KÜLTÜR TURLARI KAPSAMINDA KARADENİZ BÖLGESİNİ ZİYARET EDEN BİREYLERİN ÇEVRE DOSTU REKREASYON DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 115 - 130, 25.12.2020

Üzeyir Kement Faruk Gökçe

Öz

Bu araştırmanın amacı kültür turları ile Karadeniz Bölgesini ziyaret eden katılımcıların çevre dostu rekreasyon davranışlarının incelenmesidir. Ayrıca katılımcıların demografik özellikleri ile çevre dostu rekreasyon davranışları arasındaki ilişkinin ortaya konmasıdır. Araştırma kapsamında 427 katılımcıya yüz yüze anket formu uygulanmıştır. Araştırmada verilerin analizi aşamasında SPSS ve Amos istatistik programlarından faydalanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, bireylerin en fazla olumlu görüş yansıttığı ifade “bireylerin hangi tür davranışlarının doğal çevreye etki ettiği hakkında fikir sahibiyim” olurken en az olumlu görüş yansıttığı ifade ise “doğaya dayalı rekreatif etkinlikleri veya ekoturizm faaliyetlerini tercih ederim” ifadesi olmuştur. Katılımcıların cinsiyetleri ve medeni durumları ile çevre dostu rekreasyon davranışları arasında bir ilişki olmadığı saptanırken; eğitim, gelir ve yaş aralıkları ile anlamlı bir ilişki olduğu bulgulanmıştır. Gelir düzey algısı “orta” olan katılımcıların, “çok yüksek” olan katılımcılardan daha fazla çevreye karşı duyarlı davranışlar sergiledikleri tespit edilmiştir. Yaş aralığı 18 altı olan katılımcıların diğer yaş aralıklarından daha düşük çevre dostu davranışlara sahip olduğu ve yaş aralığı 65 ve üzeri olan katılımcıların ise 18 altı, 18-24 ve 25-34 yaş aralıklarından daha yüksek çevreye karşı duyarlı davrandıkları saptanmıştır. Son olarak katılımcılardan eğitim durumu ilköğretim olanlar diğer eğitim düzeylerinden daha düşük çevre dostu rekreasyon davranışı sergiledikleri ve eğitim durumu yüksek lisans veya doktora olan katılımcıların da lisans mezunları hariç diğer mezunlardan yine daha yüksek düzeyde çevreci davranış sergiledikleri sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çevre dostu rekreasyon davranışı, Demografik özellikler, Kültür turları, Rekreasyon, Turizm

ANALYSIS OF ENVIRONMENTALLY FRIENDLY RECREATION BEHAVIORS OF INDIVIDUALS WHO VISIT THE BLACK SEA REGION WITHIN THE SCOPE OF CULTURAL TOURS

Öz

The aim of this study is to investigate the environmentally friendly recreation behaviors of the participants visiting the Black Sea Region through cultural tours. In addition, the relationship between participants' demographic characteristics and environmentally friendly recreation behaviors. In the scope of the research, face to face questionnaires were applied to 427 participants. SPSS and Amos statistical programs were used in the analysis of the data. According to the results of the research, the expression that individuals reflect the most positive opinion is that “I have an idea about what kind of behaviors affect the natural environment”. The expression that individuals reflect the least positive opinion is the expression that “I prefer nature-based recreational activities or ecotourism activities”. There was no relationship between gender and marital status of participants and environmentally friendly recreation behaviors. There was a significant relationship between education, income and age ranges. It was determined that the participants with medium income perception exhibited more environmentally sensitive behaviors than the participants with very high income levels. It was found that the participants with age below 18 had less environmentally friendly behaviors than the other age ranges and those with age range of 65 and above behaved more sensitive to the environment than the ages below 18, 18-24 and 25-34. Finally, it was found that the participants whose education level was primary education exhibited lower eco-friendly recreation behavior than the participants with other education levels. In addition, it was determined that the participants who have master's or doctorate degrees also exhibit a higher level of environmental behavior than the other graduates except for the undergraduate ones.

Anahtar Kelimeler

Environmentally Friendly Recreation Behavior, Demographic characteristics, Cultural tours, Recreation, Tourism

Kaynakça

• BAGOZZI, R. P., YI, Y. (1988), “On the evaluation of structural equation models”, Journal of the Academy of Marketing Science, C.16, S.1, ss. 74-94.
• BÜKEY, A. (2019), “Otel İşletmelerinde Çalışan Personellerin Demografik Özellikleri ve İşten Ayrılma Niyetleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, International Social Sciences Studies Journal, C.5, S.52, ss. 7326-7335
• BÜKEY, A., AKTAŞ, M. (2019), “Tüketicilerin Etnosentrik Eğilimlerinin Müşteri Sadakati Üzerine Etkisi”, International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, C.5, S.26, ss. 1929-1935
• BÜYÜKÖZTÜRK, Şener (2016), Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum, 22. Baskı, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
• ÇAVUŞOĞLU, S., DURMAZ, Y. (2019), “Yeşil Davranışlara Karşı Tutumun Ziyaret Niyetine Etkisinde Yeşil İmajın Düzenleyicilik Rolü: Yeşil Oteller Örneği”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.29, S.2, ss. 303-315.
• ÇAVUŞOĞLU, S., DEMİRAĞ, B., DURMAZ, Y. (2020), “Investigation of the effect of hedonic shopping value on discounted product purchasing”, Review of International Business and Strategy, Ahaed of print.
• HAIR, J. F., ANDERSON, R. E., BABIN, B. J., BLACK, W. C. (2010), “Multivariate data analysis: A global perspective”, C.7.
• HAIR, J. F., SARSTEDT, M., RINGLE, C. M., MENA, J. A. (2012), “An assessment of the use of partial least squares structural equation modeling in marketing research”, Journal of the academy of marketing science, C.40, S.3, ss. 414-433.
• HALIS, M., ÇAMLIBEL, Z., BÜKEY, A. (2020), “The Effect of Personality Characteristics on Volunteer Motivation: A Study on Ngo Employees in the Covid19 Pandemic Process”, International Journal of Early Childhood Special Education (Int-Jecse), C.29, S.5, ss. 922.
• İBRAHİM, Hilmi (1991), Leissure and Society (A Comparative Approach), WM. C. Brown Publishers, U.S.A.
• KAISER, F. G., RANNEY, M., HARTIG, T., BOWLER, P. A. (1999), “Ecological Behavior, Environmental Attitude, and Feelings of Responsibility for the Environment”, European Psychologist, C.4, S.2, ss. 59-74.
• KAISER, Henry, F. (1974), An index of factorial simplicity. Psychometrika, C.39, S.1, ss. 31-36.
• KARAKÜÇÜK, Suat (2008), Boş Zaman ve Rekreasyon, Gazi Kitabevi, Ankara.
• KEMENT, Üzeyir (2014), “Rekreasyonun Diğer Alanlar ile İlişkisi”, İçinde: Rekreasyona Giriş, (Ed.) Yaylı, A., Ankara: Detay Yayıncılık, ss. 79-136.
• KEMENT, Üzeyir (2015), Doğaya Yönelik Gerçekleştirilen Rekreatif Etkinliklerde Tüketicilerin Çevre Dostu Rekreasyon Davranışlarının İncelenmesi: Kamping Örneği (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
• KILBAŞ, Şükran (2010), Rekreasyon Boş Zamanı Değerlendirme, IV. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
• SEVİL, Tuba, ŞİMŞEK, Kerem, Y., KATIRCI, Hakan, ÇELİK, Onur, ÇELİKSOY, M. Ali (2012), Boş Zaman ve Rekreasyon, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• KREJCIE, Robert, V., MORGAN, Daryle, W. (1970), Determining Sample Size For Research Activities. Educational and psychological measurement, C.30, S.3, ss. 607-610.
• LUNDBERG, Donald, E. (1980), The Tourist Business, IV. Edition, CBI Publishing Inc., Boston.
• MCKERCHER, Bob, CROS, Hilary (2002), Cultural Tourism, The Partnership Between Tourism and Cultural Heritage Management, The Hwort Pres, New York.
• NEWSOME, David, DOWLING Ross Kingston ve MOORE, Susan A. (2005), Wildlife Tourism. Channel View Publications.
• ÖZMEN, Abdurrahim (2006), Tur Abdin Süryanileri Örneğinde Etno-Kültürel Sınırlar (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• SONG, H. J., LEE, C. K., KANG, S. K., BOO, S. J. (2012), “The effect of environmentally friendly perceptions on festival visitors’ decision-making process using an extended model of goal-directed behavior”, Tourism Management, C.33, S.6, ss. 1417-1428.
• ŞAHBAZ, R. P., ALTINAY, M. (2015), “Türkiye’deki Milli Parkların Rekreasyon Faaliyetleri Açısından Değerlendirilmesi”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, C.3, S.3, ss. 125-135.
• URAL, Ayhan, KILIÇ, İbrahim (2006), Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi: SPSS 10.0-12.0 for Windows, Detay Yayıncılık, Ankara.