Sürdürülebilir Kalkınma Açısından Mekan Tüketiminin Koruma ve Kullanma Dengesi Üzerine Etkisi: Bodrum Türkbükü Örneği

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 2, 160 - 173, 01.08.2018

Gülay Örmeci Güney , Aslı Karataş

Öz

Ekonomik
gelişme ile birlikte dünden bugüne değişen tutum ve davranışlar günümüz
dünyasında bireylerin de faaliyetlerinde ve tüketim alışkanlıklarında köklü ve
fark edilebilir değişimlere yol açmıştır. 
Yaşanan değişimlere bağlı olarak tüketen ile tüketilen arasındaki ilişki
de ekonomik, sosyal, psikolojik, siyasal ve düşünsel gerçekler ve değerlerden
etkilenir olmuştur.  Tüketim faaliyetinin
farklı  ihtiyaçlardan kaynaklanır olması
ve bireylere verdiği haz ve ayrıcalık duygusu da hem toplumda hem de literatürde
yeni bir konsept olarak kabul görmeye başlamıştır.  Sürdürülebilir tüketim yaklaşımı doğasına
aykırı olmasına rağmen kitlelerce rağbet gören yeni tüketim biçimleri/süreçleri
ve bunların sonuçları iktisatçıların yanı sıra, sosyologları, psikologları, politika
yapıcıları ve daha birçok kesimin ilgisini çekmiştir. İnsanların mekanlara
yükledikleri anlam zamanla mekanları tüketim yerlerine dönüştürerek, o yerlerin
turizm sektörü aracılığıyla ürün olmasına yol açmıştır. Popüler mekanların
koruma ve kullanma dengesi gözetilmeksizin tüketim ürünü ve tüketim yeri olarak
vitrinde alıcı bulmasıyla süreç tamamlanır hale gelmiştir. 

Çalışmada nitel
veri toplama tekniklerinden derinlemesine mülakat yöntemi kullanılmıştır.
Bodrum/Türkbükü beldesinde uygulanan ve araştırmacılar tarafından geliştirilen
derinlemesine görüşme formları ile yerleşiklerin dünden bugüne yaşanan
değişimlerle ilgili gözlemleri ele alınmıştır. Yaşadıkları bölgede
sosyo-ekonomik açıdan bölgenin kültürel değerlerinin yanı sıra; aidiyet, kullanım
ve mülkiyet hakkı olanların tüketime farklı bakışları ele alınarak bölgede
mekan tüketimi açısından koruma ve kullanma hakları ile ilgili durum tespiti
yapılmıştır. Çalışmada popüler tüketimin turizm sektöründeki mekanlar üzerine
olan etkileri ve o mekanlarda tüketim faaliyetini gerçekleştirenlerin bölgede
bıraktıkları izlenimlerinin ele alınması açısından oldukça ilginç sonuçlar elde
edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir Kalkınma, Tüketim, Mekan Tüketimi

Kaynakça

• KaynakçaAlıca, S. (2012), Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu Tasarısı ’ nın Doğa Koruma Mevzuatı Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Ankara Barosu Dergisi, 183–216.
• Bocock, R., (1997), Tüketim, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara, sf.67.
• Boudrillard, J., (2004), Tüketim Toplumu, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, ss.278.
• Buğra, A., (2000), Devlet-Piyasa Karşıtlığının Ötesinde İhtiyaçlar ve Tüketim Üzerine Yazılar, İletişim Yayınları, İstanbul, sf.10.
• Canver, C., (2014), Turizm Sektöründe Turistik Ürün ve Turizm Talebi Kavramı http://www.haberhayat.net/turizm-sektorunde-turistik-urun-ve-turizm-talebi-kavrami.html, (07 Nisan 2018)
• Doğanay, S. (2009). Koruma-Kullanma Dengesi Açısından Cami Boğazı Yaylası Ve Çakırgöl Çevresinin Turistik Potansiyeline Coğrafi Bir Yaklaşım. Doğu Coğrafya Dergisi, 14(22), 165–186.
• Erkan, H., (2000), Ekonomi Sosyolojisi, 4.Baskı, Fakülteler Kitabevi, Barış Yayınları, İzmir, sf.56.
• Featherstone, M., (2005), Postmodernizm ve Tüketim Kültürü, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, ss.257.
• Genel Ekonomi Ansiklopedisi, (1988), Milliyet Yayınları, 2.Cilt, İstanbul, s. 892.
• Gottdiener, M., (2001), Mekan Kuramı Üzerine Tartışma, Kentsel Praksise Doğru, Praksis (2): 248-269.
• Gürpınar, T., (2000), Koruma ve kullanım anlayışı açısından Kuşcenneti Milli Parkı. 2000’li Yıllarda Yaşadığımız Çevre ve Peyzaj Mimarlığı Sempozyumu 4-26 Mayıs 2000, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Ankara, ss.201-206.
• Hazar, M., (2003) Tüketim Toplumu Üzerine Kısa Notlar, http://www.sizinti.com.tr/konular700/eylul/tuketim.html , (08.11.2003)
• Hepcan, Ş., (2000). Koruma-kullanma ilişkileri temelinde Spil Dağı Milli Parkının irdelenmesi. Peyjaz Mimarlığı Kongresi, 19–21.
• Hız, G., (2009), Gelişmekte Olan Ülkelerde Gösterişçi Tüketim: Türkiye ile İlgili Bir Araştırma (Muğla Örneği), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Muğla Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, ss.222
• http://www.mfa.gov.tr/surdurulebilir-kalkinma.tr.mfa
• http://www.surdurulebilirkalkinma.gov.tr/temel-tanimlar/
• http://www.milliyet.com.tr/bodrum-u-bodrum--yapan-unluler-gundem-1628353/
• Kap, S. D., (2010), Doğa Koruma-Kullanmada Bir Denge : İtalya-Cinque Terre Milli Parkı Örneği A Balance of Nature Conservation And Usage : Italy Cinque Terre National Park Case Study, 3(2):137–143.
• Karataş, A., Günay, D., ( 2017), Bir Yerel Kalkınma Modeli Olarak Slow City Hareketi ve Sürdürülebilir Turizm İlişkisi:Akyaka Örneği, Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler'de Akademik Araştırmalar, Gece Kitaplığı, Ankara, 491-508.
• Kellner, D., (1992), Populer culture and the construction of postmodern identities, Yayına hazırlayanlar: Lash, S. ve Friedman, J. Modernity and Identitiy, Oxford: Basil Blackwell, ss.14-72.
• Kuter, N., Ünal, H.E., (2009), Sürdürülebilirlik Kapsamında Ekoturizmin Çevresel, Ekonomik ve Sosyo-Kültürel Etkileri, Kastamonu Üni., Orman Fakültesi Dergisi, 9 (2): 146-156.
• Ndubisi, F., (2002), Ecological planning: A historical and comparative synthesis. Baltimore and London: The Johns Hopkins Univesity Press.
• Munasinghe, M., (2009), Sustainable Development in Practice: Sustainomics Methodology and Applications, Cambridge University Press, New York, ss.34-35.
• Odabaşı, Y.,(2006), Post Modern Pazarlama, Media Cat Kitapları, 2. Baskı, İstanbul, sf.64.
• Olalı, H., (1993), Turizm, 7. Baskı, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, sf:148.
• Schiffman, L.G., Kanuk, L.L., (2000), Consumer Behaviour, Seventh Ed., Prentice-Hall: New Jersey,ss.152-158.
• Solak, S.G., (2017), Mekân-Kimlik Etkileşimi:Kavramsal ve Kuramsal Bir Bakış, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(1):13-37.
• TDK,http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5acbcb5187b300.63826930
• Tellan, D., (2016), Mekân, Eğlence ve Popüler Kültür İlişkisini Değerlendirmek, TRT Akademi, Eğlence Endüstrisi Sayısı 1(1):136-153.
• Topçu, H., (2015), Rezidans Konutların İç Mekân Özellikleri Üzerine Bir İnceleme: “Eskişehir Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, ss. 113.
• Urry, J., (1999), Mekanları Tüketmek, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, ss.339.
• Usta, Ö. (2001). Genel Turizm, Anadolu Matbaacılık, İzmir, sf.105.
• Ünal, Y., (2003), Türk Şehir Planlama Hukuku, Yetkin Yayınevi, Ankara. s 68.
• Yılmaz, G., (2008), Kapitalizmde Zaman Mekan Sıkışması, Çalışma ve Toplum, 17(2): 155-172
• Zorlu, A., (2006), Modern Tüketim Tarihinden Tüketim Araştırmalarına Tüketim Sosyolojisi, Glocal Yayınları, Ankara, ss.238-239.