TURİZM GELİRLERİ VE EKONOMİK BÜYÜME TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2015, Sayı: 8, 1 - 14, 01.12.2015

Osman Cenk Kanca

Öz

Günümüz ülke ekonomilerinde önemli sektörlerden biri olan turizmin ekonominin genel yapısı üzerinde etkileri
olabilmektedir. Gelişmekte olan ülkeler arasında yer alan Türkiye’de turizm gelirleri ile ekonomik büyüme
arasında ilişkinin olduğu tartışma konusudur. Bu bağlamda, çalışmada, 1980-2013 dönemi için söz konusu
değişkenler arasında olası ilişkiler bazı zaman serisi yöntemlerinden yararlanılarak ekonometrik olarak
sınanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre, ekonomik büyümeden turizm gelirlerine doğru Granger
anlamda bir nedensellik etkisi görülmüştür. Ayrıca, turizm gelirlerinin büyümeyi pozitif yönde etkilediğine dair
ampirik kanıtlara ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Turizm Gelirleri, Ekonomik Büyüme, Granger Nedensellik Testi

Kaynakça

• Ageli, M. M. (2013). “Tourism Economics in Saudi Arabia: PP-VAR Approach”, Asian Journal of Business and Management, 1 (1), 21-27.
• Akan, Y ve Işık, C. (2009). “Yabancı Ziyaretçi Harcamalarının Ekonomik Büyümeye Etkisi (1970 – 2007)”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 20 (2), 197-203.
• Akan, Y. vd., (2008). “The Impact of Tourism on Economic Growth: The Case of Turkey”, Journal of Tourism, 9 (2), 47-69.
• Alp, E. A. (2010). “Türkiye’de Turizm Gelirleri İle Büyüme Arasındaki İlişkinin Analizi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28, 13-24.
• Bahar, O. (2006). “Turizm Sektörünün Türkiye’nin Ekonomik Büyümesi Üzerindeki Etkisi: VAR Analizi Yaklaşımı”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 13 (2), 137-150.
• Balaguer, J. and Cartavella-Jorda, M. (2002). “Tourism as Long Run Economic Growth Factor: The Spanish Case”, Applied Economics, 34, 877-884.
• Çetin, A. (2005). “Kamu Borçlarının Makroekonomik Etkileri: Ampirik Bir Analiz”, Atatürk Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 19 (1), 67-79.
• Çetintaş, H. ve Bektaş, Ç. (2008). “Türkiye’de Turizm ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Kısa ve Uzun Dönemli İlişkiler”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 19 (1), 1-8.
• Çımat, A. ve Bahar, O. (2003). “Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi İçindeki Yeri ve Önemi Üzerine Bir Değerlendirme”, Akdeniz Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 6, 1-18.
• Çoban, O. ve Özcan, C. C. (2013). “Türkiye’de Turizm Gelirleri-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Analizi (1963-2010)”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8 (1), 243-261.
• Diamond, J. (1977). “Tourism’s Role in Economic Development; The Case Reexamined”, Economic Development and Cultural Change, 25 (3), 539-553.
• DPT (2011). Ekonomik ve Sosyal Göstergeler (1950–2010), Ankara.
• Dritsakis, N. (2004). “Tourism as a Long-run Economic Growth Factor, An Empirical Investigation for Greece”, Tourism Economics, 10, 305-316.
• Eğilmez, M. ve Kumcu, E. (2006). Ekonomi Politikası, İstanbul: Remzi Kitabevi. Gautam, B. P. (2011). “Tourism and Economic Growth in Nepal”, NRB Economic Review, 23 (2) , 18-30.
• Gautam, B. P. (2014). “Economic Dynamics of Tourism in Nepal: A VECM Approach”, MPRA, 58102, 1-19.
• Hendry, D. F. (1986). “Econometric Modelling with Cointegrated Variables: An Overview”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 48, 201-212.
• Hepaktan, C. E. ve Çınar, S. (2010). “Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkileri”, Celal Bayar Üniversitesi S.B.E.Dergisi, 8 (2): 135-154.
• Kara, O, vd., (2012). “Turizm Gelirlerinin Çeşitli Makroekonomik Göstergeler ile İlişkisi: Türkiye Örneği (1992 – 2011)”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (1), 75- 100.
• Karluk, R. (1997). Türkiye Ekonomisi, İstanbul, Beta Basım Yayım.
• Kızılgöl, Ö. ve Erbaykal, E. (2008). “Türkiye’de Turizm Gelirleri ile Ekonomik Büyüme İlişkisi: Bir Nedensellik Analizi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (2), 351-360.
• Kutlar, A. (2000). Ekonometrik Zaman Serileri, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Kutlar, A. (2009). Uygulamalı Ekonometri, Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kutlar, A. ve Sarıkaya, M. (2012). “Türkiye’de 1964-2007 Döneminde Gelen Turist Sayısı ile İlgili Ekonometrik bir Çalışma”, Sakarya İktisat Dergisi, 1 (1), 1-22.
• Liangju, W. vd., (2012). “Analysis of Causality between Tourism and Economic Growth Based on Computational Econometrics”, Journal of Computers, 7 (9), 2152-2159.
• Martın, J. L. vd. (2004). “Tourism and Economic Growth in Latin American Countries: A Panel Data Approach”, http://www.feem.it/Feem/Pub /Publications/WPapers/default.htm. (22.09.2014).
• Oh, C. (2005). “The Contribution of Tourism Development to Economic Growth in the Korean Economy”, Tourism Management, 26 (11): 39-44.
• Rudolph, H. (1999). Tourismus-Betriebswirtschaftslehre, R. Oldenburg, München.
• Şahinöz, A. (2001). Türkiye Ekonomisi (Sektörel Analiz), Ankara, İmaj Yayınevi.
• Tarı, R. (2005). Ekonometri, (3. Baskı), İstanbul: Avcı Ofset.
• Tarı, R. ve Bozkurt, H. (2006). “Türkiye’de İstikrarsız Büyümenin VAR Modelleri ile Analizi (1991-2004)”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 4, 7.
• Türkiye Ticaret Borsaları Birliği (TTBB) (1986). İktisadi Rapor, Ankara.
• Uysal, D., vd., (2004). Türkiye’de Turizm Gelirleri ile Ekonomik Büyüme Arasındaki ilişki (1992-2003), Selçuk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8, 163- 170.