MUHASEBE VE DENETİM ÇEVRESİNİN DEĞİŞİMİ VE BU ALANLARIN ÖĞRETİMİNDE YAZILIMIN YERİ

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 4, 831 - 859, 30.12.2018

İlker Calayoğlu

https://doi.org/10.31460/mbdd.387369

Cited By: 4

Öz

Teknolojik değişim, muhasebe ve denetim
alanlarında da kendini göstermektedir. Şöyle ki artık kâğıt deftere muhasebe
kayıtları tutulmamaktadır. Fatura, irsaliye, müstahsil makbuzu ve serbest
meslek makbuzu gibi ticari belgeler elektronikleşmiştir. Elektronik muhasebe uygulamaları,
denetim tekniklerinin de değişimini sağlamıştır. Gelinen noktada e-muhasebe ve
e-denetim gibi iki yeni kavram doğmuştur.

Bu araştırmanın ana kütlesini 2017
Lisans Yerleştirme Sınavı tercih kılavuzunda Türkiye’de muhasebe ve denetim
alanlarında öğretim yapan lisans ve ön lisans bölümleri oluşturmaktadır. Buna
göre ön lisan seviyesinde 100 farklı üniversitede 251 bölüm ve lisans
seviyesinde 16 farklı üniversitede 16 bölüm ile toplamda 104 farklı üniversitede
267 bölüm olduğu tespit edilmiştir.

Araştırmanın amaçları, öğretimde
mesleki yazılımların kullanım durumunun tespit edilmesi ve piyasanın BT
ihtiyaçları açısından talepleri karşılayabilme durumunun analiz edilmesidir. Veri
toplama yöntemi, üniversite bölümlerinin web sayfalarında yayınladıkları
müfredatları ve bölüm başkan ve yardımcılarına e-posta yolu ile gönderilen
anket sorularıdır. Frekans ve oran analizi yöntemleri kullanılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

e-Muhasebe, e-Denetim, Yazılım

Kaynakça

• Curtis, M. B., Jenkins, J. G., Bedard, J. C., & Deis, D. R. 2009. "Auditors’ Training and Proficiency in Information Systems: A Research Synthesis", Journal of Information Systems, 23 (1), 79-96. doi:https://doi.org/10.2308/jis.2009.23.1.79
• Çalış, Y. E., Keleş, E., & Engin, A. 2014. "Hilenin Ortaya Çıkarılmasında Bilgi Teknolojilerinin Önemi ve Bir Uygulama", Muhasebe ve Finansman Dergisi (63), 93-108. http://journal.mufad.org/attachments/article/748/6.pdf
• Daştan, A., & Bellikli, U. 2016. "Türkiye'de Muhasebe Eğitiminin "IEPS 2: Muhasebe Meslek Mensuplan İçin Bilgi Teknolojisi" Kapsamında Değerlendirilmesi", TISK Akademi, 11 (21), 173-193. http://tisk.org.tr/wp-content/uploads/2016/04/akademi-2016-1.pdf
• Doğan, U. 2013. 550 Sourda e-Fatura ve e-Defter, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Doğan, U. 2016. "Robotik Denetim", Vergi Sorunları Dergisi (329), 7-22. http://www.vergisorunlari.com.tr/makale/robotik-denetim/8083
• Elitaş, C., & Karagül, A. A. 2010. "Bilgisayar Destekli Denetim Teknikleri", Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (2), 145-160. http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423867085.pdf
• Erdoğan, M. 2005. Denetim, 2. Baskı, Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara.
• Erdoğan, M. 2012. "VUK-TFRS Geçiş Sürecinde Üniversitelerde Denetim Eğitim ve Öğretim Döngüsü Önerisi ve Web Tabanlı Bir Yazılım ile Denetim Uygulaması", Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 5 (2), 55-84. http://dergipark.gov.tr/uploads/issuefiles/4c60/7fc1/1e2c/57fe3c2019879.pdf
• Güney, A. 2014. "Role of Technology in Acconting and e-Accounting", Social and Behavioral Sciences (152), 852-855. doi:https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.09.333
• Güney, C. 2016. "Bilgisayarlı Muhasebe Sistemlerinde Denetim Riskleri ve Bilgisayar Destekli Denetim Teknikleri (BDDT)", The Journal of Academic Social Science, 4 (28), 344-364. http://www.asosjournal.com/DergiPdfDetay.aspx?ID=1234
• Abou-El-Sood, H., Kotb, A., & Allam, A. 2015. "Exploring Auditors' Perceptions of the Usage and Importance of Audit Information Technology", International Journal of Auditing, 252-266. doi:10.1111/ijau.12039
• Gürkan, S. 2008. Bilgisayar Destekli Denetim Tekniklerinin (BDDT) Muhasebe Denetimine Etkileri ve Türkiye'deki Bağımsız Denetim Kuruluşlarının BDDT Uygulamalarına İlişkin Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İşletme Bölümü.
• Hacırüstemoğlu, R. 2008. "Bilgi Çağında Muhasebe Eğitimi", Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 10 (3), 1-6.
• IFAC. 2012. Uluslararası Eğitim Bildirileri El Kitabı, 1. Baskı, Çeviri: Y. Öztürk, & S. Gündoğdu, IFAC ve TURMOB, Ankara.
• ISA-401. (tarih yok). Bilgi İşlem Sistemleri Ortamında Denetim, IFAC.
• KGK Yıllık İnceleme Raporu. 2016. Ankara http://kgk.gov.tr/DynamicContentDetail/5192/Y%C4%B1ll%C4%B1k-I%CC%87nceleme-Raporlar%C4%B1%20
• Kotb, A., & Roberts, C. 2011. "The Impact of E-Business on the Audit Process: An Investigation of the Factors Leading to Change", International Journal of Audit, 15 (2), 150-175. doi:10.1111/j.1099-1123.2011.00427.x
• Messier, W. F. 1996. Auditing: A Systematic Approach., Mcgraw-Hill College.
• Nkwe, N. 2011. "State of Information Technology Auditing in Botswana", Asian Journal of Finance & Accounting, 3 (1), 125-137. http://www.macrothink.org/journal/index.php/ajfa/article/view/894
• Resmi Gazete. 1992. Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği (Sıra No:1), Tarih: 26.12.1992, Sayı: 21447.
• Resmi Gazete. 2010. Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 397), Tarih: 05 Mart 2010, Sayı: 27512.
• Ağca, A. 2007. "Üniversitelerimizde Verilen Denetim Eğitiminin Teknolojiye Bağlı Olarak Değişen Denetim Olgusu ve Denetçi Profili Karsısındaki Durumu", Muhasebe ve Denetime Bakış (22), s. 41-66. http://www.turmob.org.tr/ekutuphane/d2b15ec6-2bd9-4330-8dad-17e0b297c33b/muhasebe-ve-denetime-bakis/1
• Resmi Gazete. 2011. Elektronik Defter Genel Tebliği (Sıra No: 1), Tarih: 13.12.2011, Sayı: 28141.
• Resmi Gazete. 2017. Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 487), Tarih: 17.12.2017, Sayı: 30273.
• Selvi, Y., Türel, A., & Şenyiğit, B. 2005. Elektronik Bilgi Ortamlarında Muhasebe Denetimi. 7. Türkiye Muhasebe Denetimi Sempozyumu (s. 301-315). Antalya: İSMMMO. http://archive.ismmmo.org.tr/docs/sempozyum/07Sempozyum/kitap/08%20genel%20oturum%204.pdf
• Şençiçek, F. T. 2013. "Bilişim Teknolojilerindeki Gelişmelerin Muhasebe Uygulamalarına Etkisi: e-Muhasebe", Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5 (2), 89-102. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/205983
• Teraman, Ö., & Şençiçek, F. T. 2014. "Elektronik Ortamda Denetim ve Yazılımların Kullanımına Yönelik Bir Uygulama", Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6 (2), 117-136. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/oybd/article/view/5000145446
• TİDE. 2016. Uluslararası İç Denetim Standartları, The Institute of Internal Auditors - IIA.
• Uzay, Ş. 2004. "21. Yüzyılın Başında Muhasebe Mesleğini Etkileyen Gelişmeler ve Geleceğe Yönelik Değerlendirmeler", Mali Çözüm Dergisi (67), 229-248. http://iibf.erciyes.edu.tr/akademi/mh/suzay/SUZAY_23_06_2004.pdf
• Vergi Dosyası. 2017. E-İrsaliye, E-Müstahsil ve E-Serbest Meslek Makbuzu Geliyor: Zorunluluk Ne Zaman Başlıyor? https://vergidosyasi.com/2017/08/28/e-irsaliye-e-mustahsil-ve-e-serbest-meslek-makbuzu-geliyor-zorunluluk-ne-zaman-basliyor/
• Williamson, A. L. 1997. "The Implications of Electronic Evidence", Journal of Accountancy, 183 (2), 69-71. https://www.journalofaccountancy.com/issues/1997/feb/implic.html
• Ay, M. 2007a. "Bilişim Teknolojilerinin Muhasebe Denetiminde Kullanılması ve Türkiye'de Faaliyet Gösteren Bağımsız Denetim Firmalarında Bilişim Teknolojilerinin Kullanım Düzeyi Üzerine Bir Araştırma", Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 7 (14), 271-290. http://dergipark.gov.tr/susead/issue/28425/302741
• Ay, M. 2007b. Bilişim Teknolojilerinin Muhasebe Denetiminde Kullanılması ve Türkiye'de Faaliyet Gösteren Bağımsız Denetim Firmalarında Bilişim Teknolojilerinin Kullanım Düzeyi Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Konya.
• BDS-240. 2013. Finansal Tabloların Bağımsız Denetiminde Bağımsız Denetçinin Hileye İlişkin Sorumlulukları, Kamu Gözetim Kurumu, Ankara
• BDS-315. 2013. İşletme ve Çevresini Tanımak Suretiyle "Önemli Yanlışlık" Risklerinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi, Kamu Gözetim Kurumu, Ankara
• BDS-330. 2013. Bağımsız Denetçinin Değerlendirilmiş Risklere Karşı Yapacağı İşler, Kamu Gözetim Kurumu, Ankara
• Biçer, A. A., & Aydın, O. 2015. "Denetimde Bilgisayar Destekli Denetim Tekniklerinin (BDDT) Kullanımı ve Bu Yöntem ile Bir Suistimal Vakasının Tespiti", İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (28), 213-229. http://acikerisim.ticaret.edu.tr:8080/xmlui/handle/11467/1367?locale-attribute=en
• Bierstaker, J. L., Burnaby, P., & Thibodeau, J. 2001. "The Impact of Information Technology on the Audit Process: An Assessment of the State of The Art and Implications For the Future", Managerial Auditing Journal, 16 (3), 159-164. http://www.emeraldinsight.com/doi/abs/10.1108/02686900110385489