada, Türk sigorta sektöründe oldukça büyük bir paya sahip olan hayat dışı sigorta şirketlerinin performansının analiz edilmesi amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda, Türk sigorta sektöründe yer alan 33 hayat dışı sigorta şirketinin sergilemiş olduğu performans 2015-2019 zaman dilimi özelinde analiz edilmiştir. Çalışmada kullanılan değerlendirme kriterlerinin ağırlık skorlarının hesaplanmasında Gri Entropi yöntemi, söz konusu şirketlerin performans skorlarının belirlenmesinde ve bu doğrultuda sıralanmasında ise COPRAS (Complex Proportional Assessment) yöntemi kullanılmıştır. Gri Entropi yönteminden elde edilen bulgular, söz konusu dönemdeki tüm yıllar için performans üzerinde en yüksek etkiye sahip olan kriterin, Özsermaye Kârlılık Oranı olduğunu ortaya koymuştur. BNP Paribas Sigorta Şirketi, COPRAS yönteminden yararlanılarak elde edilen performans sıralamasına göre, bahsi geçen dönemde en iyi performansı sergileyen şirket olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Hayat Dışı Sigorta Sektörü, Performans Analizi, Gri Entropi, COPRAS, Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV)

AN EMPİRİCAL APPLİCATİON FOR THE PERFORMANCE EVALUATİON OF NON-LİFE INSURANCE COMPANİES OPERATİNG İN THE TURKİSH INSURANCE SECTOR

Öz

It can be said that any failure or negativity that may occur in the insurance sector, which makes significant contributions to the economies of the countries, can deeply affect the financial systems of the countries. Measuring and evaluating the performance of the insurance sector regularly becomes an important issue at this point. In this study, it is aimed to analyze the performance of non-life insurance companies, which have a large share in the Turkish insurance sector. In this direction, the performance of 33 non-life insurance companies in the Turkish insurance sector has been analyzed specific to the 2015-2019 time period. The Gray Entropy method was used to calculate the weight scores of the evaluation criteria used in the study, and the COPRAS method was used to determine the performance scores of the companies in question and to rank them in this direction. Findings from the Gray Entropy method revealed that the criterion with the highest impact on performance for all years in the period in question was the Return on Equity Ratio. BNP Paribas Insurance Company was the company with the best performance in the aforementioned period, according to the performance ranking obtained using the COPRAS method.

Anahtar Kelimeler

Non-Life Insurance Sector, Performance Analysis, Gray Entropy, COPRAS, Multi-Criteria Decision Making(MCDM)

Kaynakça

• ACER, A., GENÇ, T., & DİNÇER, S. E. (2020). Türkiye'de Faaliyet Gösteren Bireysel Emeklilik Şirketlerinin Performansının Entropi ve COPRAS Yöntemi ile Değerlendirilmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 153-169.
• AFŞAR, A., & AFŞAR, M. (2007). Finansal Sistem ve İşleyişi (2. b.). Eskişehir: Gülen Ofset.
• AKBULUT, O. Y. (2020). Finansal Performans ve Pay Senedi Getirileri Arasındaki İlişkinin Çok Kriterli Karar Verme Teknikleriyle Analiz Edilmesi: BIST İmalat Sanayi Alt Sektörlerinde Ampirik Bir Uygulama. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• AKHİSAR, I., & TUNAY, N. (2015). Performance Ranking of Turkish Life Insurance Companies. Using AHP and TOPSIS. MIC 2015: Managing Sustainable Growth; Proceedings of the Joint International Conference, (s. 241-250). Portorož, Slovenia.
• AKSOY, E., ÖMÜRBEK, N., & KARAATLI, M. (2015). AHP Temelli MULTIMOORA ve COPRAS Yöntemi ile Türkiye Kömür İşletmeleri’nin Performans Değerlendirmesi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(4), 1-28.
• AKYÜZ, G., TOSUN, Ö., & AKA, S. (2020). Performance Evaluation of Non-Life Insurance Companies With Best-Worst Method and TOPSIS. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 16(1), 108-125.
• ALENJAGH, R. S. (2013). Performance Evaluation and Ranking of İnsurance Companies in Tehran Stock Exchange by Financial Ratios Using ANP and PROMETHEE. European Online Journal of Natural and Social Sciences, 2(3), 3478-3486.
• ALTAN, İ. M., & YILDIRIM, M. (2019). Sigorta Sektörünün Finansal Performansının Entropi Ağırlıklandırmalı TOPSIS Yöntemiyle Analizi ve Değerlendirilmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(1), 345-358.
• ASADI, L., & MOGHRI, A. (2016). Review and Ranking The Private İnsurance Companies in Iran Based on TOPSIS Model. International Journal of Accounting and Economics Studies, 4(2), 120-125.
• ATHEARN, J. L., PRİTCHETT, S. T., & SCHMİT, J. T. (1989). Risk and Insurance (6. b.). St. Paul: West Publishing Company.
• AYANOĞLU, Y., ATAN, M., & BEYLİK, U. (2010). Hastanelerde Veri Zarflama Analizi (VZA) Yöntemiyle Finansal Performans Ölçümü ve Değerlendirilmesi. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 2(2), 40-62.
• AYTEKİN, A., & KARAMAŞA, Ç. (2017). Analyzing Financial Performance of Insurance Companies Traded in BIST via Fuzzy Shannon's Entropy Based Fuzzy TOPSIS Methodology. Alphanumeric Journal, 5(1), 71-84.
• BATTAL, Ü. (2020). Avrupa’daki Havaalanı Grup Şirketlerinin Finansal Performanslarının Ölçülmesi: Veri Zarflama Analizi Yöntemi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 171-184.
• CEYLAN, A., & KORKMAZ, T. (2012). İşletmelerde Finansal Yönetim (12. b.). Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• ECE, N., & AKIN, F. (2010). Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkelerde Sigortacılık Sektörü: Türk Sigorta Sektörü Üzerine Bir Değerlendirme. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi(18), 69-81.
• EMHAN, A. (2009). Risk Yönetim Süreci ve Risk Yönetmekte Kullanılan Teknikler. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(3), 209-220.
• ERDOĞAN, E. O., ERDOĞAN, M., & ÖMÜRBEK, V. (2015). Evaluating the Effects of Various Financial Ratios on Company Financial Performance: Application in Borsa Istanbul. Business and Economics Research Journal, 6(1), 35-42.
• ERTUĞRUL, İ., & ÖZTAŞ, T. (2016). Bireysel Emeklilik Planı Seçiminde Karar Verme Yöntemlerinin Uygulanması: COPRAS ve TOPSIS Örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 165-186.
• FATIHUDIN, D., Jusni, & MOCHKLAS, M. (2018). How Measurıng Fınancıal Performance. International Journal of Civil Engineering and Technology, 9(6), 553-557.
• GREGERSEN, N. H. (2003). Risk and Religion: Toward a Theology of Risk Taking. Zygon: Journal of Religion and Science, 38(2), 355-376.
• KARAMAN, R. (2009). İşletmelerde Performans Ölçümünün Önemi ve Modern Bir Performans Ölçme Aracı Olarak Balanced Scorecard. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 8(16), 410-427.
• KHODAMORADİ, S., SAFARİ, A., & RAHİMİ, R. (2014). A Hybrid Multi-Criteria Model for Insurance Companies Rating. International Business Research, 7(6), 150-163.
• KÖSE, A., & TÜRKEL, U. (2017). Gri İlişkisel Analiz Yöntemi ile Hayat Dışı Branşlarda Türk Sigorta Sektörünün Değerlendirmesi. K. Üniversitesi (Dü.), 3. Ulusal Sigorta ve Aktüerya Kongresi içinde (s. 10-16). Karabük: Karabük Üniversitesi.
• MANDİĆ, K., DELİBAŠİĆ, B., KNEŽEVİĆ, S., & BENKOVİĆ, S. (2017). Analysis of the Efficiency of İnsurance Companies in Serbia Using the Fuzzy AHP and TOPSIS Methods. Economic research-Ekonomskaistraživanja, 30(1), 550-565.
• MELNIKOV, A. (2011). Risk Analysis in Finance and Insurance (2. b.). USA: Chapman and Hall/CRC.
• ÖZDAĞOĞLU, A. (2018). BİST Sınai İşletmelerinin Gri Entropi-Eatwıos Bütünleşik Yaklaşımı İle Performans Değerlendirmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 19(2), 271-299.
• PODVEZKO, V. (2011). The Comparative Analysis of MCDA Methods SAW and COPRAS. Engineering Economics, 22(2), 134-146.
• SARIÇALI, G., & KUNDAKCI, N. (2016). AHP ve COPRAS Yöntemleri ile Otel Alternatiflerinin Değerlendirilmesi. International Review Of Economics And Management, 4(1), 45-66.
• SHAHRİARİ, M., PİLEVARİ, N., & SHAHROKHİ, R. (2016). Combination of ANP and DEMATEL Techniques for Ranking İnsurance Organizations Based on Electronic Readiness. Oxford Journal of Intelligent Decision and Data Science(1), 1-12.
• SHUAİ, J.-J., & WU, W.-W. (2011). Evaluating the Influence of E-Marketing on Hotel Performance by DEA and Grey Entropy. Expert Systems with Applications, 38(7), 8763-8769.
• ŞAHİN, O., & BAŞARIR, Ç. (2019). Bireysel Emeklilik Şirketlerinin Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi: Türkiye Örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi, 17(33), 211-229.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2018). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023). Nisan 3, 2021 tarihinde https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/04/FinansalHizmetlerinGelistirilmesiOzelIhtisasKomisyonuRaporu.pdf adresinden alındı.
• T.C. Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu. (2019). Sigortacılık ve Bireysel Emeklilik Faaliyetleri Hakkında Rapor. Nisan 4, 2021 tarihinde https://www.hmb.gov.tr/sigortacilik-ve-ozel-emeklilik-raporlari adresinden alındı.
• TAYYAR, N., YAPA, K., DURMUŞ, M., & AKBULUT, İ. (2018). Referans İdeal Metodu ile Finansal Performans Analizi: BİST Sigorta Şirketleri Üzerinde Bir Uygulama. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(4), 2490-2509.
• TEALE, J. (2013). Insurance and Risk Management. Sydney: CCH Australia Limited.
• TSAİ, H.-Y., HUANG, B.-H., & WANG, A. (2008). Combining ANP and TOPSIS Concepts for Evaluation the Performance of Property-Liability Insurance Companies. Journal of Social Sciences, 4(1), 56-61.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2020). 2021 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı. Nisan 4, 2021 tarihinde https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/11/2021_Yili_Cumhurbaskanligi_Yillik_Programi.pdf adresinden alındı.
• URALCAN, G. Ş. (2011). Temel Sigorta Bilgileri ve Sigorta Sektörünün Yapısal Analizi (3. b.). İstanbul: Hiperlink Yayınları.
• USTA, Ö. (2012). İşletme Finansı ve Finansal Yönetim (5. b.). Ankara: Detay Yayıncılık.
• VALAHZAGHARDA, M. K., & FERDOUSNEJHAD, M. (2013). Ranking Insurance Firms using AHP and Factor Analysis. Management Science Letters, 3(3), 937-942.
• VAUGHAN, E. J., & VAUGHAN, T. M. (2007). Fundamentals of Risk and Insurance (10 b.). New Jersey: John Wiley & Sons Inc.
• VENKATESWARLU, R., & BHİSHMA RAO, G. (2016). Profitability Evaluation and Ranking of Indian Non-Life Insurance Firms using GRA and TOPSIS. European Journal of Business and Management, 8(22), 153-170.
• YOU, M.-L., SHU, C.-M., CHEN, W.-T., & SHYU, M.-L. (2017). Analysis of Cardinal Grey Relational Grade and Grey Entropy on Achievement of Air Pollution Reduction by Evaluating Air Quality Trend in Japan. Journal of Cleaner Production, 142, 3883-3889.
• ZHANG, X., WANG, C., Lİ, E., & XU, C. (2014). Assessment Model of Ecoenvironmental Vulnerability Based on Improved Entropy Weight Method. The Scientific World Journal, 1-7.