Tren İstasyonlarına ve Raylı Sistemlere Yönelik Yönlendirme Sistemlerinin Tasarım İlkeleri

Yıl 2021, Sayı: 12, 18 - 24, 29.12.2021

Umut Aybek , Melike Taşcıoğlu

https://doi.org/10.29228/sanat.3

Öz

Modern seyahatin başlangıcından ve toplu taşımanın gelişiminden bu yana yön bulmak, insanların temel problemlerinden biri olmuştur. Köklü bir geçmişe sahip olan trenler, 21. yüzyılda halen insanların en çok tercih ettiği toplu taşıma araçlarındandır. Tren seyahatlerinin artmasıyla tren istasyonları da önem kazanmıştır. Şehirlerin önemli bir değeri olan tren istasyonlarında yön bulma eylemi, yönlendirme sistemleri aracılığıyla sağlanmaktadır. Yön bulma eylemine rehberlik eden yönlendirme sistemleri, mekânlarda görsel iletişime olan gereksinimin artmasıyla önemli grafik tasarım ürünleri haline gelmiştir. Bu makale, tren istasyonlarındaki yönlendirme sistemlerinin tasarım ilkelerini ve bu alandaki dünya standartlarını incelemekte ve ulaşım sistemlerinde grafik tasarımın önemini vurgulamayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Grafik Tasarım, Çevresel Grafik tasarım, Görsel İletişim, Görsel İletişim Tasarımı, Bilgilendirme Tasarımı, Yönlendirme Tasarımı

Kaynakça

• Becer, E. (2013), İletişim ve Grafik Tasarım. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları
• Berger, J. (2016), Görme Biçimleri. (Y. Salman, Çev). İstanbul: Metis Yayınları.
• Calori, C., Vanden-Eynden, D. (2015), Signage and Wayfinding Design: A Complete Guide to Creating Environmental Graphic Design Systems, Hoboken: John Wiley & Sons, Inc.
• Çankaya, Ç. (2009), Söyleşi: Massimo Vignelli. Grafik Tasarım Dergisi, Cilt 28, s. 57
• Çankaya, Ç. (2009), Söyleşi: Massimo Vignelli. Grafik Tasarım Dergisi, Cilt 28, s. 60
• Doğan, Ö. E. (2019), Grafik Tasarımda Evrensellik ve Erişilebilirlik (Küçük Prens Kitabı İçin Evrensel Tasarım Uygulama Örneği). (Yüksek lisans tezi)
• Dursin, A. (2013), Hacettepe Üniversitesi Beytepe Yerleşkesi İçin Görme Engellilere Yönelik Bilgilendirme Tasarımı. (Sanatta yeterlilik tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara). Erişim adresi: shorturl.at/dptEX
• Fişenk, H. (2012), Yönlendirme Dizgelerinde Yerleşke Kimliğine Uygunluk ve Grafik Tasarım Sorunları: Ankara İli Çankaya İlçesi Kızılay Mahallesi İçin Yönlendirme Dizgesi Tasarımı (Sanatta yeterlilik tezi)
• Gibson, David. (2009). The Wayfinding Book: Information Design for Public Places, New York: Princeton Architectural Press
• Güler, Tuğcan. (2009), Bilgilendirme tasarımının uygulama alanları, Grafik Tasarım Dergisi, 28, s. 48-53.
• Hacıhasanoğlu, I. (2003), Evrensel Tasarım, Tasarım+Kuram Dergisi, 3, 2003
• Horn, R. (2009), Bilgilendirme tasarımı: Yeni bir mesleğin doğuşu, Grafik Tasarım Dergisi, 28, s. 30
• Lynch, Kevin. (2018), Kent Simgesi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
• Mollerup, P. (2005), Wayshowing: A Guide to Environmental Signage Principles & Practices. Baden: Lars Müller
• Remington, R. (2014), Massimo Vignelli. Grafik Sanatlar Üzerine Yazılar: Grafik Tasarımcılar Meslek Kuruluşu, Ağustos 2014, s. 2
• Taşcıoğlu, M. (2013). Bir Görsel İletişim Platformu Olarak Mekân. İstanbul: YEM Yayın
• Taşçıoğlu, M. ve Aydın, D. E. (2015). Grafik Tasarımın Bilgilendirme ve Yönlendirme Tasarımındaki Rolü ve Londra-Eskişehir Örnekleri Üzerinden Bir İnceleme. Anadolu Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 5(9).
• Uçar, T.F. (2019). Görsel İletişim ve Grafik Tasarım. İstanbul: İnkılâp Yayınevi
• Wyman, L. (2009), Yönlendirme Sistemleri, Grafik Tasarım Dergisi, 28, s. 68
• Network Rail İstasyon Planlama ve Tasarım Kılavuzu https://www.academia.edu/7647111 (Erişim: 10.03.2020)
• https://www.behance.net/gallery/21729171/Sinaltica-Metro-do-Porto (Erişim Tarihi: 24.04.2020)
• https://unsplash.com/photos/tACyNofz_vA (Erişim Tarihi: 24.04.2020)
• https://www.travelwayfinding.com/multi-lingual-signage/ (Erişim Tarihi: 26.04.2020
• http://content.tfl.gov.uk/lu-signs-manual.pdf (Erişim Tarihi: 30.04.2020
• https://en.wikipedia.org/wiki/Paris_Métro_entrances_by_Hector_Guimard (Erişim Tarihi: 01.05.2020)
• https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Brescia_metro_in_2013 (Erişim Tarihi: 04.05.2020)
• https://www.behance.net/gallery/59678305/Signage-System-for-Dadar-Railway-Station (Erişim Tarihi: 04.05.2020)
• http://gmk.org.tr/uploads/news/file-1458763421574311062.pdf (Erişim Tarihi: 06.05.2020)
• https://ny.curbed.com/2017/1/10/14229654/nyc-subway-massimo-vignelli-design (Erişim Tarihi: 10.05.2020)
• https://www.steergroup.com/projects/update-network-rail-wayfinding-guidelines (Erişim Tarihi: 10.05.2020)
• https://www.travelwayfinding.com/signage-design-mistakes/ (Erişim Tarihi: 11.05.2020)
• https://www.thameslinkprogramme.co.uk/wp-content/uploads/2018/12/Case-Study-Maynards-Wayfinding.pdf (Erişim Tarihi: 11.05.2020)
• https://www.behance.net/gallery/3488337/Bronx-River-Greenway-Signage/ (Erişim Tarihi: 11.05.2020)
• https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Brescia_metro_in_2013 (Erişim Tarihi: 11.05.2020)
• İsveç Ulaştırma İdaresi Tren İstasyonları Planlama Kılavuzu https://trafikverket.ineko.se/Files/sv-SE/44463/Ineko.Product.RelatedFiles/2018_052_railway_stations_planning_manual.pdf (Erişim Tarihi: 12.05.2020)