AN APPLICATION OF TARGET COSTING METHOD IN AN ENTERPRISE THE ACCOMMODATION SECTOR

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 4, 745 - 770, 31.12.2022

Ayse Kurtlu Ahmet Dumaner

https://doi.org/10.31460/mbdd.981047

Öz

The aim of this study is to achieve cost minimization by determining service costs accurately with target costing method in accommodation enterprises and thus to support their decision-making process. For this purpose, a target costing model is developed by compiling the financial data of a 5-star accommodation enterprise in Alanya for July 2019. The findings indicate that for the accommodation enterprise to reach the targeted profit with the target cost determined for July 2020, it is necessary to reduce the cost by 5% in service parts with a cost index below one, and suggestions are made to achieve this target.

Anahtar Kelimeler

contemporary cost methods, target costing, value analysis, Accommodation enterprise

KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE HEDEF MALİYETLEME YÖNTEMİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Bu çalışmanın amacı küresel bir ortamda faaliyet gösteren konaklama işletmelerinde hedef maliyetleme yöntemi ile hizmet maliyetlerini tam ve doğru bir şekilde belirleyerek maliyet minimizasyonu sağlamak ve böylece karar alma sürecine destek olmaktır. Bu amaçla hedef maliyetleme yöntemi ile Alanya’da yer alan 5 yıldızlı bir konaklama işletmesinin 2019 Temmuz ayı mali verileri derlenerek bir model geliştirilmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre konaklama işletmesinin 2020 yılı temmuz ayında belirlenen hedef maliyet ile hedeflediği kara ulaşabilmesi için maliyet endeksi 1’in altında olan hizmet parçalarında yaklaşık olarak %5 maliyet düşürmesi gerektiği sonucuna ulaşılmış ve bunun için öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

çağdaş maliyet yöntemleri, hedef maliyetleme, değer analizi, konaklama işletmesi

Kaynakça

• Acar, D., & Şenol, H. (2014). Konaklama işletmelerinde hedef maliyetleme uygulama düzeylerinin tespitine yönelik araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 1- 25. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbe/issue/23217/247937
• Akkaya, F.A. (2010). Hedef maliyetleme yönteminin konaklama işletmelerinde uygulanabilirliğinin değerlendirilmesi ve bir turizm işletmesinde uygulama [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dumlupınar Üniversitesi.
• Alagöz, A. (2006). Stratejik maliyet ve kar planlama aracı olarak hedef maliyet yönetimi (target cost management). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 61-83. https://dergipark.org.tr/tr/pub/susbed/issue/61781/923604
• Aldalabeeh, A. (2012). Capability of jordanian industrial shareholding companies to apply target costing system. International Journal of Business and Management, 7(21), 124-130. http://dx.doi.org/10.5539/ijbm.v7n21p124
• Alpkan, S. (2012). Turizm işletmelerinde stratejik maliyet yönetim aracı olarak hedef maliyetleme ve uygulama örneği [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Karabük Üniversitesi.
• Anasız, İ. (2019). Otel işletmelerinde yiyecek-içecek maliyet kontrolü için israfı azaltacak farklı bir uygulama önerisi: Hedef maliyetleme. Kapadokya Akademik Bakış, 2(2), 179–214. https://dergipark.org.tr/tr/pub/car/issue/44015/450165
• Aracı, Ö.N.K., Arısoy, K., & Dalgar, H. (2020). Otel işletmelerinde stratejik maliyet yönetimi: Sürece dayalı faaliyet tabanlı maliyetleme yöntemi ve hedef maliyetleme yönteminin entegrasyonuna yönelik bir model önerisi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22(1), 192-217. https://doi.org/10.31460/mbdd.636971
• Attarwala, A.A., & Balasubramaniam, C.S. (2020, Ocak 2-4). Target costing in service organizations: A case study of Hotel Kohinoor Continental, Mumbai and emerging strategies (Konferans Sunumu). Seventeenth AIMS International Conference on Management, Kozhikode, Kerala, India. http://www.aims-international.org/aims17/17ACD/PDF/A323-Final.pdf
• Ax, C.; Greve, J., & Nilsson U. (2008). The impact of competition and uncertainly on the adoption of target costing. International Journal of Production Economics, 115, 92-103. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2008.04.010
• Bozdemir, E., & Orhan, M.S. (2011). Maliyet kontrol aracı olarak hedef maliyetleme yönteminin türk otomotiv sanayinde uygulanabilirlik düzeyinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25 (2), 163-179. https://dergipark.org.tr/tr/pub/atauniiibd/issue/2702/35648
• Civelek, M. (2002). Maliyet muhasebesi: sorunlar-sorular-cevaplar (3. Baskı). Detay Yayıncılık.
• Çolak, O. (2018). Her şey dâhil sistemde fiyat duyarlılık ölçümü ve kalite maliyetleri yönetiminin hedef maliyetleme sürecine entegrasyonu: Bir otel işletmesinde uygulama [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Mersin Üniversitesi.
• Ergül, A. (2014). Hedef maliyetleme çerçevesinde çağdaş maliyet yöntemlerinin maliyet etkinliği boyutunda entegrasyonu ve konaklama işletmelerinde uygulanması [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Akdeniz Üniversitesi.
• Feil, P.; Yook, K.H., & Kim, I.W. (2004). Japanese Target Costing: A Historical Perspective. International Journal of Strategic Cost Management, Bahar, 10-19.
• Geçgin, E. (2013). Hedef maliyetleme sisteminin menü analizinde kullanılması: bir yiyecek içecek işletmesinde yapılan uygulama ve sonuçlar [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Mersin Üniversitesi.
• Gopalakrishnan, B.; Samuels, J., & Swenson D. (2007). Target costing at a consumer products company. Strategic Finance, Aralık, 37-41.
• Hacırüstemoğlu, R., & Şakrak, M. (2002). Maliyet muhasebesinde güncel yaklaşımlar. Türkmen Kitabevi.
• Haşaşoğlu, U. (2011). Stratejik maliyet yönetim aracı: Hedef maliyetleme [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi] Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi.
• Koşan, L., & Geçgin, E. (2013). Hedef maliyetleme sisteminin menü analizinde kullanılması: Bir yiyecek içecek işletmesinde yapılan uygulama ve sonuçları. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(2), 391- 410. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cusosbil/issue/4393/60441
• Nubin, S. (2006). Hizmet işletmelerinde hedef maliyetleme ve uygulama örneği [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Okutmuş, E., & Ergül, A. (2013). Konaklama işletmelerinin yiyecek içecek faaliyetlerinde tedarik zinciri maliyetlerinin hedef maliyetleme ile birlikte uygulanması. Journal of Yasar University, 8(32), 5409-5432.
• Özçelik, F. (2014). Hedef maliyetleme. Dora Yayınevi.
• Rattray, C.J.; Lord, B.R., & Shanahan, Y.P. (2007). Target costing in New Zealand manufacturing firms. Pacific Accounting Review, 19(1), 68-83. https://doi.org/10.1108/01140580710754656
• Saban, M., & Erdoğan, N. (2017). Maliyet ve yönetim muhasebesi. Beta Yayınevi.
• Sevim, A. (2020). Application of Target costing method ın hospitality industry. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(1), 1-7. https://doi.org/10.29106/fesa.637039
• Sevim, A., & Korkmaz, E. (2014, Temmuz 16-19). Cost management practices in the hospitality ındustry: The case of the Turkish hotel industry (Konferans Sunumu). Global Interdisciplinary Business-Economics Advancement Conference, İstanbul, Türkiye. https://core.ac.uk/download/pdf/216960109.pdf#page=603
• Swenson, D.; Ansari, S., Bell, J., & Kim, I.W. (2003). Best Practices in target costing. Management Accounting Quarterly, 4(2), 12-17.
• Şenol, H. (2011). Konaklama işletmelerinde her şey dahil sisteminin hedef maliyetleme bağlamında Analizi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Tandoğan, V., & Şahin, Ö. (2014). Yiyecek- içecek işletmelerinde standart reçetelerin ve hedef maliyetlemenin stratejik kararlarda kullanılmasına yönelik bir uygulama. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(1), 242-259. https://dergipark.org.tr/tr/pub/niguiibfd/issue/19754/211467.
• Terzi, A. (2017). Hedef maliyetleme, değer mühendisliği ve kaizen maliyetleme üçlüsünün çay işletmelerinde birlikte uygulanabilirliği. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 221- 248. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kusbd/issue/30549/309631.
• Yükçü, S., & Gönen, S. (2008). Tedarik zinciri yönetimi ile hedef maliyetlemenin birlikte uygulanabilirliği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 40, 71-83.