ANALYSIS FOR THE IMPACT OF THE COMPANY CHARACTERISTICS ON AUDITOR SELECTION: A RESEARCH ON BIST COMPANIES

Yıl 2020, , 336 - 354, 30.06.2020

Yusuf Tepeli , Burak Kayıhan

https://doi.org/10.31460/mbdd.651257

Öz

The selection of the audit firm of companies is of great importance due to the trust that it will create in the users of external information. Therefore, determining the factors that affect the audit firm selection, has been the subject of many studies. In this study, independent auditors’ preferences of 366 companies listed in Borsa Istanbul which are obliged to have their financial statements audited in 2018 have been analyzed and their relationship with the characteristics of these companies have been tested. As a result of the tests conducted with logistic regression analysis, it was determined that the characteristics of “Post-IPO period”, “free floating rate”, “total assets”, “board size”, “proportion of board of directors in shares” and “proportion of institutional investor in shares” have statistically significant effect on the selection of audit firm.

Anahtar Kelimeler

BIST, Firm Characterictics, Audit Firm Preference

FİRMA KARAKTERİSTİKLERİNİN DENETİM FİRMASI TERCİHİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN ANALİZİ: BİST ŞİRKETLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Şirketlerin denetim firması seçimi dış bilgi kullanıcılarında yaratacağı güven duygusu sebebiyle büyük önem arz etmektedir. Dolayısıyla denetim firması seçiminde etkisi olan faktörlerin belirlenmesi birçok çalışmaya konu olmuştur. Çalışmada, Borsa İstanbul’da işlem gören ve dolayısıyla finansal tablolarını yasa gereği denetletmek zorunda olan 366 şirketin 2018 yılındaki bağımsız denetçi tercihleri analiz edilerek söz konusu şirketlerin karakteristik özellikleriyle ilişkisi test edilmiştir. Lojistik regresyon analizi ile gerçekleştirilen testler sonucunda firma karakteristiklerinden “Halka açılma süresi”, “Halka açılma oranı”, “Toplam varlıklar”, “Yönetim kurulundaki üye sayısı”, “Hisselerdeki yönetim kurulu payı” ve “Hisselerdeki kurumsal yatırımcı payı” değişkenlerinin denetim firması tercihinde istatistiki olarak anlamlı bir etkisi olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

BİST, Firma Karakteristikleri, Denetim Firması Tercihi

Kaynakça

• Ağca, A. ve Ş. Önder. 2016. “İşletmelerde Kar Yönetimi ve Kurumsal Yönetim Yapıları Arasındaki İlişki: BIST Üzerine Bir Uygulama”, Muhasebe ve Denetime Bakış, 2016, 53: 23-42.
• Akgül, A. ve O. Çevik. 2005. İstatistiksel Analiz Teknikleri, 2. Baskı, Emek Ofset, Ankara.
• Akkuş, Ö. ve H. Özkoç. 2016. Stata Uygulamaları ile Nitel Veri Analizi, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Alzoubi, E. ve S. Saleem. 2012. “Board Characteristics and Financial Reporting Quality Among Jordanian Listed Companies: Proposing Conceptual Framework”, Asian Journal of Finance & Accounting, 4(1): 245-258.
• Aygün, M. ve H.C. Sayın. 2016. “Kurumsal Yönetim ve Denetim Kalitesi: Borsa İstanbul Şirketleri Üzerine Bir İnceleme”, Finans, Politik & Ekonomik Yorumlar, 53(618): 51-58.
• Bayrakdaroğlu, A. ve Y. Tepeli. 2019. BIST Sürdürülebilirlik Endeksi Kapsamında Ekonometrik Bir Uygulama, Gündoğdu, A. (Ed.), Türkiye’de Sürdürülebilir Finans Uygulamaları içinde, Gazi Kitabevi: Ankara.
• Bekçi, İ. ve Y. Gör. 2015. “Kurumsal Yönetim Uygulamalarının Denetim Kalitesine Etkisi Üzerine Bir Araştırma”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1): 165-194.
• Berezneak, E. 2007. “Bankalarda Kurumsal Yönetim Çerçevesinde Sahiplik Yapısı ve Performans İlişkisi: Türkiye Uygulaması”, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Budak, H. ve S. Erpolat. 2012. “Kredi Riski Tahmininde Yapay Sinir Ağları ve Lojistik Regresyon Analizi Karşılaştırması”, AJIT-e: Online Academic Journal of Information Technology, 3(9): 23-30.
• Burton, J.C. ve W. Roberts. 1967. “A Study of Auditor Changes”, The Journal of Accountancy, 123(4): 31-36.
• Cameran, M., Prencıpe, A. ve M. Trombetta. 2014. “Mandatory Audit Firm Rotation and Audit Quality: Evidence from the Italian Setting”, European Accounting Review, 25(1): 35-58.
• Carpenter, C.G. ve R.H. Strawser. 1971. “Displacement of Auditors When Clients Go Public” The Journal of Accountancy, 131(6): 55-58.
• Cengiz, S. ve Y. Gör. 2016. “Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Denetim Kalitesi Arasındaki İlişki: Borsa İstanbul Kurumsal Yönetim Endeksinde Bir Araştırma”, Mali Çözüm, 136: 61-84.
• Chow, C.W. ve S.J. Rice. 1982. “Qualified Audit Opinions and Auditor Switching”, The Accounting Review, 57(2): 326-335.
• Craswell, A.T. 1988. “The Association Between Qualified Opinions and auditor Switches”, Accounting and Business Research, 19(73): 23-31.
• Çokluk, Ö. 2010. “Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri”, Educational Sciences: Theory & Practice, 10(3): 1357-1407.
• Deangelo, L.E. 1981. “Auditor Independence, ‘Low-Balling’ and Disclosure Regulation”, Journal of Accounting and Economics, 3(2): 113-127.
• Dye, R.A. 1991. “Informationally Motivated Auditor Replacement”, Journal of Accounting and Economics, 14(4): 347-374.
• Harris, K. 2012. Mandatory Audit Rotation: An International Investigation, Dissertation Presented to the Academic Faculty of the C.T. Bauer College of Business University of Houston.
• Haskins, M.E. ve D.D Williams. 1990. “A Contingent Model of Intra Big Eight Auditor Changes”, Auditing: A Journal of Practice and Theory, 9(3): 55-74.
• Hudaib, M. ve T.E. Cooke. 2005. “The Impact of Managing Director Changes and Financial Distress on Audit Qualification and Auditor Switching”, Journal of Business Finance & Accounting, 32(9-10): 1703-1739.
• Karacaer, S. ve P. Özek, 2010. “Denetim Firmasının Büyüklüğü ve Kâr Yönetimi İlişkisi: İMKB Şirketleri Üzerinde Ampirik Bir Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 48: 60-74.
• Karataş, M. 2014. “Şirket Denetçiliğinden Bağımsız Denetçiliğe”, Muhasebe ve Denetime Bakış, 43: 123-140.
• Kocabıyık, T. 2006. Portföy Oluşturmada Kurumsal Yatırımcı Yaklaşımı, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
• Kurt, O. 2015. Bağımsız Denetim Firmalarının Organizasyonu ve Bir Uygulama, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Lennox, C.S. 2000. “Do Companies Successfully Engage in Opinion-Shopping? Evidence from the U.K.”, Journal of Accounting and Economics, 29(3): 321-337.
• Lennox, C.S., Wu, X. ve T. Zhang. 2014. “Does Mandatory Rotation of Audit Partners Improve Audit Quality?”, The Accounting Review, 89(5): 1775-1803.
• Mackintosh, I. 2014. The İmportance and Challenges of Establishings Standards for Global Finance, IASB at the Manchester Business School.
• Mohamed, D. M. ve M.H. Habib. 2013. “Auditor Independence, Audit Quality and the Mandatory Auditor Rotation in Egypt”, Education, Business and Society: Contemporary Middle Eastern, 6(2): 116-144.
• Ocak, M. (2016). “Kar Yönetimi, Bağımsız Denetim Görüşü ve Denetim Firması Değişimi Arasındaki İlişkiler: Borsa İstanbul İmalat Sektörüne Yönelik Bir Araştırma”, Business and Economics Research Journal, 7(3): 89-110.
• Özdemir, F.S. 2011. Finansal Raporlama Sistemlerinin Bilginin İhtiyaca Uygunluğu Açısından Değerlendirilmesi: İMKB Şirketlerinde Finansal Başarısızlık Tahminleri Yönüyle Bir Uygulama, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Salleh, K. ve H. Jasmani. 2014. “Audit Rotation and Audit Report: Empirical Evidence From Malaysian PLCS over the Period of Ten Years”, Procedia – Social and Behavioral Sciences, 145: 40-50.
• Sayar, A.R.Z. ve M. Karataş. 2017. “Muhasebe Denetimi Alanında Yaşanan Son Gelişmeler ile Muhasebe Mesleğinde Yeni Trendler”, Mali Çözüm, 139: 13-28.
• Schwartz, K.B. ve K. Menon. 1985. “Auditor Swithes by Failing Firms”, The Accounting Review, 60(2): 248-261.
• Şavlı, T. 2016. “Türkiye’de Bağımsız Denetimde Rotasyon: Düzenlemeler, Uygulamalar ve Öneriler”, Mali Çözüm, 134: 37-57.
• Tatlıdil, H. 2002. Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz, Akademi Matbaası: Ankara.
• Teoh, S. H. 1992. “Auditor Independence, Dismissal Threats and the Market Reaction to Auditor Switches”, Journal of Accounting Research, 30(1): 1-23.
• Terzi, S., Kıymetli Şen, İ. ve B. Solak. 2014. “Kurumsal Yönetim Uygulamalarının Denetim Kalitesine Etkisi: Borsa İstanbul’da Ampirik Bir Araştırma”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 10(23): 191-206.
• Tuan, K. 2015. “Bağımsız Denetçi Seçiminin Belirleyicileri: Borsa İstanbul’da Bir Araştırma”, Mali Çözüm, 132: 33-47.
• Warren, C.S. 1980. “Uniformity of Auditing Standars: A Replication”, Journal of Accounting Research, 18(1): 312-324.
• Willenborg, M. 1999. “Empirical Analysis of the Economic Demand for Auditing in the Initial Public Offerings Market”, Journal of Accounting Research, 37(1): 225-239.
• Williams, D.D. 1988, “The Potential Determinants of Auditor Change”, Journal of Business Finance & Accounting, 5(2): 243-261.
• Wines, G. 1994. “Auditor Independence, Audit Qualifications and the Provision of Non-Audit Services: A Note”, Accounting and Finance, 34(1): 75-86.
• Woo, E.S. ve H.C. Koh. 2001. “Factors Associated with Auditor Changes: A Singapore Study”, Accounting and Business Research, 31(2): 133-144.
• Yaşar, A. 2015. “Olumsuz Denetim Görüşü ve Bağımsız Denetçi Değişikliği Arasındaki İlişki: Borsa İstanbul Sanayi Şirketleri Üzerine Bir Uygulama”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 65: 81-96.
• Yazar, B.B., Güneş, R. ve Y.C. Çukacı. 2018. “Alınan Bağımsız Denetim Hizmetinin Kalite Kontrol Sistemi Bağlamında Değerlendirilmesi: BİST 100 Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(3): 1071-1083.
• Yerdelen Kaygın, C., Tazegül, A. ve H. Yazarkan. 2016. “İşletmelerin Finansal Başarılı ve Başarısız Olma Durumlarının Veri Madenciliği ve Lojistik Regresyon Analizi İle Tahmin Edilebilirliği”, Ege Akademik Bakış Dergisi, 16(1): 147-159.
• Yıldız, Ş., Tuna, G. ve V.E. Tuna. 2016. “Kurumsal Sosyal Sorumluluk Kapsamında Çevre Açıklamaları İle Firma Özellikleri Arasındaki İlişki: Kimya, Petrol, Kauçuk ve Plastik Ürünler Sektöründe Bir Uygulama”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(2): 255-276.