RESEARCH FOR DETERMINING APPLICATION EFFICIENCY OF STANDARD ON QUALITY CONTROL IN EXTERNAL AUDIT FIRMS: CASE STUDY OF TURKEY

Yıl 2016, Cilt: 18 Sayı: 2, 421 - 452, 30.06.2016

Yasin Şeker Engin Dinç

Öz

The main purpose of this study is to determine the application efficiency of standard of quality control in the external audit firms. The population of the research includes 112 external audit firms authorized by Public Oversight Accounting and Auditing Standards Authority in Turkey. At the end of the data collection process, the questionnaire forms were collected from 57 external audit firm. Herewith, the effectiveness of the quality control systems of audit firms is generally sufficient but there are some problems at the leadership responsibilities. Finally, based on the results, some improvements in the efficiency of practice of SQC-1 in audit firms have been suggested.

Anahtar Kelimeler

External Auditing, Standard on Quality Control 1, Audit Firms, Audit Quality

BAĞIMSIZ DENETİM ŞİRKETLERİNDE KALİTE KONTROL STANDARTLARININ UYGULANMA ETKİNLİĞİNİ ÖLÇMEYE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, bağımsız denetim şirketlerinde kalite kontrol standardının uygulama etkinliğini tespit etmektedir. Araştırmanın ana kütlesini Türkiye’deki 112 bağımsız denetim şirketi oluşturmaktadır. Veri toplama süreci sonunda 57 bağımsız denetim şirketinden geri dönüş sağlanmıştır. Araştırmada, bağımsız denetim şirketlerindeki kalite kontrol sistemlerinin etkinliğinin genel olarak yeterli düzeyde olduğu ancak liderlik sorumluluğunun yerine getirilmesinde sorunlar yaşandığı sonucuna varılmıştır. Son olarak elde edilen sonuçlar doğrultusunda bağımsız denetim şirketlerinde KKS-1’in uygulama etkinliğinin artırılması için öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bağımsız Denetim, Kalite Kontrol Standardı 1, Bağımsız Denetim Şirketi, Bağımsız Denetimde Kalite

Kaynakça

• Altıntaş, T. 2011. Halka Açık Şirketlerin Bağımsız Denetiminin Kalitesi, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Altunışık, R., R. Coşkun, S. Bayraktaroğlu ve E. Yıldırım. 2007. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, 5. Baskı, Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Al-Ajmi, J. 2009. “Audit Firm, Corporate Governance and Audit Quality: Evidence From Bahrain”, Advances in Accounting, Incorporating Advances in International Accounting, 25.
• Becker, C. L., , M. L., DeFond, J., Jiambalvo and K. R., Subramanyam. 1998. “The Effect of Audit Quality on Earnings Management”, Corporate Accounting Research, 15(1).
• Burns, R. and R. Burns. 2008. Business Research Methods and Statistics Using SPSS, UK: Sage Publications.
• Craswell, A.T., J. R., Francis and S. L. Taylor. 1995. “Auditor Brand Name Reputation and Industry Specialization”, Journal of Accounting and Economics, 20.
• Çankaya, F., E. Dinç, M. Kara. 2012. “İç Denetimin Başarısını Etkileyen Denetim Türleri: Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Üzerinde Bir Uygulama”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler FakültesiDergisi, 39.
• Davidson, R.A. and D. Neu. 1993. “Note on the Association between Audit Firm Size and Audit Quality”, Corporate Accounting Research, 9(2).
• Deangelo, L.E. 1981, "Auditor Size and Audit Quality", Journal of Accounting & Economics, 3(3).
• Defond, M.L. 1992.“The Association Between Changes in Client Firm Agency Costs and Auditor Switching”, Auditing: A Jornal of Practice&Theory, 11(1).
• Deis, D.R., and G. A. Gary 1992. “Determinants of Audit Quality in the Public Sector”, The Accounting Review, 67(3).
• Dibi, E. 2010. Finansal Tabloların Bağımsız Denetiminde Kalite Kontrol Sistemi ve Türk Denetim Firmalarındaki Uygulamalar, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Esendemir G., E. 2011. Bağımsız Denetim Kalitesi İle İlgili Yeni Yaklaşımlar ve İzmir İlinde Yeminli Mali Müşavirlere Yönelik Bir Araştırma, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Francis, J.R. 2004. “What Do We Know About Audit Quality?”, The British Accounting Review, 36.
• Francis, J.R. and D.T. Simon. 1987. “A Test of Audit Pricing in the Small- Client Segment of the U.S. Audit Market”, The Accounting Review, LXII (1).
• Francis, J.R. and E.R. Wilson. 1988. “Auditor Changes: A Joint Test of Theories Relating to Agency Costs and Auditor Differentiation”, The Accounting Review, LXIII (4).
• Gaskin, J. C. and B. Happell. 2014. “On Exploratory Factor Analysis: A Review of Recent Evidence, An Assessment of Current Practice and Recommendations for Future Use”, International Journal of Nursing Studies, 51.
• Gaver, J.J. and J.S. Peterson. 2014. “The Association between Actuarial Services and Audit Quality”, Auditing: A Jornal of Practice and Theory, 33(1).
• Göğer, T. 2006. Türkiye'de Bağımsız Denetim Uygulamalarında Bağımsız Denetim Kalitesini Belirleyen Etkenler ve Türkiye'deki Denetim Firmalarına Yönelik Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hair, F. J., C.B. William, B.J. Babin and R. E. Anderson. 2014. Multivariate Data Analysis, 8th Ed., Essex, Pearson Education Limited.
• International Auditing And Assurance Standards Boards (2014). A Framework for Audit Quality, New York: International Fedaration of Accountants.
• Kalite Kontrol Standardı 1 (2013). T.C. Resmi Gazete, 28783, 2 Şubat 2013.
• Kavut, L. 2002. “Ulusal ve Uluslararası Bağımsız Denetim Firmalarında Çalışan Denetçilerin Bağımsız Denetim Hizmetinin Kalitesine İlişkin Tutumları”, Yönetim Dergisi, Ocak.
• Kim, J., R. Chung and M. Firth. 2003. “Auditor Conservatism, Asymmetric Monitoring and Earnings Management”, Corporate Accounting Research, 2(2).
• Krishnan, J. and J. Krishnan. 1996. “The Role of Economic Trade-Off in the Audit Opinion Decision: An Empirical Analysis”, Journal of Accounting, Auditing and Finance, 11.
• Magee, R.P. and T. Mei-Chiun. 1990. "Audit Pricing and Independence”, The Accounting Review, 65(2).
• Oktay, S. 2003. Bağımsız Denetimin Etkinliğinin Arttırılmasında, Denetim Hizmetinin Kalite Kontrolü ve Türkiye’deki Denetim Firmalarına Yönelik Bir Araştırma, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Okur, M. 2007. “Bağımsız Denetimin Denetimi”, SPK Yeterlik Etüdü, Kasım.
• Öz, B. 2005. Türkiye’de Ticari Bankaların Başarısızlığında Etkisi Olan Faktörlerin Çok Değişkenli İstatistik Yöntemlerle İncelenmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özyurt, A. 2010. Bağımsız Denetim Kalitesini Etkileyen Etmenlerden Bağımsız Denetçi Özelliklerinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Palmrose, Z. 1988. "An Analysis of Auditor Litigation and Audit Service Quality", Accounting Review, 63(1).
• Sağlar, J. 2003. Bağımsız ve İç Denetimde Kalite Kontrolü: Bağımsız Denetim Firmaları ve Büyük Sanayi İşletmeleri Üzerinde İki Farklı Saha Araştırması, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Selimoğlu Kardeş, S. ve G. Yeşilçelebi. 2014. “Mesleki Aidiyetin Bağımsız Denetim Kalitesi Üzerine Etkisi: Bağımsız Denetçiler Üzerine Bir Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ekim.
• Senal, S. 2011. Bağımsız Denetim Kalitesinin Arttırılmasında Kamu Gözetim Kurulu'nun Rolü: Bağımsız Denetim Firmaları Üzerine Bir Araştırma, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Shafer, W.E., R. E. Morris and A. A. Ketchand. 1999. “The Effects of Formal Sanctions on Auditor Independence”, Auditing: A Jornal of Practice & Theory, 18, Supplement.
• Taylor, D.H. and G. G. William. 1997. Auditing: Integrated Concepts and Procedures, 7th Ed., New York: John Wiley & Sons.
• Türk, Z. 2008. “Denetim Firmalarının Sundukları Bağımsız Denetim Hizmetinin Kalitesi ve Müşteri Tatmini”, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 15.
• Verovska, L. 2013. "The Development and Improvement of the Quality System of Audit Services in Latvia", Regional Formation and Development Studies, 11.
• Yaşar, A. 2013. “Bağımsız Dış Denetim Kuruluşlarına Yönelik Gözetim ve Denetim Etkinliğinin Bağımsız Dış Denetim Kalitesi İle İlişkisi: Türkiye Değerlendirmesi”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1).
• Yurdakul, H. 2005. Bağımsız Denetimde Kalite Kontrolü ve Türkiye'deki Uygulamalar, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.