KADIN MUHASEBE MESLEK MENSUPLARINA YÖNELİK MESLEKİ TÜKENMİŞLİĞİN İŞ-AİLE ÇATIŞMASI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TR90 BÖLGESİ ÖRNEĞİ
Yıl 2020,
Cilt: 22 - MODAV 16. Uluslararası Muhasebe Konferansı Özel Sayısı, 142 - 161, 25.02.2020
Büşra Tosunoğlu
,
Fatih Coşkun Ertaş
Öz
Bu çalışmanın amacı; kadın muhasebe meslek
mensuplarına yönelik mesleki tükenmişliğin iş-aile çatışması üzerindeki
etkisini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda bir model oluşturularak yapısal
eşitlik modeliyle analizler yapılmıştır. Modelin testi için üç hipotez
oluşturulmuş ve TR90 (Artvin, Giresun, Ordu, Gümüşhane, Trabzon ve Rize)
bölgesinde faaliyet gösteren kadın muhasebe meslek mensuplarına bir anket
uygulanmıştır. Araştırma ölçeği olarak Maslach ve Jackson (1981) tarafından
geliştirilen ‘Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve Netemeyer vd. (1996) tarafından
geliştirilen ‘İş Aile Çatışması Ölçeği kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre mesleki
tükenmişliğin alt boyutlarından kişisel başarının iş-aile çatışmasını büyük
oranda artırdığı söylenebilmektedir. Ayrıca mesleki tükenmişliğin duygusal
tükenme ve duyarsızlaşma boyutlarının da iş-aile çatışmasını artırdığı
çalışmanın diğer sonuçlarını oluşturmaktadır.
Kaynakça
- Adams, G., L. King ve D. King. 1996. “Relationship of Job and Family Involvement, Family Social Support and Work-Familt Conflict With Job and Life Satisfaction”, Journal of Applied Psychology, 81 (4).
- Adisa, T. A., E.L. Osabutey ve G. Gbadamosi. 2016. “Understanding The Causes and Consequences Of Work Family Conflict: An Exploratory Study Of Nigerian Employees”, Employee Relations, 38 (5).
- Ahmad, A. 2008. “Direct and Indirect Effects of Wor-Family Conflict on Job Performance”, The Journal of International Management Studies, 13 (2).
- Altunışık, R., C.R. Bayraktaroğlu ve S.Y. Engin. 2005. “Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı”, (4. Baskı), Sakarya Kitabevi, Sakarya.
- Anderson, J. ve D. Gerbing. 1988. “Structural Equation Modeling İn Practice: A Review And Recommended Two-Step Approach”, Psychological Bulletin, 103 (3).
- Bacharach, S.B., P. Bamberger ve S. Conley. 1991. “Work-Home Conflict among Nurses and Engineers: Mediating the Impact of Role Stress on Burnout and Sa¬tisfaction at Work” Journal of Organizational Behavior, 12.
- Balay, R. ve A. Engin. 2007. “A Research to Determine The Burnout Level of Elementary School Supervisors Working in GAP Region”, Ankara Üniversitesi Eğitimi Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40 (2).
- Bauer, J., A. Stamm, K. Virnich, K. Wissing, U. Mul¬ler, M. Wirsching ve U. Schaarschmidt. 2006.“Correlation between Burnout Syndrome and Psycholo¬gical and Psychosomatic Symptoms Among Teachers”, Int Arch Occup Environ Health, 79.
- Boles, J.S., M.W. Johnston ve J.F. Hair. 1997. “Role Stress, Work-Family Conflict and Emotional Exhaustion: Inter-Relationships and Effects on Some Work- Related Consequences”, Journal of Personal Selling & Sales Management, 1(1).
- Bragger, J.D., O. Rodriguez-Srednicki, E.J. Kutcher, L. Indovino ve E. Rosner. 2005. “Work Family Conflict, Work family culture and Organizaitonal Citizenship Behavior Among Teachers”, Journal of Business and Psychology, 20(2).
- Büyükyılmaz, O. ve Gürkan, S. 2014. “Mesleki Tükenmişliğin Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Tutumları Üzerindeki Etkisi”, Mali Çözüm Dergisi, 24 (124).
- Carlson, D.S., K.M. Kacmar, ve L.J. Williams. 2000. “Construction and Initial Validation of a Multidimensional Measure of Work–Family Conflict”, Journal of Vocational Behavior, 56.
- Cordes, C.L. ve T.W. Dougherty.1993. “A Review and Integration of Research on Job Burnout”, Academy of Management Review, 18(4).
- Croom, D. B. 2003. “Teacher Burnout in Agricultural Education”, Journal Of Agricultural Education, 44(2).
- Dalğar, H. ve Ö. Tekşen. 2014. “Muhasebecilerin Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri ile Rol Çelişkisi Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi,
- Denizoğlu, S., B. Yılmaz, R. Akyıl, ve M.Ş. Akyıl. 2005. Atatürk Üniversitesinde Diş Hekimliği Fakültesinde Çalışan Diş Hekimlerinin ve Hemşirelerin Mesleki Durum Değerlendirmesi (bölüm II: Tükenmişlik). Atatürk Üniversitesi Diş. Hek. Fak., 15(2).
- Evers, W., W. Tomic ve A. Browers. 2004. “Burnout Among Teachers, Students’ and Teachers’ Perceptions Compared, School Psychology International, 25(2).Freudenberger, H.J. 1974. “Staff Burnout”, Journal of Social Issues, 30 (1).
- Frone, M.R., J.K. Yardley ve K.S. Markel. 1997. “Developing and Testing an Integrative Model of theWork–Family Interface”, Journal of Vocational Behavior, 50. Garden, A. M. 1987. “Depersonalization: a Valid Dimension of Burnout?”, Human Relations, 40 (9).
- Gholami, L. 2015. “Teacher Self-Efficacy and Teacher Burnout: A Study of Relations”, International Letters of Social and Humanistic Sciences, 60.
- Gorji, M. 2011. “The Effect of Job Burnout Dimension on Employees Performance”, International Journal of Social Science and Humanity, 1 (4).
- Greenhaus, J.H., N.J. Beutell. 1985. “Sources of Conflict Between Work and Family Roles”, Academy of Management Review, 10(1).
- Gürel Bulgurcu, E. 2016. Duygusal Tükenmişlik, İş Stresi ve İşe Bağlılığın İş-Aile Çatışması Üzerindeki Etkisi: Ampirik Bir Araştırma”, Sosyal Bilimler Dergisi, 48.
- Innstrand, S.T., E.M. Langballe, G.A. Espnes, E. Falkum ve O.G. Aasland. 2008. “Positive and Negative Work Family Interaction and Burnout: A Longitudinal Study of Reciprocal Relations”, Work and Stress, 22(1).
- İrak, D.U. 2018. “Importance of Flexibility on Decreasing Work-family Conflict Among Employed Mothers”, İş ve İnsan Dergisi, 5 (2).
- Jourdain, G. ve D. Chênevert. 2010. “Job Demands-Resources, Burnout And Intention To Leave The Nursing Profession: A Questionnaire Survey”, International Journal of Nursing Studies, 47 (6).
- Kaşlı, M. ve O. Aytemiz Seymen. 2009. “Muhasebe Meslek Mensuplarında Tükenmişliğe Neden Olan Faktörleri Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, 17.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 21-23 Mayıs, Eskişehir.
- Keleş, Y. 2018. “Otel Çalışanlarının Derin Davranışlarının Yaşadıkları İş-Aile ve Aile-İş Çatışması Üzerindeki Etkisi”, 8 (9).
- Kline, R.B. 2011. “Principles and Practice of Structural Equation Modeling. Guilford Press”, New York.
- Kossek, E.E. ve C. Ozeki. 1999. ”Bridging The Work Family Policy and Productivity Gap: A Literature Review”, Community”, Work and Family, 2 (1).Kurt, Ö. (2010). “Gemide Çalışma Koşullarının Gemi Adamları Üzerindeki Olumsuz Etkileri”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Lambert, E., N. Hogan, ve I. Altheimer. 2010. “The Association Between Work-Family Conflict and Job Burnout Among Correctional Staff: A Preliminary Study”, American Journal of Criminal Justice, vol. 35 (1-2).
- Lau, V.P., M.A. Shaffer, ve K. Au. 2007. “Entrepreneurial Career Success From A Chinese Perspective: Conceptualization, Operationalization, And Validation”, Journal of International Business Studies, 38.
- Lindblom, K.M., S.J. Linton ve I.L. “Bryngelsson. 2006. Burnout In The Working Population: Relations To Psychosocial Work Factors”, International Journal of Behavioral Medicine, 13 (1).
- Lopez, J.M.O., C.C. Bolano, M.J.S Marino ve E.V. Pol. 2010. Exploring Stress, Burnout and Job Dissatisfaction in Secondary School Teachers, International Journal of Psychology and Psychological Therapy, 10 (1).
- Maslach, C., W.B. Schaufeli ve M.P. Leiter. 2001. “Job Burnout”, Annual Review of Psychology, (52).
- Maslach, C. ve S.E. Jackson. 1981. “The Measurement of Experienced Burnout”, Journal Of Occupational Behavıour, 2.
- Milis, L.B. ve E.S. Huebner. 1998. “A Prospective Study of Personality Characteristics, Occupational Stressors, and Burnout Among School Psychology Practitioners”, Journal of School Psychology, 36 (1).
- Momunalieva, A. ve C. Serinkan. 2018. “Occupational Burnout At The American University Of Central Asia In Kyrgyzstan”, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (2).
- Netemeyer, R.G., J.S. Boles ve R. McMurrian. 1996. “Development And Validation Of Work–Family Conflict And Family–Work Conflict Scales”, Journal of Applied Psychology, 81(4).
- Netenmeyer, R.G, T. Brashear-Alejandro ve J.S. Boles. 2004. “A Cross-National Model of Job-Related Outcomes of Work Role and Family Role Variables: A Retail Sales Context”, Journal of the Academy of Marketing Science, 49-60.
- Okutan, E., Ş. Yıldız, ve F. Konuk. 2013. “İş Hayatında Tükenmişlik Sendromu: Finans ve Muhasebe Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeylerinin Belirlenmesine İlişkin Bir Çalışma”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3 (2).
- Öz, B., ve S.M. Çeviren 2017. “Muhasebe Meslek Mensuplarında Tükenmişlik Sendromu: Mersin Örneği”, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (3).
- Priyadharshini, R.A. ve R.J. Wesley. 2014. “Personality as a Determinant of Work-Family Conflict”, Journal of Industrial Engineering and Management JIEM, 7(5).
- Ray, E.B. ve Miller, K.I. 1994. “Social Support, Home/Work Stress, and Burnout: Who can Help?”, Journal of Applied Behavioral Science, 30 (3).Smetackova, I. 2017. “Self-Efficacy And Burnout Syndrome Among Teachers”, The European Journal of Social and Behavioural Sciences, XX.
- Sürgevil, O., Ö.O. Fettahlıoğlu, S. Gücenmez ve G. Budak. 2007. “Belediye Çalışanlarının Duygusal Saldırıya Uğrama ve Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (17).
- Syed, S., M.B. Salman, G.A. Nasreen, M.J.D. Schalk ve C. Freese. 2016. “Work-Family Conflict in South Asia: The Case of Pakistan”, Research Journal of Business and Management, 3 (2).
- Tabachnick, B. G. ve L.S. Fidell. 2007. “Using Multivariate Statistics” (5th ed.). New York: Allyn and Bacon.
- Thompson, C.A., L.L. Beauvais, ve K.S. Lyness 1999.“When Work Family Benefits Are Not Enough: The Influence of Work-Family Culture on Benefit Utilization, Organizational Attachment, and Work-Family Conflict”, Journal of Vocational Behavior, 54.
- Türker, Y. ve Çelik, K. 2019. “Öğretmenlerde İş ve Aile Çatışmasının Yaşam Doyumu Üzerindeki Etkisinde İş Doyumunun Aracı Rolü”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34 (1).
- Voydanoof, P. 1988. “Work Role Characteristics, Family Structure Demands, and Work/Family Conflict”, Journal of Marriage and the Family, 50.
- Wright, A. T. ve Bonett, D.G. 1997. “The Contribution of Burnout to Work Performance”, Journal of Organizational Behavior 18.