Digital Self-Efficacy of Teachers: The sample of Mardin province

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 74 - 98, 30.12.2024

Maşallah Doğan Mustafa Serkan Günbatar

https://doi.org/10.60107/maunef.1483761

Öz

The purpose of this research is to examine the digital self-efficacy of teachers working in schools affiliated with the Ministry of Education in Mardin province and its districts in the 2023-2024 academic year in terms of various variables. Quantitative research method was used in the research and was conducted in the correlational model. The teachers' digital self-efficacy scale, originally written in English and prepared taking into account the Digital Competencies Framework for Educators (DigCompEdu), was used. The Turkish adaptation of the scale was published by Toker et al. (2021). The scale consists of six sub-dimensions and 22 items. Analyzes were conducted with data obtained from a total of 649 teachers working in official schools (pre school, primary school, secondary school and high school) affiliated with the Ministry of Education in Mardin province and its districts by using rational cluster sampling. For comparisons on mean scores, t-test and one-way ANOVA test were used. As a result of the statistical analysis, it was seen that the teachers were at the integrative (B1) or intermediate level according to the digital self-efficacy scale for educators. According to this level, it has been determined that teachers have digital self-efficacy above the basic level. It has been determined that teachers' digital self-efficacy levels differ according to their educational status, taking an in-service course, taking the FATİH Project Technology Use Course, and taking the Formator teacher course. These findings were discussed and various suggestions were presented for educators and future studies.

Anahtar Kelimeler

self-efficacy, digital self-efficacy, information and communication technologies

Öğretmenlerin Dijital Öz-yeterlikleri: Mardin ili örneği

Öz

Bu araştırmanın amacı 2023-2024 eğitim öğretim yılında Mardin ili ve ilçelerinde MEB’e bağlı okullarda görev yapan öğretmenlerin dijital öz yeterliklerini çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Araştırmada nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır ve ilişkisel tarama modelinde yürütülmüştür. Eğitimciler için dijital yeterlikler çerçevesi (DigCompEdu) dikkate alınarak hazırlanan ve orijinali İngilizce olan öğretmenlerin dijital öz yeterlik ölçeği kullanılmıştır. Ölçeğin Türkçe uyarlaması Toker vd. (2021) tarafından yapılmıştır. Ölçek altı alt boyut ve 22 maddeden oluşmaktadır. Oranlı küme örnekleme yapılarak Mardin ili ve ilçelerinde MEB’e bağlı resmi okullarda (anaokul, ilkokul, ortaokul ve lise) görev yapan toplam 649 öğretmenden elde edilen verilerle analizler yürütülmüştür. Ortalama puanlar üzerinde yapılan karşılaştırmalar için t-testi ve tek yönlü ANOVA testi kullanılmıştır. Yapılan istatistiksel analizler sonucunda eğitimciler için dijital öz yeterlik ölçeğine göre öğretmenlerin bütünleştirici (B1) veya orta düzeyde olduğu görülmüştür. Bu seviyeye göre öğretmenlerin temel seviyenin üzerinde dijital öz yeterliğe sahip olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin dijital öz yeterlik düzeylerinin eğitim durumu, hizmet içi kursu alma, FATİH Projesi Teknoloji Kullanımı Kursu alma, Formatör öğretmen kursu alma durumuna göre farklılaştığı tespit edilmiştir. Elde edilen bu bulgular tartışılmış, eğitimciler için ve bundan sonraki çalışmalar için çeşitli öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

öz yeterlik, dijital öz yeterlik, bilgi ve iletişim teknolojileri

Kaynakça

• Acar, B. ve Korkmaz, Ö. (2022). Eğitsel robot eğitiminin öğretmenlerin kabul, hizmetiçi eğitime dönük tutum ve bt öz-yeterliklerine etkisi. Eğitim Teknolojisi Kuram Ve Uygulama, 12(1), 82-112.
• Alarcón, R., Jiménez-Perez, E., ve Vicente-Yagüe, M. I. (2020). Development and validation of the DIGIGLO, a tool for assessing the digital competence of educators. British Journal of Educational Technology, 51(6), 2407-2421. https://doi.org/10.1111/bjet.12919
• Albayrak Sarı, A., Canbazoğlu Bilici, S., Baran, E. ve Özbay, U. (2016). Farklı branşlardaki öğretmenlerin teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) yeterlikleri ile bilgi ve iletişim teknolojilerine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 6(1), 1-21.
• Aras, D. P. (2023). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin dijital yeterliklerinin incelenmesi (Tez No. 819738) [Doktora tezi, Akdeniz Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Aydeniz, M. (2017). Eğitim sistemimiz ve 21. yüzyıl hayalimiz: 2045 hedeflerine ilerlerken, Türkiye için STEM odaklı ekonomik bir yol haritası. University of Tennessee, USA. https://trace.tennessee.edu/utk_theopubs/17/
• Bandura, A. (1982). Self-efficacy mechanism in human agency. American Psychologist, 37(2), 122–147. Bejakovic, P. ve Mrnjavac, Ž. (2020). The importance of digital literacy on the labour market. Employee Relations: The International Journal, 42(4), 921–932.
• Benali, M., Kaddouri, M., ve Azzimani, T. (2018). Digital competence of Moroccan teachers of English (EJ1190022). International Journal of Education and Development using Information and Communication Technology (IJEDICT)ERIC. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1190022.pdf
• Blanco, S. M. (2018). Marco común de competencia digital docente. Revista Iberoamericana de Educación a Distancia, 21(1), 369–370.
• Bölükbaşı, F. (2012). Teknoloji okuryazarlığına ilişkin ilköğretim öğretmenlerinin görüşleri -Ankara ili Çankaya ilçesi örneği (Tez No. 317189) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2019). Sosyal Bilimler için Veri Analiz El Kitabı (25.Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Caena, F., ve Redecker, C. (2019). Aligning teacher competence frameworks to 21st century challenges: The case for the european digital competence framework for educators (DigCompEdu). European Journal of Education, 54(3), 356–369. https://doi.org/10.1111/ejed.12345
• Calvani, A., Cartelli, A., Fini, A., ve Ranieri, M. (2008). Models and instruments for assessing digital competence at school. Journal of E-Learning and Knowledge Society, 4(3), 183 – 193.
• Casillas Martín, S., Cabezas Gonzalez, M., ve Garcia Penalvo, F. J. (2020). Digital competence of early childhood education teachers: attitude, knowledge and use of ICT. European journal of teacher education, 43(2), 210-223.
• Çakmak, E. (2017). İngilizce öğretmenlerinin teknopedagojik yeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Tez No. 456894) [Yüksek lisans tezi, Aksaray Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Dede, C. (2009). Immersive interfaces for engagement and learning. Science, 323(5910), 66-69.
• Dinçer, S. (2018). Are preservice teachers really literate enough to integrate technology in their classroom practice? Determining the technology literacy level of preservice teachers. Education and Information Technologies, 23(6), 2699–2718. https://doi.org/10.1007/s10639-018-9737-z
• Doğru, E., ve Aydın, F. (2018). Coğrafya öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) hakkındaki düşünceleri ve bunu kullanma durumları. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 4(2), 88-100.
• Engeness, I. (2021). Developing teachers’ digital identity: towards the pedagogic design principles of digital environments to enhance students’ learning in the 21st century. European Journal of Teacher Education, 44(1), 96-114.
• European Comission (2006). Recommendation of the European parliament and of the council of 18 december 2006 on key competences for lifelong learning. Official Journal of the European Union, L, 394 – 310, https://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2006:394:0010:0018:en:pdf
• European Comission (2020). Eurupean Commission: European education area. Digital Education Action Plan (2021-2027), https://education.ec.europa.eu/focus-topics/digital-education/action-plan
• Eyuboğlu, F. ve Yılmaz, F. (2018). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme tutumları, dijital yerli olma durumları ve teknoloji kabulü arasındaki ilişkinin birbirleri ile ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(1), 1-17.
• Falloon, G. (2020). From digital literacy to digital competence: The teacher digital competency (TDC) framework. Educational Technology Research and Development, 68(5), 2449-2472. https://doi.org/10.1007/s11423-020-09767-4
• Fan, X. ve Wang, L. (1999). Practical guidelines for evaluating sampling designs in survey studies. American Evaluation Association Conference, November 3-6, Florida, Orlando.
• Ferrari, A. (2012). Digital competence in practice: An analysis of frameworks. European Commission Joint Research Centre Institute for Prospective Technological Studies [Report No. JRC68116 – 2012]. https://doi.org/10.2791/82116
• Fidan, M., ve Cura Yeleğen, H. (2022). Öğretmenlerin dijital yeterliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi ve dijital yeterlik gereksinimleri. Ege Eğitim Dergisi, 23(2), 150-170. https://doi.org/10.12984/egeefd.1075367
• Galleto, P. G. ve Pangilinan, N. B. (2018). Diagnosing technological pedagogical content knowledge landscape: The case of the mathematics teachers in government-funded university. International Journal of Scientific Research and Education, 6(7), 7994-8002.
• Ghomi, M., ve Redecker, C. (2019). Digital competence of educators (DigCompEdu): Development and evaluation of a self-assessment instrument for teachers’ digital competence. Proceedings of the 11th International Conference on Computer Supported Education (CSEDU 2019), 541-548. https://doi.org/10.5220/0007679005410548
• Gündoğdu, H. (2022). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi yeterliklerinin incelenmesi (Tez No. 723550) [Doktora tezi, Kastamonu Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Hämäläinen, R., Nissinen, K., Mannonen, J., Lämsä, J., Leino, K., ve Taajamo, M. (2021). Understanding teaching professionals' digital competence: What do PIAAC and TALIS reveal about technology-related skills, attitudes, and knowledge?. Computers in Human Behavior, 117, 106672.
• Ilomäki, L., Kantosalo, A., ve Lakkala, M. (2011). What is digital competence? European Schoolnet. https://www.researchgate.net/publication/266852332_What_is_digital_competence_In_Linked_portal_Brussels_European_Schoolnet_httplinkedeunorgwe bguestin-depth3
• Insteford, E. J., ve Munthe, E. (2016). Preparing pre-service teachers to integrate technology: An analysis of the emphasis on digital competence in teacher education curricula. European Journal of Teacher Education, 39(1), 77–93. https://doi.org/10.1080/02619768.2015.1100602
• Işık, N., ve Kılınç, E. C. (2012). İnovasyon sistemi yaklaşımı ve inovasyon’un coğrafyası: Türkiye örneği. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 7(1), 169-198.
• Johannesen, M., Øgrim, L., ve Giæver, T. H. (2014). Notion in motion: Teachers’ digital competence. Nordic Journal of Digital Literacy, 9(4), 300–312.https://doi.org/10.18261/ISSN1891-943X-2014-04-05
• Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar, ilkeler, teknikler (36. Basım). Nobel Yayıncılık.
• Kavuk, E. ve Demirtaş, H. (2021). COVID-19 pandemisi sürecinde öğretmenlerin uzaktan eğitimde yaşadığı zorluklar. E-Uluslararası Pedandragoji Dergisi, 1(1), 55-73.
• Kayaduman, H., Sırakaya, M., ve Seferoğlu, S. S. (2011). Eğitimde FATİH projesinin öğretmenlerin yeterlik durumları açısından incelenmesi. Akademik bilişim, 11, 123-129.
• Kelentrić, M., Helland, K., ve Arstorp, A. T. (2017). Professional digital competence framework for teachers. The Norwegian Centre for ICT in education. 90. https://www.udir.no/contentassets/081d3aef2e4747b096387aba163691e4/pfd k-framework.pdf
• Keskin, İ., ve Yazar, T. (2015). Öğretmenlerin yirmi birinci yüzyıl becerileri ışığında ve yaşam boyu öğrenme bağlamında dijital yeterliliklerinin incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1691-1711.
• Kıymet, Ç., ve Çakır, R. (2023). Ortaöğretim öğretmenlerinin acil durum uzaktan öğretimine yönelik tutumları, dijital yeterlilikleri ve deneyimlerinin incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 13(1), 101-133.
• Korkmaz, Ö., ve Demir, B. (2012). Meb Hizmetiçi Eğitimlerinin Öğretmenlerin Bilgi Ve İletişim Teknolojilerine İlişkin Tutumlarına Ve Bilgisayar Öz-Yeterliklerine Etkisi. Eğitim Teknolojisi Kuram Ve Uygulama, 2(1), 1-18.
• Kožuh, A., Maksimovic, J., ve Osmanovic Zajic, J. (2021). Fourth ındustrial revolution and digital competences of teachers. World Journal on Educational Technology: Current Issues, 13(2), 160-177.
• Köksal, D. ve Canlı, S. (2024). Öğretmenlerin dijital yeterliliklerinin incelenmesi [Examination of Teachers’ Digital Competencies]. Bilim, Eğitim, Sanat ve Teknoloji Dergisi (BEST Dergi) [Science, Education, Art and Technology Journal (SEAT Journal)], 8(1), 1-21.
• König, J., Jäger-Biela, D. J., ve Glutsch, N. (2020). Adapting to online teaching during COVID-19 school closure: teacher education and teacher competence effects among early career teachers in Germany. European journal of teacher education, 43(4), 608-622.
• Maderick, J. A., Zhang, S., Hartley, K., ve Marchand, G. (2016). Preservice teachers and self-assessing digital competence. Journal of Educational Computing Research, 54(3), 326-351.
• Mailizar, M., ve Fan, L. (2020). Indonesian Teachers' Knowledge of ICT and the Use of ICT in Secondary Mathematics Teaching. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 16(1).
• Marín-Suelves, D., López-Gómez, S., Castro-Rodríguez, M. M., ve Rodríguez-Rodríguez, J. (2020). Digital competence in schools: A bibliometric study. IEEE Revista Iberoamericana de Tecnologias del Aprendizaje, 15(4), 381-388.
• McGarr, O., ve McDonagh, A. (2021). Exploring the digital competence of preservice teachers on entry onto an initial teacher education programme in Ireland. Irish Educational Studies, 40(1), 115-128.
• Millî Eğitim Bakanlığı(MEB), (2020). Vizyonumuz-misyonumuz. FATİH projesi: http://fatihprojesi.meb.gov.tr/about.html
• Napal Fraile, M., Peñalva-Vélez, A., ve Mendióroz Lacambra, A. M. (2018). Development of digital competence in secondary education teachers’ training. Education Sciences, 8(3), 104.
• Nguyen, L. A. T., ve Habók, A. (2024). Tools for assessing teacher digital literacy: a review. Journal of Computers in Education, 11(1), 305-346.
• Olpak, T. (2023). Bilim ve sanat merkezlerinde görevli öğretmenlerin dijital yeterliklerinin incelenmesi (Tez No. 827377 ) [Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü (ÖYEGM), (2006). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. , Ankara. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_YYRETMENLYK_MESLEYY_GENEL_YETERLYKLERY.pdf
• Özçelik, H., ve Kurt, A. A. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin bilgisayar özyeterlikleri: Balıkesir ili örneği. İlköğretim online, 6(3), 441-451.
• Redecker, C. (2017). European framework for the digital competence of educators:DigCompEdu. In: Punie, Y. (ed). EUR 28775 EN. Publications Office of the European Union, Luxembourg. http://dx.doi.org/10.2760/159770
• Saçmalioğlu, M. G. (2019). Beden eğitimi öğretmen adaylarının, mesleki öğrenme topluluğu aracılığıyla 21. yüzyıl becerilerini ortaya çıkarma süreçlerinin keşfedilmesi (Tez No. 592140) [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Seferoğlu, S. S. (2015). Okullarda teknoloji kullanımı ve uygulamalar: Gözlemler, sorunlar ve çözüm önerileri. Artı Eğitim, 123, 90-91.
• Sezer, B. (2011). Bilişim teknolojilerinin eğitime kaynaştırılması: Önem, engeller ve ülkemizde gerçekleştirilen projeler. XVI. Türkiye'de İnternet Konferansı, 30 Kasım - 2 Aralık, https://www.researchgate.net/publication/326225245_Bilisim_Teknolojilerini n_Egitime_Kaynastirilmasi_Onem_Engeller_ve_Ulkemizde_Gerceklestirilen _Projeler
• Silva, J., Lázaro, J.L., Miranda, P., Morales, M. J., Gisbert, M., Rivoir, A. ve Onetto, A. (2019). La competencia digital docente en formación inicial: Estudio a partir de los casos de chile y Uruguay. Education Policy Analysis Archives, 27, 93-93.
• Starkey, L. (2020). A review of research exploring teacher preparation for the digital age. Cambridge Journal of Education, 50(1), 37-56. https://doi.org/10.1080/0305764X.2019.1625867
• Taşpınar, M. (2017). Sosyal bilimlerde SSPS uygulamalı nicel veri analizi. Pegem Akademi.
• Toker, T., Akgün, E., Cömert, Z. ve Edip, S. (2021). Eğitimciler için Dijital Yeterlilik Ölçeği: Uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Milli Eğitim Dergisi, 50(230), 301-328.
• Uluyol, Ç., ve Eryılmaz, S. (2015). 21. yüzyıl becerileri işığında FATİH projesi değerlendirmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(2), 209-229.
• Ural, A., ve Kılıç, İ., (2011) Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi. Detay Yayıncılık.
• Usta, B. (2021). Sınıf öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) ve hizmet içi eğitim durumlarının incelenmesi (Tez No. 683533) [Yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). Spss uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Detay Yayıncılık.
• Yildiz Durak, H., Atman Uslu, N., Canbazoğlu Bilici, S., ve Güler, B. (2023). Examining the predictors of TPACK for integrated STEM: Science teaching self-efficacy, computational thinking, and design thinking. Education and Information Technologies, 28(7), 7927-7954.