TESTING THE RELATIONSHIP BETWEEN BEHAVIORAL FINANCE TRENDS AND PRIVATE PENSION FUNDS: AN APPLICATION ON THE BANK EMPLOYEES IN TURKEY

Yıl 2016, Cilt: 18 Sayı: 2, 543 - 564, 30.06.2016

Mesut Doğan

Öz

The aim of this study is to test the relationship between behavioral finance trends and preferences in individual pension fund system. Risk perception, risk attitude, emotional intelligence, advanced basic level of financial literacy and financial literacy variables, as behavioral finance trends, were used. In the research, a survey was applied to the 400 staff of the banks in the cities of Ankara, Bursa and Mersin. In this study, ANOVA, Chi-square, T-test and correlation methods were used. At the end of the analysis, risk perception and
attitude, emotional intelligence, basic and advanced levels of financial literacy were found to be effective on individual pension fund preferences

Anahtar Kelimeler

Behavioral Finance, Individual Pension, Fund Preferences, Bank Employees

DAVRANIŞSAL FİNANS EĞİLİMLERİ İLE BİREYSEL EMEKLİLİK FON TERCİHLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN TEST EDİLMESİ: TÜRKİYE’DEKİ BANKA ÇALIŞANLARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Öz

Bu araştırmanın amacı; bireysel emeklilik sistemindeki yatırım fon tercihleri ile davranışsal finans eğilimleri arasındaki ilişkiyi test etmektir. Davranışsal finans eğilimleri olarak risk algısı, risk alma tutumu, duygusal zekâ, temel düzey finansal okuryazarlık ve ileri düzey finansal okuryazarlık değişkenleri kullanılmıştır. Araştırmada Ankara, Bursa ve Mersin illerinde faaliyet gösteren bankaların 400 personeline anket uygulanmıştır. Çalışmada ANOVA, Ki-kare, T-testi ve korelasyon yöntemlerinden yararlanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda bireysel emeklilik yatırım fonu tercihlerinde; risk algısının, risk alma tutumunun, duygusal zekânın, temel ve ileri finansal
okuryazarlık seviyesinin etkili olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Davranışsal Finans, Bireysel Emeklilik, Fon Tercihleri, Banka Çalışanları

Kaynakça

• Ameriks, J., T. Wranik ve P. Salovey. 2009. “Emotional İntelligence and Investor Behavior”, Research Foundation of CFA Institute Monograph.http://www.cof.cg/dbdata/attachments/[4add84845d86a]Emotional_Intelligence_and_Investor_Behaviour.pdf, Erişim Tarihi: 01.03.2016.
• Clark, G.L. ve K. Strauss. 2008. “Individual Pensionrelated Risk Propensities: The Effects of Sociodemographic Characteristics and Society, 28(6).
• Ede, M. 2007. “Davranışsal Finans Ve Bireysel Yatırımcı Davranışları Üzerine Ampirik Bir Uygulama”, Marmara Üniversitesi Bankacılık Ve Sigortacılık Enstitüsü Sermaye Piyasası ve Borsa Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Ertan, Y. 2007. “Davranışsal Finans ve Pişmanlık Teorisi’nin Döviz Kuru Riskinden Korunma Kararına Etkisi”, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Dvorak, T. ve H. Hanley. 2010. “Financial Literacy and the Design of Retirement Plans”, The Journal of Socio-Economics, 39.
• Ezadinea, N., F. Saeed ve S. Soolmaz. 2011. “The Effect of Emotional Intelligence on Portfolio Performance of Stakeholders : Empirical Evidence from Iran”, Interdisciplinary Journal Of Contemporary Research in Business, 3(5).
• Güler, E. 2005. “Hane Halkının Finansal Okuryazarlık Düzeyinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma: Sakarya İli Örneği”, Sakarya Üniversitesi, SBE, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya.
• İşseveroğlu, G. ve Z. Hatunoğlu. 2012. “Türkiye’de Bireysel Emeklilik Sisteminin Makro Ekonomik Dinamiklere Etkisi Kapsamında Swot Analizi”, Muhasebe Finansman Dergisi.
• Kahneman, D. ve A. Tversky. 1979. “Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk”, Econometrica.
• Karan, M. B. 2013. “Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi”, Gazi Kitapevi, 4. Baskı, Ankara.
• Küden, M. 2014. “Davranışsal Finans Açısından Bireysel Yatırım Tercihlerinin Değerlendirilmesi”, Gediz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Lusardi, A. ve O. S. Mitchell. 2008. “Planning and Financial Literacy: How Do Women Fare?”, Nber Working Paper Series, 13750.
• Ozan, M. H. 2010. “İşletmelerde Alınan Finansal Kararların Yatırımcı Davranışları Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Özcan, H. 2011. “Davranışsal Finansın Bireysel Yatırımcıların Karar Mekanizmaları Üzerindeki Etkileri: Finansal Yatırımcıların Değerlendirmelerine Yönelik Bir Araştırma”, Nevşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir.
• Ritter, R. J. 2003. “Behaviorral Finance”, Pacific – Basin Finance Journal, 11.
• Rooij, M. C. J., A. Lusardi ve R. J. M Alessie.. 2011a. “Financial Literacy and Retirement Planning in the Netherlands”, Journal of Economic Psychology, 32.
• Rooij, M.V., A. Lusardi ve R. Alessie. 2011b. “Financial Literacy and Stock Market Participation”, Journal of Financial Economics, 101.
• Rooij, M. C. J. V., A. Lusardi ve R. J. M. Alessie. 2012. “Financial Literacy, Retirement Planning and Household Wealth”, The Economic Journal, 122.
• Sachse, K., H. Jungermann ve J. M. Belting. 2012. “Investment Risk-The Perspective of Individual Investors”, Journal of Economic Psychology, 33.
• Saraç, M. ve M. B. Kahyaoğlu. 2011. “Bireysel Yatırımcıların Risk Alma Eğilimine Etki Eden Sosyo-Ekonomik Ve Demografik Faktörlerin Analizi”, BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 5(2).
• Sezer, D. 2013. “Yatırımcı Davranışlarının Etkinliği ve Psikolojik Yanılsamalar”, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aydın.
• Soylu, P. 2015. “Psikiyatri Kliniğinde Çalışan Hemşirelerin Duygusal Zeka Düzeyleri ve Stresle Baş Etme Tarzları Arasındaki İlişki”, Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Mersin.
• Schutte, N. S., J. M. Malouff, L. E. Hall, D. J. Haggerty, J. T. Cooper, C. J. Golden ve L. Dornheim. 1998. “Development And Validation Of A Measure Of Emotional Intelligence”, Personality And Individual Differences, 2(5).
• Sitkin, S. B. Ve A. L. Pablo. 1992. “Reconceptualizing The Determinants of Risk Behavior”, Academy Of Management Review, 17(1).
• Sjöberg, L. ve E. Engelberg. 2009. “Attitudes To Economic Risk Taking, Sensation Seeking and Values of Business Students Specializing in Finance”, Journal of Behavioral Finance, 10(1).
• Statman, M. 1995. “Behavioral Finance versus Standard Finance”, Behavioral Finance and Decision Theory in Investment Management, Ed. by Arnold S. Wood, Virginia, The Association for Investment Management and Research.
• Statman, M. 1999. “Behavioral Finance: Past Battles and Future Engagements”, Financial Analysts Journal, LV(6).
• Swanson, A. C. ve R. Braidfoot. 2013. “An Assessment Of Emotional Intelligence Understanding in The Field of Financial Planning”, Global Conference On Business and Finance Proceedings, 8(2).
• Usul, H. 2007. “Davranışsal Muhasebe”, Asil Yayın Dağıtım, 1. Baskı, Ankara.
• Uçar, R.H. 2004. “Bireysel Emeklilik Fon Tercihlerinde Davranışsal Finans Eğilimleri”, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Van Rooij, M., A. Lusardi ve R. Alessie. 2011. “Financial Literacy and Stock Market Participation”, Journal of Financial Economics, 101.