8. Sınıf Türkçe Ders Kitabındaki Yazma Etkinliklerinin Yaratıcı Yazmaya Uygunluğu Bakımından Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 79 - 94, 30.06.2021

Bünyamin Sarikaya

Öz

Bu araştırmada ortaokul 8. sınıf Türkçe ders kitabındaki yazma etkinliklerinin yaratıcı
yazmaya uygunluğunun değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Çalışma kapsamında 2019-
2020 eğitim - öğretim yılından itibaren okutulan ve MEB tarafından yayımlanan 8. sınıf
Türkçe ders kitabındaki yazma etkinlikleri incelenmiştir. Nitel araştırma yönteminin
kullanıldığı çalışmada veriler doküman incelemesi yoluyla toplanmıştır. Çalışmada veri
toplama aracı olarak alan yazın taraması ve uzman görüşleri doğrultusunda araştırmacı
tarafından geliştirilen “Yazma Etkinliklerinin Yaratıcı Yazmaya Uygunluğu Formu”
kullanılmıştır. Verilerin analizinde ise betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. 8 tema, 24
okuma metni ve toplam 192 etkinliğin incelendiği çalışmada toplam yazma etkinliği
sayısının 54 olduğu saptanmıştır. 54 yazma etkinliğinden 20’sinin (% 37,03) yaratıcı
yazmaya doğrudan uygun olduğu, 19’unun (% 35,18) kısmen uygun olduğu ve 15’inin (%
27,77) ise uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmada ulaşılan sonuçlar alan
yazında benzer konuda yapılmış diğer çalışmaların sonuçlarıyla tartışılmış ve öneriler
sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yazma, Yaratıcı yazma, Etkinlik, Ders kitabı

Kaynakça

• Ak, E. (2011). Yaratıcı Yazma Etkinliklerinin İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Türkçe Dersindeki Yazılı Anlatım Becerileri Üzerindeki Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
• Akyol, H. (2000). Yazı Öğretimi. Milli Eğitim Dergisi. S. 146, s. 37-48.
• Aydın, E. (2019). Yabancılara Türkçe öğretiminde dijital hikâye anlatımının yaratıcı yazma becerisine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Aydın, E. ve Kaya, M. (2021). Yazma yöntem ve teknikleri. M. N. Kardaş (Ed) içinde, Yazma eğitimi (s.181-214). Ankara: Pegem Akademi Yay.
• Beydemir, A. (2010). İlköğretim 5. sınıf Türkçe dersinde yaratıcı yazma yaklaşımının yazmaya yönelik tutumlara, yaratıcı yazma ve yazma erişisine etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Denizli.
• Bulut, K.; Çiftçi, Ö. (2014). 2006 Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı’nda Yer Alan Yazma Kazanımlarının Yaratıcı Yazmaya Uygunluğu. International Journal of Language Academy Volume 2/4. s. 375-384.
• Carter, C., Bishop, J. ve Kravts, L. (2002). Key to effective learning (3 rd Ed.), New Jersey: Printice Hall.
• Covey, Stephen, R. (2006). Etkili insanların yedi alışkanlığı(29. Basım, çev. Osman & Filiz Nayır Deniztekin). İstanbul: Varlık Yayınları.
• Çarkıt, C. (2019). 5. sınıf Türkçe ders kitabı yazma etkinliklerinin yaratıcı yazma bağlamında değerlendirilmesi, III. Uluslararası Eğitim Bilimleri ve Sosyal Bilimler Sempozyumu, 25-27 Haziran Nevşehir.
• Demir, T. (2012). Türkçe eğitiminde yaratıcı yazma becerisini geliştirme ve küçürek öykü. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 343-357.
• Dikici, A. (2001). Sanat Eğitiminde Yaratıcılık. Milli Eğitim Dergisi. S. 149.
• Hui, A. (2007). Effects of goal orientation and self regulation on creative behaviors.
• Unpublished Doctoral Dissertation. TheChinese University of Hong Kong.
• Karadağ Yılmaz, R. ve Erdoğan, Ö. (2019). Yazma, yaratıcı yazma eğitimi. H. Akyol ve A. Şahin (Editörler), Türkçe Öğretimi (ss. 55-80). Pegem Akademi.
• Kırmızı, F. S. (2011). Yaratıcı yazma ürünlerinin bazı ölçütler açısından değerlendirilmesine ilişkin nitel bir çalışma. Dil Dergisi, 151, 22-35.
• Koray, Ö. (2004). Yaratıcı Düşünme Tekniklerinden Altı Düşünme şapkası ve Nitelik Sıralama Tekniklerinin Fen Derslerinde Uygulanmasına Yönelik Öğrenci Görüşleri. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. (6-9 Temmuz 2004). Malatya. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Maltepe, S. (2006). Yaratıcı Yazma Yaklaşımı Açısından Türkçe Derslerindeki Yazma Süreçlerinin ve Ürünlerinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• MEB. (2019). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Türkçe (8) Ders Kitabı. Ankara. Miles M.B. & Huberman A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. 2nd Edition. Calif: SAGE Publications.
• Oral, G. (2008). Yine yazı yazıyoruz - okulda, işyerinde, evde kullanılabilecek yaratıcı yazı uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Özbay, M. (2009). Türkçe özel öğretim yöntemleri II.Ankara: Öncü Kitap.
• Özdemir, S. (2008). Orta Öğretim Seçme Sınavında Başarılı Olan Öğrencilerin Yazılı Anlatım Becerileri Üzerine Bir İnceleme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Özer, S.,& Şahan, M. (2011). Yaratıcı yazma ve yaratıcı dramanın Türkçe derslerinde kullanımı ve atölye örnekleri. Denizli.
• Özmen, H.ve Karamustafaoğlu, O. (2019). Eğitimde araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.
• Öztürk, E. (2007). İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Yaratıcı Yazma Becerilerinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Robinson, K. (2008). Out of our minds learning to be creative. UK, by Capstone Publishing Limited.
• San, İ. (2008). Sanat ve eğitim - yaratıcılık, temel sanat kuramları, sanat eleştirisi yaklaşımları. Ankara: Ütopya Yayınları.
• Sarikaya, B. (2020). Yazma kazanımlarının yaratıcı yazmaya uygunluğu (2015 ve 2018 Türkçe dersi öğretim programları örnekleri). Türkiye Eğitim Dergisi, 5(1), 42–55.
• Temizkan, M. (2010). Türkçe Öğretiminde yaratıcı yazma becerilerinin geliştirilmesi. TübarXXVII. Bahar, 621-642.
• Uyğun, A. (2019). 2018 Türkçe Dersi Öğretim Programındaki Yazma Kazanımlarının ve Ders Kitaplarındaki Etkinliklerin Yaratıcı Yazma Becerisine Uygunluğunun İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Uyğun, A. ve Çetin, D. (2020). 2018 Türkçe dersi öğretim programındaki yazma kazanımlarının yaratıcı yazma becerisine uygunluğu. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(1), 1-13.
• Yaman, S. ve Yalçın, N. (2005). Fen Bilgisi Öğretiminde Probleme Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Yaratıcı Düşünme Becerisine Etkisi. İlköğretim Online, IOO Dergisi. C. 4, S. 1, s. 42-52.
• Yenilmez, K. ve Yolcu, B. (2007). Öğretmen Davranışlarının Yaratıcı Düşünme Becerilerinin Gelişimine Katkısı. Sosyal Bilimler Dergisi. S. 18, s. 95-105.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yüksel, T. (2016). Ortaokul 5.sınıf Türkçe derslerinde uygulanan yaratıcı yazma etkinliklerinin öğrencilerin yazmaya yönelik tutumlarına ve sözel yaratıcılıklarına etkisinin incelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Antalya.