STRATEGIC COST MANAGEMENT IN HOTEL BUSINESSES: A MODEL PROPOSAL FOR THE INTEGRATION OF TIME DRIVEN ACTIVITY BASED COSTING AND TARGET COSTING

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 1, 192 - 217, 30.03.2020

Özlem Karataş , Kadriye Arısoy Hüseyin Dalgar

https://doi.org/10.31460/mbdd.636971

Cited By: 1

Öz

Time driven activity-based costing method and target costing method which are strategic cost methods by integrating to realize effective cost management carried out this study, the province of Antalya in Turkey all inclusive concept serving a five-star hotel business has been applied. 

The main hypothesis of the study is that the integrated models will provide more accurate cost data than the traditional costing method and the activity-based costing method. Results from the study suggest that this hypothesis is accepted. This is because it provides more accurate target cost data due to the idle capacity being considered in the time-driven activity-based costing method, and also the choice of distribution switch is easier than the traditional activity-based method.

Anahtar Kelimeler

Time-Driven Activity-Based Costing, Target Costing, Hotels

OTEL İŞLETMELERİNDE STRATEJİK MALİYET YÖNETİMİ: SÜRECE DAYALI FAALİYET TABANLI MALİYETLEME VE HEDEF MALİYETLEMENİN ENTEGRASYONUNA YÖNELİK BİR MODEL ÖNERİSİ

Öz

Stratejik maliyet yöntemlerinden sürece dayalı faaliyet tabanlı maliyetleme yöntemi ile hedef maliyetleme yöntemini birbiriyle entegre ederek etkin maliyet yönetimini gerçekleştirebilmek amacıyla gerçekleştirilen bu çalışma, Türkiye’de Antalya ilinde herşey dahil konseptle hizmet veren beş yıldızlı bir otel işletmesinde uygulanmıştır.

Çalışmanın temel hipotezi entegresinin yapıldığı modellerin geleneksel maliyet hesaplama yöntemine ve faaliyet tabanlı maliyetleme yöntemine göre daha doğru maliyet verisi sağlayacağıdır. Çalışma sonucunda elde edilen sonuçlar bu hipotezin kabul edildiğini göstermektedir. Bu durumun sebebi, sürece dayalı faaliyet tabanlı maliyetleme yönteminde atıl kapasitenin göz önünde bulundurulmasından ötürü daha doğru hedef maliyet verisi sağlaması ve ayrıca dağıtım anahtarı seçiminin geleneksel faaliyet tabanlı yönteme göre daha kolay olmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme, Hedef Maliyetleme, Otel İşletmeleri

Kaynakça

• Acar, D. ve Şenol, H. 2014.“Konaklama İşletmelerinde Hedef Maliyetleme Uygulama Düzeylerinin Tespitine Yönelik Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (20): 1-25.
• Adıgüzel, H. 2008. Time-Driven Activity Based Budgeting: An Implementation on a Manufacturing Company, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamıs Yüksek Lisans Tezi.
• Alagöz, A. Yılmaz, B. Ay, M. 2005. “Üretim Maliyetlerinin Düşürülmesinde Hedef Maliyetleme Yönteminin Rolü ve Uygulanabilirliğine Yönelik Bir Araştırma”, V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Ticaret Üniversitesi ,47-51.
• Alagöz, A. ve Ceran Y. 2006. “Stratejik Maliyet ve Kar Planlama Aracı Olarak Hedef Maliyet Yönetimi (TargetCost Management)”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15: 61-83.
• Alpkan, S. 2012."Stratejik Maliyet Yönetim Aracı Olarak Hedef Maliyetleme ve Bir Konaklama İşletmesinde Uygulama", Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Akkaya, F. A. 2010. “Hedef Maliyetleme Yönetiminin Konaklama İşletmelerinde Uygulanabilirliğinin Değerlendirilmesi ve Bir Turizm İşletmesinde Uygulama”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Basuki, B. ve Riediansyaf, M. 2014. The Application of TimeDriven Activity-Based Costing In The Hospitality Industry: An Exploratory Case Study, JAMAR, 2 (1) : 27-54.
• Biçici, F. 2016. “Zamana Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ile Geleneksel Maliyetleme Sistemlerinin Karşılaştırılması: Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama”, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Cooper, R. ve Kaplan, R. S. 1992. “Activity-Based Systems: Measuring the Costs of Resource Usage”, Accounting Horizons, 6 (3): 1-13.
• Çetin A. ve Atmaca, M. 2009. “Hedef ve Standart Maliyetleme Sistemlerinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F.Dergisi,1:313-329.
• Çolak, O. 2018. Her Şey Dahil Sistemde Fiyat Duyarlılık Ölçümü ve Kalite Maliyetleri Yönetiminin Hedef Maliyetleme Sürecine Entegrasyonu: Bir Otel İşletmesinde Uygulama, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Ertaş, F.C. 1998. “Yeni ve Dinamik Bir Maliyet Yönetimi Aracı Olarak Hedef Maliyetleme Yöntemi”, Atatürk Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 12(1-2):181-196.
• Eser, K. 2009. Konaklama İşletmelerinde Stratejik Maliyet Yönetimi Ve Karlılık İlişkisi, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Everaert, P. ve Bruggeman W. 2007. “Time Driven Activity Based Costing: Exploring The Underlying Model” ,Cost Management”, March/April, 16-20.
• Gökçen, G. 2003. “Maliyet Düşürme Yaklaşımı Olarak Hedef Maliyetleme”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 20.
• Feil, P. Yook, K.H. Kim, I.W. 2004.“Japanese Target Costing: A Historical Perspective”, International Journal of Strategic Cost Management, Spring, 10-19.
• Karakaya, M. 2007. Maliyet Muhasebesi, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Karcıoğlu, R. ve Öztürk, M. 2015.“BİST’e Kayıtlı Sanayi İşletmelerinde Hedef Maliyetlemeve Kaizen Maliyetlemenin Uygulanma Düzeyinin Belirlenmesi”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (1): 307-328.
• Kaplan, R. S. ve Anderson, S.R. 2003. “Time-Driven Activity Based Costing”, Working Papers Series, November, 1-18.
• Kaplan, R. S. ve Anderson, S. R. 2004. “Time-Driven Activity Based Costing” White Paper, HBS, Working Papers Series, November, 131-138.
• Kaplan, R. S. ve Anderson, S. R. 2007. Time-Driven Activity Based Costing: A Simpler and More Powerful Path to Higher Profit, Harvard Business School Press: Boston.
• Kato, Y. 1993.“Target Costing Support Systems: Lessons from Leading Japanese Companies”, Management Accounting Research, 4:33-47.
• Kutay, N. ve Akkaya, G. C. 2000. “Stratejik Maliyet Yönetim Aracı Olarak Hedef Maliyetleme”, D.E.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, 15(2):1-15.
• Köroğlu, Ç. 2013. “Stratejik Maliyet Yönetimi Kapsamında Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yönteminin Analizi ve Bir Otel İşletmesinde Uygulama”, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Küçüktüfekçi, M. ve Güner, F. M. 2014. “Zamana Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sistemi ve Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sistemi”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2):211-226.
• Monden, Y. ve Hamada, K. 1991. “Target Costing and Kaizen Costing in Japanese Automobile Companies”, Journal of Management Accounting Research, 3:16-34.
• Novel, I. 2008. “Specifike Hotelirstva Kot Faktör Za Uvanjanje Metode Ciljnih Stroskov V Hotelirsko Dejavnost”,Organizacija, 41(2): 139-148.
• Okutmuş, E. ve Ergül, A. 2015. Konaklama İşletmelerinde Hedef Maliyetleme, Değer Analizi ve Kaizen Maliyetleme Yöntemlerinin Birlikte Uygulanabilirliğine İlişkin Bir Araştırma, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ocak, 97-116.
• Türk, Z. 1999. “Geleceğin Maliyetlerinin Kontrolünde Yeni Bir Yaklaşım: Hedef ve Kaizen Maliyetleme”, D.E.Ü. İ.İ.B.F Dergisi ,14 (1):199-214.
• Saban, M. ve İrak, G.G. 2009, “Çağdaş Maliyet Yönetimi Sistemlerinden Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 5(10): 97-108.
• Sucu, Ö.E. 2017. “Konaklama İşletmelerinde Etkin Maliyet Yöntemi ve Bir Uygulama”, Journal of Socıal and Humanities Scıences Research, 4:412-427.
• Şakrak, M. 1997. Maliyet Yönetimi: Maliyet ve Yönetim Muhasebesinde Yeni Yaklaşımlar, Yasa Yayınları, 80, İstanbul.
• Şenol, H. 2011. Konaklama İşletmelerinde Herşey Dahil Sisteminin Hedef Maliyetleme Bağlamında Analizi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmış Doktora Tezi.