Hemşirelerin Postoperatif Yara Bakımı Uygulamalarının ve Tutumlarının Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 11 - 20, 31.07.2024

Ali Güzel Ayla Yava Aynur Koyuncu

Öz

Özet: Amaç: Postoperatif yara bakımı, hemşirelerin de yer aldığı ekip çalışması gerektirir ve uygun şekilde yapılmadığı takdirde olumsuz sonuçlara yol açabilir. Cerrahi yaralar, hastanelerde sıkça görülmesine rağmen hemşirelerin postoperatif yara bakımı uygulamalarını değerlendiren sınırlı sayıda çalışma vardır. Bu araştırma, cerrahi kliniklerde çalışan hemşirelerin postoperatif yara bakımı uygulama durumları ve tutumlarının belirlenmesi amacıyla yapıldı. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipteki araştırma 21 Haziran-1 Temmuz 2021 tarihleri arasında Bitlis Devlet Hastanesi ve Bitlis/Tatvan Devlet Hastanesi’nde yapıldı. Araştırmanın evrenini cerrahi kliniklerde çalışan tüm hemşireler, örneklemini ise araştırmaya katılmayı kabul eden 50 hemşire oluşturdu. Verilerin toplanmasında hemşirelerin tanıtıcı özellikleri ve postoperatif yara bakımına yönelik uygulama ve tutumlarını belirlemeye yönelik iki bölümden oluşan form kullanıldı. Veriler, SPSS for Windows (SPSS 25.0) paket programında tanımlayıcı istatistiksel yöntemler kullanılarak analiz edildi. Bulgular: Hemşirelerin yaş ortalaması 27,28±4,55, %60’ı kadın, %82’si lisans mezunu, meslekte çalışma süresi ortalama 3,82±3,95 yıl şeklindeydi. Hemşirelerin %90’ının yara bakımı ile ilgili hizmet içi eğitim almadığı, %22’sinin postoperatif yara bakımı yapmadığı, %60’ının ise bazen yaptığı belirlendi. Hemşirelerin %26’sının yara bakımı konusunda kendisini yeterli görmediği, %56’sının yara bakımını hemşirenin görevi olarak görmediği, %86’sının yara bakımı ile ilgili bilimsel yayın okumadığı, %92’sinin ise yara bakımı ile ilgili kongre veya sempozyuma katılmadığı belirlendi. Hemşirelerin %94,87’sinin yara bakımından önce, tamamı ise sonrasında ellerini yıkadığı, %64,10’unun tüm işlem boyunca sadece nonsteril eldiven kullandığı, %71,79’unun yaptığı yara bakımını kaydetmediği, %16’sının hastalara yara bakımı konusunda eğitim vermediği belirlendi. Sonuç: Hemşirelerin postoperatif yara bakımı uygulamaları konusunda bazı eksiklikler vardır.

Anahtar Kelimeler

Cerrahi, Hemşire, Postoperatif, Yara Bakımı

Kaynakça

• Aygin, D., & Yaman, Ö. (2020). Cerrahi alan enfeksiyonlarını önlemede el yıkama tekniklerinin yeri ve önemi. Sakarya Tıp Dergisi; 10(3), 520-527. DOI:10.31832/smj.685160
• Çelik, S. (2021). Cerrahi hemşireliğinde güncel uygulamalar. Çukurova Nobel Tıp Kitabevi.
• Dal, Ü., Bulut, H., & Demir, S. G. (2012). Cerrahi girişim sonrası hastaların evde yaşadıkları sorunlar. Bakırköy Tıp Dergisi, 8, 34-40. DOI: 10.5350/BTDMJB201208106
• Ding, S., Lin, F., Marshall, A. P., & Gillespie, B. M. (2017). Nurses’ practice in preventing postoperative wound infections: an observational study. Journal Of Wound Care, 26(1), 28-37. https://doi.org/10.12968/jowc.2017.26.1.28
• Do, H. T. T., Edwards, H., & Finlayson, K. (2020). Postoperative wound assessment documentation and acute care nurses' perception of factors impacting wound documentation: A mixed methods study. Int J Clin Pract, 75:e13668. https://doi.org/10.1111/ijcp.13668.
• Ferreira, A. M., Rigotti, M. A., Barcelos, L. S., Simao, C. M. F., Ferreira, D. N., & Gonçalves, R. Q. (2014). Knowledge and practice of nurses about care for patients with wounds. J. res.: fundam. care. online. jul./set, 6(3), 1178-1190. DOI: 10.9789/2175-5361.2014v6n3p1178.
• Gillespie, B. M., Walker, R. M., McInnes, E., Moore, Z., Eskes, A. M., O’Connor, T., Harbeck, E., White, C., Scott, J. A., Vermeulen, H., & Chaboyer, W. (2020a). Preoperative and postoperative recommendations to surgical wound care interventions: A systematic meta-review of Cochrane reviews. International Journal of Nursing Studies, 102, 103486. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2019.103486
• Gillespie, B. M., Walker, R., Lin, F., Roberts, S., Nieuwenhoven, P., Perry, J., Birgan, S., Gerraghy, E., Probert, R., & Chaboyer, W. (2020b). Setting the surgical wound care agenda across two healthcare districts: A priority setting approach. Collegian. 27, 529–534. https://doi.org/10.1016/j.colegn.2020.02.011
• Gillespie, B. M., Chaboyer, W., Allen, P., Morely, N., & Nieuwenhoven, P. (2013). Wound care practices: a survey of acute care nurses. Journal of Clinical Nursing. 23, 2618–2627. https://doi.org/10.1111/jocn.12479
• Gillespie, B. M., Chaboyer, W., Kang, E., Hewitt, J., Nieuwenhoven, P., & Morley, N. (2014). Postsurgery wound assessment and management practices: a chart audit. Journal of Clinical Nursing. 23, 3250–3261. https://doi.org/10.1111/jocn.12574
• Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (2011). “Ek-2: Çalışılan Birim/Servis/Ünite/Alanlara Göre Hemşirelerin Görev, Yetki ve Sorumlulukları. D) Cerrahi Hemşireliği. 19 Nisan 2011. Erişim Tarihi: 12.12.2023. https: //www.saglik.gov.tr/TR,10526/hemsirelik-yonetmeliginde-degisiklik yapilmasina-dair-yonetmelik.html.
• Hussein, T. M., & Al-Ani, B. A. J. (2015). Impact of health educational program upon nurses' knowledge towards postoperative wounds care ın mosul teaching hospitals. Iraqi National Journal of Nursing Specialties, 28(2), 122-130. https://doi.org/10.58897/injns.v28i2.236
• Kalkan, N., & Karadağ, M. (2017). Cerrahi alan enfeksiyonlarını önlemede güncel yaklaşımlar ve hemşirelere yönelik önleme girişimleri algoritması. GÜSBD, 6(4), 280-289.
• Kielo, E., Suhonen, R., Ylönen, M., Viljamaa, J., Wahlroos, N., & Stolt, M. (2020). A systematic and psychometric review of tests measuring nurses' wound care knowledge. Int Wound J,17, 1209–1224. https://doi.org/10.1111/iwj.13417
• Mccluskey, P., & Mccarthy, G. (2012). Nurses’ knowledge and competence in wound management. Wounds UK, 8(2), 37-47.
• Mengesha, A., Tewfik, N., Argaw, Z., Beletew, B., & Wudu, M. (2020). Practice of and associated factors regarding prevention of surgical site infection among nurses working in the surgical units of public hospitals in Addis Ababa city, Ethiopia: A cross-sectional study. PLOS ONE, 15(4), 1-12. e0231270. https://doi.org/10.1371/journal.pone. 0231270.
• Mert Boğa, S. (2019). Nursing practices in the prevention of post-operative wound ınfection in accordance with evidence-based approach. International Journal of Caring Sciences, 12(2), 1229-1236.
• Mwakanyamale, A. A., Mukaja, A. M. A., Ndomondo, M. D., Zenas, J. P., Stephen, A. M., & Mika, E. Z. (2019). Nursing practice on post-operative wound care in surgical wards at muhimbili national hospital, Dar-es-salaam, Tanzania. Open Journal of Nursing. 9, 870-890. https://doi.org/10.4236/ojn.2019.98065
• Rızalar, S., Tural Büyük, E., Kaplan Uzunkaya, G., Şahin, R, & As, T. (2019). Hemşirelerin yara bakım uygulamaları; Üniversite hastanesi örneği. DEUHFED, 12(3), 163-169.
• Saeed, A. E., Jaddoue, B. A., & Hameed, D. M. (2021a). Assessment of nurses knowledge toward postoperative wound care at Al-Diwaniya teaching hospital. Indian Journal of Forensic Medicine & Toxicology, 15(3), 5038-5043.
• Saeed, A. E., Jaddoue, B. A., & Hameed, D. M. (2021b). Evaluation of nurses practice about postoperative wound care at Al-Diwaniya teaching hospital. PJMHS, 15(4), 1006-1008.
• Sürme, Y., Tekinsoy Kartın, P., & Çürük, G. N. (2018). Knowledge and practices of nurses regarding wound healing. Journal of PeriAnesthesia Nursing 33(4), 471-478. http://dx.doi.org/10.1016/j.jopan.2016.04.143
• Zimlichman, E., Henderson, D., Tamir, O., Franz, C., Song, P., Yamin, C. K., Keohane, C., Denham, C. R., & Bates, D. W. (2013). Health care–associated ınfections. A meta-analysis of costs and financial ımpact on the us health care system. JAMA Intern Med,173(22), 2039-2046. doi:10.1001/jamainternmed.2013.9763.