The Relationship of Women's E-Health Literacy with Menopause Specific Quality of Life

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 3, 1 - 15, 31.12.2024

Özlem Akgün , Serpil Toker , Özgür Alparslan

Öz

Objective: This study aimed to determine the relationship between e-health literacy level and menopause-specific quality of life.
Methods: The population of the study (on 10.10.2023-10.11.2023) consisted of women aged 45-59 years who were in premenopausal, menopausal and postmenopausal periods but experienced natural menopause. Data were collected online using the "Sociodemographic Data Form", "eHealth Literacy Scale" and "Menopause Specific Quality of Life Scale".
Findings: The mean total score of the “eHealth Literacy Scale” was 28.85±5.79. The mean scores of the sub-dimensions of the “Menopause Specific Quality of Life Scale” were as follows: vasomotor 1.69±1.82; psychosocial 2.19±1.55; physical 2.32±1.34 and sexual 1.93±1.93. It was found that the eHealth literacy scores of the participant women who were 13-14 years old at menarche, had postgraduate education, lived in the city center, had been married for 19-24 years, had a respiratory system disease, received information about menopause from a health professional, spent 1-2 hours a day on the internet and used it as an information source were high.
Conclusion: It was determined that the menopause-specific sub-dimensions of women who visited a doctor for menopausal complaints and used medication were affected and this contributed negatively to quality of life. While eHealth literacy increased, menopause-specific psychosocial domain scores decreased and quality of life improved in women. Midwives and other health professionals can provide period-specific trainings to women during menopause, thus improving their quality of life.
Keywords: Midwifery, E-health literacy, Menopause, Quality of life

Anahtar Kelimeler

midwifery, e-healt literacy, Quality of life, menopause

Kadınların E-Sağlık Okuryazarlığının Menopoza Özgü Yaşam Kalitesi ile İlişkisi

Öz

Amaç: Bu çalışmada, e-sağlık okur yazarlık düzeyinin menopoza özgü yaşam kalitesi ile ilişkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Araştırmanın evrenini (10.10.2023-10.11.2023 tarihlerinde) 45-59 yaş premenopozal, menopozal ve postmenopozal dönemde ancak doğal menopoz yaşayan kadınlar oluşturmaktadır. Veriler “Sosyodemografik Veri Formu”, “e-Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği” ve “Menopoza Özgü Yaşam Kalitesi Ölçeğini” kullanarak online toplanmıştır.
Bulgular: Katılımcıların e-Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği toplam puan ortalaması 28,85±5,79 olarak belirlenmiştir. “Menopoza Özgü Yaşam Kalitesi Ölçeği” alt boyut puan ortalamaları; vazomotor 1,69±1,82; psikososyal 2,19±1,55; fiziksel 2,32±1,34 ve cinsel 1,93±1,93 olarak belirlenmiştir. Menarş yaşı 13-14 olan, lisansüstü eğitime sahip, il merkezinde yaşayan, 19-24 yıldır evli, solunum sistemi hastalığı bulunan, sağlık profesyonelinden menopoz konusunda bilgi almış, günlük 1-2 saatini internette geçiren ve bilgi kaynağı olarak kullanan katılımcı kadınların e-Sağlık okuryazarlığı puanlarının yüksek olduğu bulunmuştur.
Sonuç: Menopoz şikayetleri için doktora giden ve ilaç kullanan kadınların menopoza özgü alt boyutlarının etkilendiği, bunun yaşam kalitesine olumsuz katkı yaptığı belirlenmiştir. E-Sağlık okuryazarlığı artarken kadınlarda menopoza özgü psikososyal alan puanları azalmış, yaşam kaliteleri artmıştır. Ebeler ve diğer sağlık profesyonellerinin menopoz döneminde kadınlara döneme özgü eğitimler vermesi dolayısıyla yaşam kalitelerinin artması sağlanabilir.
Anahtar kelimeler: Ebelik, E-sağlık okuryazarlığı, Menopoz, Yaşam kalitesi

Anahtar Kelimeler

ebelik, e-sağlık okuryazarlığı, menopoz, yaşam kalitesi

Kaynakça

• 1. Abay, H., & Kaplan, S. (2020). Menopause-Specific Quality-of-Life Scales: Review of Literature/Menopoza Ozgu Yasam Kalitesi Olcekleri: Literatur Incelemesi. Journal of Education and Research in Nursing, 17(S1), 94-103.
• 2. Aktan, G. V., & Özdemir, F. (2020). Klimakterik dönemdeki kadınların sağlık okuryazarlığı düzeyi. Cukurova Medical Journal, 45(1), 352-61, doi:10.17826/cumj.641709.
• 3. Aktürk, Ü. (2018). Bir aile sağlığı bölgesindeki 18-49 yaş arası kadınların e-sağlık okur yazarlık düzeylerinin ve bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Journal of Human Rhythm, 4(1), 52-58.
• 4. Bener, A., & Falah, A. (2014). A measurement-specific quality-of-life satisfaction during premenopause, perimenopause and postmenopause in Arabian Qatari women. Journal of mid-life health, 5(3), 126.
• 5. Berkman, N. D., Sheridan, S. L., Donahue, K. E., Halpern, D. J., Viera, A., Crotty, K., ... & Viswanathan, M. (2011). Health literacy interventions and outcomes: an updated systematic review. Evidence report/technology assessment, (199), 1-941.
• 6. Can, A., Sönmez, E., Özer, F., Ayva, G., Bacı, H., Kaya, H., ... & Aslan, D. (2014). Sağlık arama davranışı olarak internet kullanımını inceleyen bir araştırma. Cumhuriyet Medical Journal, 36(4), 486-494.
• 7. Ceylan, B., & Özerdoğan, N. (2015). Factors affecting age of onset of menopause and determination of quality of life in menopause. Turkish journal of obstetrics and gynecology, 12(1), 43.
• 8. Cronin, C., Hungerford, C., & Wilson, R. L. (2021). Using digital health technologies to manage the psychosocial symptoms of menopause in the workplace: a narrative literature review. Issues in mental health nursing, 42(6), 541-548.
• 9. Demirli P. (2018). Bireylerin sağlık okuryazarlığı üzerine bir araştırma: Edirne ili örneği (Yüksek Lisans tezi). Edirne, Trakya Üniversitesi.
• 10. Deniz, S. (2020). Bireylerin e-sağlık okuryazarlığı ve siberkondri düzeylerinin incelenmesi. İnsan ve İnsan, 7(24), 84-96.
• 11. Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A. G., & Buchner, A. (2007). G*Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behavior Research Methods, 39(2), 175–191.
• 12. Friis, K., Lasgaard, M., Osborne, R. H., & Maindal, H. T. (2016). Gaps in understanding health and engagement with healthcare providers across common long-term conditions: a population survey of health literacy in 29 473 Danish citizens. BMJ open, 6(1), e009627.
• 13. Gümüşay, M., & Erbil, N. (2019). Kadınların menopoza özgü yaşam kalitesine menopoz tutumunun etkisi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 2(2), 96-109.
• 14. Heijmans, M., Waverijn, G., Rademakers, J., van der Vaart, R., & Rijken, M. (2015). Functional, communicative and critical health literacy of chronic disease patients and their importance for self-management. Patient education and counseling, 98(1), 41-48.
• 15. Hilditch, J.R., Lewis, J., Peter, A., Maris, B.V., Ross, A., Franssen, E., Guyatt, G.H., Norton, P.G., Dunn, E. (1996). A menopause-specific quality of life questionnaire: development and psychometric properties. Maturitas, 24, 161-175.
• 16. Jafarigiv, S., Peyman, N., Esmaily, H., & Tajfard, M. (2020). Prediction of the quality of life of menopausal women based on health literacy and self-efficacy, Journal of Education and Community Health, 7(1), 29-36.
• 17. Karakoç, H., Kul Uçtu, A., & Özerdoğan, N. (2019). Genitourinary syndrome of menopause: effects on related factors, quality of life, and self-care power. Menopause Rev / Przeglad menopauzalny.18, 15–22.
• 18. Karmakar, N., Majumdar, S., Dasgupta, A., & Das, S. (2017). Quality of life among menopausal women: A community-based study in a rural area of West Bengal. Journal of mid-life health, 8(1), 21-27.
• 19. Kaya, E. & Eke, E. (2023). Bireylerin mobil sağlık uygulaması kullanım durumu ve e-sağlık okuryazarlığı ilişkisi. İşletme Bilimi Dergisi, 11(1), 1-15.
• 20. Khandehroo, M., Tavakoly Sany, S. B., Oakley, D., & Peyman, N. (2022). Health literacy intervention and quality of life in menopausal women: a randomized controlled trial. International Journal of Health Promotion and Education, 60(2), 114-126.
• 21. Kharbouch, S. B., & Şahin, N. H. (2007). Determination of the quality of life during menopausal stages. Istanbul Üniv FNHYO Derg, 15, 82-90.
• 22. Manganello, J. A. (2008). Health literacy and adolescents: a framework and agenda for future research. Health education research, 23(5), 840-847.
• 23. Mosallanezhad, Z., Poornowrooz, N., Javadpour, S., Haghbeen, M., & Jamali, S. (2019). Health Literacy and its Relationship with Quality of Life in Postmenopausal Women. Journal of Clinical & Diagnostic Research, 13(2).
• 24. Norman, C. D., & Skinner, H. A. (2006). eHealth literacy: essential skills for consumer health in a networked world. Journal of medical Internet research, 8(2), e506.
• 25. Özdemir, Ö. Ç.,& Uysal, M. F. (2019). Postmenopozal Dönemde Pilates Egzersizlerinin Yaşam Kalitesi ve Depresyon Üzerine Etkisi, Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(1), 20- 26.
• 26. Pinkerton, J. V., Abraham, L., Bushmakin, A. G., Cappelleri, J. C., & Komm, B. S. (2016). Relationship between changes in vasomotor symptoms and changes in menopause-specific quality of life and sleep parameters. Menopause, 23(10), 1060-1066.
• 27. Polisseni, A. F., Andrade, A. T. L., Ribeiro, L. C., Castro, I. Q., Brandão, M., Polisseni, F., & de Oliveira Guerra, M. (2013). Effects of a continuous-combined regimen of low-dose hormone therapy (oestradiol and norethindrone acetate) and tibolone on the quality of life in symptomatic postmenopausal women: a double-blind, randomised study. Maturitas, 74(2), 172-178.
• 28. Polit, D. F., & Beck, C. T. (2017). Nursing research: Generating and assessing evidence for nursing practice (10th ed.). Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins.
• 29. Shi, Y., Ma, D., Zhang, J., & Chen, B. (2023). In the digital age: a systematic literature review of the e-health literacy and influencing factors among Chinese older adults. Journal of Public Health, 31(5), 679-687.
• 30. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK, 2020 Ağustos). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2020. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1028.
• 31. Uskun, E., Doğan, E., Önal, Ö., & Kişioğlu, A. N. (2022). e-Sağlık okuryazarlığı ölçeği: 45 yaş üstü yetişkinlerde Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 79(4), 674-689.
• 32. Williams, R. E., Levine, K. B., Kalilani, L., Lewis, J., & Clark, R. V. (2009). Menopause-specific questionnaire assessment in US population-based study shows negative impact on health-related quality of life. Maturitas, 62(2), 153-159.