Realizmin Realist Bir Eleştirisi Olarak Raymond Aron ve Uluslararası İlişkiler Kuramı

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 67 - 85, 26.10.2017

H. Rumeysa Dursun

https://doi.org/10.14782/sbd.2017.66

Cited By: 2

Öz

Bu makale uluslararası ilişkiler teorisyenleri arasında geliştirdiği bakış açısıyla faklı bir yere sahip olan Raymond Aron’un yaklaşımını tanıtmayı ve değerlendirmeyi amaçlamaktadır. 20. yüzyılın önde gelen Fransız düşünürlerinden olan Aron uluslararası ilişkiler disiplininde genellikle klasik realizmin teorisyenleri arasında gösterilmektedir. Eserleri yakından incelendiğinde aslında Aron’un klasik realizmin determinist yapısına yönelik önemli eleştiriler ortaya koyduğu görülmektedir. Makalede öncelikle realizmin temel kavramları ve argümanları ele alınmıştır. Daha sonra Aron’un neden realist teori içinde değerlendirildiği ve bu teoriye yönelik eleştirileri incelenmiştir. Sonuç olarak makale Aron’un klasik realizmin indirgemeci anal izlerinin ötesine geçerek gerçeği tüm yönleriyle kavramaya çalışan bir yaklaşım ortaya koyduğunu iddia etmektedir. Aron ekonomi teorilerine benzer bir şekilde uluslararası ilişkilerin genel ve sistematik bir teorisini oluşturmanın mümkün olmadığını ancak tarihsel-sosyolojik bir perspektifte uluslararası ilişkilerin karmaşık doğasının anlaşılabileceğini savunmaktadır. Aron, sosyal bilimlerin kanunlara dayanmadığını ve ancak olayları anlamanın mümkün olduğuna işaret etmektedir. Bu şekilde zıtlıkların ve ikilemlerin ötesine geçmeyi hedefleyen Aron felsefenin, sosyolojinin ve tarihin metodolojik kazanımları temelinde uluslararası ilişkiler teorisinin oluşturulabileceğine inanmaktadır. Her şeyden evvel, uluslararası ilişkiler teorisi “kavramsal analize” dayanmalıdır. Böylece, anahtar kavramları tanımlamak ve sosyolojik olarak ampirik gerçekleri tasvir etmek gereklidir. Bu nedenle Aron güç çerçevesinde tanımlanan ulusal çıkar kavramının rasyonel bir tanımının yapılamayacağını savunmuştur. Aron’a göre, güç peşinde koşmayı dış politikanın tek ve bütüncül hedefi olarak düşünmek aslında bilimsel bir önermeyi değil, ideolojik bir tercihi yansıtmaktadır. Esasen hiçbir devlet gücü sırf güçlü olmak için istememektedir. Güç aslında barışa ulaşma, itibar sağlama, ya da bir fikrin yayılması gibi başka bir hedefe ulaşmanın bir aracıdır. Devletlerin dış politikada takip ettikleri hedeflerin tipolojisini (güç-itibar-fikir) geliştiren Aron bu tipolojiden hareketle stratejik-diplomatik tutumların belirsiz bir yapıya sahip olduğunu öne sürmektedir. Devletlerin dış politikada farklı hedeflerinin bulunması ulusal çıkar kavramının rasyonel bir tanımının geliştirilmesine engel olmaktadır. Buna ek olarak, Aron ulusal çıkarın iç politikadan, devlet içindeki farklı sınıfların beklentilerinden ve siyaset algısından bağımsız bir şekilde tanımlanmasının mümkün olmadığına işaret etmektedir. Böylelikle, devletlerin aynı siyasal anlayışı benimsediği homojen sistemler ve devletlerin farklı değerlere, ideolojik tutumlara yöneldiği heterojen sistemler Aron’un realist okula en önemli teorik katkılarından biri olarak değerlendirilebilir. Bu yazıda incelenen Aron’un uluslararası ilişkiler yaklaşımı klasik realizm teorisyenlerinin analizlerini sorgulayarak daha kapsamlı bir realist çerçevenin oluşturulmasını sağlamıştır. Esasında Aron’un analizlerini gözden kaçırmak pozitivizm ve post-pozitivizm arasında köprü kurma fırsatını kaçırmak olarak değerlendirilebilir. Gerçeği tek bir nedene ve tek bir açıklamaya indirgeyici realist bakış açısını eleştiren Aron böylece uluslararası sistemi iç ve dış değişkenlerin etkileşimini dikkate alarak incelemenin öncülüğünü yapmıştır. Bu yönüyle Aron, uluslararası ilişkilerde realist gelenek içinde gerçeği tüm yönleriyle kavramaya çalışan daha derinlikli bir analiz çerçevesi ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Raymond Aron, Realizm, Uluslararası Sistem, Ulusal Çıkar, Güç, Anarşi

Kaynakça

• Aron, R. (1986) Introduction á la philosophie de l’histoire, Paris: Gallimard.
• Aron, R. (1984) Les dernières années du siècle, Paris: Julliard.
• Aron, R. (2006a) “En quête d’une doctrine de la politique étrangère”, R. Aron (eds.), Les sociétés modernes, Paris: Presses universitaires de France, 953-969.
• Aron, R. (2006b) “L’analyse des constellations diplomatiques”, R. Aron (eds.), Les sociétés modernes, Paris: Presses universitaires de France, 905-918.
• Aron,,R. (2006c) “Qu’est-ce qu’une théorie des relations internationales?”, R. Aron (eds.), Les sociétés modernes, Paris: Presses universitaires de France, 853-875.
• Aron, R. (1962) Paix et guerre entre les nations, Paris: Calmann-Lévy,.
• Aron, R. (1972) “L’ordre anarchique de la puissance”, R. Aron (eds.), Les déillusions du progrès, Paris: Calmann-Lévy, 196-221.
• Battistella, D. (2006) Théories des relations internationales, Paris: Presses de Science Po.
• Bull, H. (1977) The Anarchical Society: A Study of Order in World Politics, New York: Columbia University Press.
• Buzan, B. (1996) “The Timeless Wisdom of Realism”, Steve Smith, Ken Booth ve Mrysia Zalewski (eds.), International Theory. Posivitism and Beyond, Cambridge: Cambridge University Press, 47-65.
• Buzan, B., C. A. Jones ve R. Little (1993) The Logic of Anarchy: Neorealism to Structural Realism, New York: Columbia University Press.
• Chaton, G. (2012) “Pour un machiavélisme postkantien: Raymond Aron, théoricien réaliste hétérodoxe”, Etudes internationales, 43/3: 389-403.
• Carr, E. H. (1946) The Twenty Years’ Crisis 1919-1939: An Introduction to the Study of International Relations, London: Macmillan.
• Donnelly, J. (2000) Realism and International Relations, Cambridge: Cambridge University Press. Ethier, D. (2006) Introduction aux Relations Internationales, Montréal : Les Presses de l’Université de Montréal.
• Frost, B. P. (1997) “Resurrecting A Neglected Theorist: The Philosophical Foundations of Raymond Aron’s Theory of International Relations”, Review of International Studies, 23/1: 143-166.
• Gilpin, R. (1981) War and Change in World Politics, Princeton: Princeton University Press.
• Gilpin, R. (1996) “No One Loves a Political Realist”, B. Frankel (eds.), Realism: Restatements and Renewal, Londra: Frank Cass, 3-26.
• Hoffmann, S. (1985) “Raymond Aron and the Theory of International Relations”, International Studies Quarterly, 29/1: 13-27.
• Haas, E. B. (1953) “The Balance of Power: Prescription, Concept or Propaganda ?” , World Politics, 5/4: 442- 477.
• Macleod, A. (2007) “Le réalisme classique”, Alex Macleod ve Dan O’Meara (eds.), Théories des Relations internationales: Contestations et résistances, Québec: Athéna Editions, 35-59.
• Mearsheimer, J. (2001) The Tragedy of Great Power Politics, New York: Norton.
• Morgenthau, H. J. (2005) Politics Among Nations : The Struggle for Power and Peace, New York: McGraw- Hill,
• Morgenthau, H. J. (1951) In Defense of the National Interest, New York: Knopf.
• Morgenthau, H. J. (1946) Scientific Man Vs. Power Politics, Chicago: Chicago University Press,.
• Niebuhr, R. (1932) Moral Man and Immoral Society: A Study in Ethics and Politics, New York: Charles Scribner’s Sons.
• Gilpin, R. (1981) War and Change in World Politics, Princeton, Princeton University Press,
• Grieco, J. (1988) “Anarchy and the limits of cooperation: a realist critique of newest liberal institutionnalism”, International Organization, 42/3: 485-507.
• Guzzini, S. (1998) Realism in International Relations and International Political Economy: The Continuing Story of a Death Foretold, London: Routledge.
• Herz, J. (1950) “Idealist Internationalism and the Security Dilemma”, World Politics, 2/2: 157-180. Holeindre, J. V. (2012) “Introduction : Raymond Aron, un classique de la pensée internationale?”, Etudes internationales, 43/3: 321-338.
• Huntzinguer, J. (1987) Introduction aux relations internationales, Paris: Seuil.
• Kegley, Jr. C. W (1995) “Neoliberal Challenge to Realist Theories of World Politics: An Introduction”, Jr. Charles W Kegley (eds.), Contraversies in Internatiomal Relations Theory, Realism and Neoliberal Challenge, New York, St. Martin’s Press, 1-24.
• Kennan, G. F. (1954) Realities of American Foreign Policy, Princeton: Princeton University Press.
• Launay, S. (1995) La pensée politique de Raymond Aron, Paris : Presse universitaire de France.
• Mearsheimer, J. J. (1994) “The False Promise of International Institutions”, International Security, 19/3: 5-49.
• Waltz, K. (1990) “Realist Thought and Neorealist Theory”, Journal of International Affairs, 44/1-2: 21-37.
• Waltz K. (1979) Theory of International Politics, New Yok: Random House.
• Waltz K. (1959) Man, The State and War, New York: Columbia University Press.