COVID-19 SALGINININ ETKİLERİNE YÖNELİK 2020 YILI DİPNOT AÇIKLAMALARI İLE FİNANSAL PERFORMANS ARASINDAKİ UYUMUN DEĞERLENDİRİLMESİ: GIDA VE PERAKENDE İLE TURİZM SEKTÖRLERİNDEKİ HALKA AÇIK ŞİRKETLER ÜZERİNE MUKAYESELİ BİR İNCELEME

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: MODAVICA Özel Sayısı, 413 - 434, 27.03.2023

Burak Ali Adana , Mehmet Özbirecikli

Öz

Bu çalışmanın amacı, araştırma kapsamındaki işletmelerin Covid-19 salgını sürecinde finansal tablolarının ve bağımsız denetim raporlarının söz konusu işletmelerin salgından etkilenme durumlarını yansıtıp yansıtmadığını tespit etmektir. Bu bağlamda salgından ekonomik anlamda farklı şekilde etkilenmiş olan gıda ve perakende sektörleri ile turizm sektöründe faaliyet gösteren işletmeler araştırma konusu edilmiştir. Çalışmada söz konusu işletmelerin finansal performanslarıyla bu işletmelerin bağımsız denetim raporları ve finansal raporlarında yer alan Covid-19 salgınıyla ilgili açıklamalar arasındaki uyum bu işletmelerin Altman Z'' skorları da kullanılarak değerlendirilmiştir. Çalışmada söz konusu açıklamaların işletmelerin Covid 19 salgını etkileri açısından içinde bulundukları gerçek durumu yansıttığı sonucuna varılmıştır

Anahtar Kelimeler

Bağımsız Denetim , Covid-19 Salgını , Finansal Performans , Denetçi Raporu

Kaynakça

• Abbas, J., Mubeen, R., Iorember, P. T., Raza, S. ve Mamirkulova, G. (2021). Exploring the Impact of Covid-19 on Tourism: Transformational Potential and Implications for a Sustainable Recovery of the Travel and Leisure Industry. Current Research in Behavioral Sciences, 2:100033, 1-11. doi:10.1016/j.crbeha.2021.100033
• Altman, E. I. (1968). Financial Ratios, Discriminant Analysis and the Prediction of Corporate Bankruptcy. The Journal of Finance, 23/4, 589-609.
• Altman, E. I. (2000). Predicting Financial Distress of Companies: Revisiting Z-Score and ZETA Models. Stern School of Business, Newyork University, 1-54.
• Ataman, B., Gökçen, G. ve Şimşek, K. (2022). The Impacts of the Covid-19 Pandemic on Sectoral Performance: A Review on the BIST Sectors in Turkey. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7/2, 253-269. doi:10.29106/fesa.1105014
• Aytaç, A. (2022). Muhasebe Tahminlerinin Denetimi ve Bir Uygulama (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Baker, S. R., Farrokhnia, R. A., Meyer, S., Pagel, M. ve Yannelis, C. (2020). How Does Household Spending Respond to an Epidemic? Consumption During the 2020 Covid-19 Pandemic. The Review of Asset Pricing Studies, 10, 834-862. doi:10.1093/rapstu/raaa009
• Bareket-Bojmel, L., Shahar, G. ve Margalit, M. (2020). Covid-19 Related Economic Anxiety is as High as Health Anxiety: Findings from the USA, the UK, and Israel. International Journal of Cognitive Therapy, 14, 566-574.
• Chaudhary, M., Sodani, P. R. Ve Das, S. (2020). Effect of Covid-19 on Economy in India: Some Reflections for Policy and Programme. Journal of Health Management, 22/2, 169-180.
• Demir, Z. (2020). Covid-19’un TFRS Kapsamındaki Finansal Raporlamaya Olan Etkileri ve TMS Kapsamında Denetçinin Dikkate Alması Gereken Hususların Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Denetime Bakış, 20/61, 255-278.
• Doruk, Ö. T. (2022). Covid-19’un Finansal Performansa Etkisi: Gıda Sektörü Firmaları İçin Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme. Muhasebe ve Denetime Bakış, 22/66, 67-82. doi:10.55322/mdbakis.1019158
• Duro, J. A., Perez-Laborda, A., Turrion-Prats, J. ve Fernández-Fernández, M. (2021). Covid-19 and Tourism Vulnerability. Tourism Management Perspectives, 38:100819, 1-12. doi:10.1016/j.tmp.2021.100819
• Erol Fidan, M. (2021). BİST’te İşlem Gören Tekstil, Giyim Eşyası ve Deri Sektörü İşletmelerinin Altman-Z Skor Yöntemi ile Finansal Başarısızlık Tahmini. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13/3, 1945-1969. doi:10.20491/isarder.2021.1239
• Gençyürek Erdoğan, M. (2020). Covid-19 Döneminde E-Ticaret ve Dijital Reklam Yatırımları. Selçuk İletişim Dergisi, 13/3, 1296-1318. doi:10.18094/josc.776605
• Gün, S. ve Tutcu, A. (2021). Covid-19 Sürecinde Turizm Sektörü ve Türkiye Açısından Bir Değerlendirme. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 4/6, 530-543.
• Hauschild, D. (2013). Altman Z-Score: Not Just for Bankruptcy. AMPros Corporation, 1-21.
• International Monetary Found (2021, Mart). World Economic Outlook – Managing Divergent Recoveries. https://www.imf.org/en/Publications/WEO/Issues/2021/03/23/world-economic-outlook-april-2021 (Erişim Tarihi: 07.03.2023).
• Jaipura, S., Parida, R. Ve Ray, Pritee. (2020). The Impact of Covid-19 on Tourism Sector in India. Tourism Recreation Research, 46/2, 245-260. doi:10.1080/02508281.2020.1846971
• Kandil Göker, İ. E., Eren, B. S. ve Karaca, S. S. (2020). The Impact of the Covid-19 (Coronavirus) on The Borsa Istanbul Sector Index Returns: An Event Study. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 19, Covid-19 Special Issue, 14-41. doi:10.21547/jss.731980
• Karakaya, G. (2020). Covid-19 Gündeminde İşletme Sürekliliği ve Bağımsız Denetim İlişkisi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19/37-Bahar (Covid-19 Özel Ek), 14-29.
• Karmaker, C. L., Ahmed, T., Ahmet, S., Ali, S. M., Moktadir, M. A. ve Kabir, G. (2021). Improving Supply Chain Sustainability in the Context of Covid-19 Pandemic in an Emerging Economy: Exploring Drivers Using an Integrated Model. Sustainable Production an Consumption, 26, 411-427.
• Kılıç, Y. (2020). Borsa İstanbul’da Covid-19 (Koronavirüs) Etkisi. Journal of Emerging Economies and Policy, 5/1, 66-77.
• Kutay, N. ve Tektüfekçi, F. (2021). Covid-19 Salgın Sürecinde Borsa İstanbul Turizm Endeksi İşletmeleri Finansal Tabloları ve Bağımsız Denetçi Raporları Üzerinde Etkinin Bütüncül Yaklaşımla İncelenmesi. International Journal of Contemporary Tourism Research, 5(Özel Sayı), 73-97. doi:10.30625/ijctr.955217
• Lu, J., Xiao, Xiao., Xu, Zixuan., Wang, Chenqi., Zhang, Meixuan. ve Zhou, Yang. (2021). The Potential of Virtual Tourism in the Recovery of Tourism Industry During the Covid-19 Pandemic. Current Issues in Tourism, 1-17. doi:10.1080/13683500.1959526
• Parlak, N. (2021). Covid-19’un Bağımsız Denetim Raporuna ve Denetçinin Görüşüne Etkisi: BİST’te Bir Araştırma. Ardahan Üniversitesi İİBF Dergisi, 3/1, 34-41.
• Selimoğlu, S. ve Orhan, A. (2015). Finansal Başarısızlığın Oran Analizi ve Diskriminant Analizi Kullanılarak Ölçülmesi: BİST’de İşlem Gören Dokuma, Giyim Eşyası ve Deri İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 66, 21-40.
• Tekin, Y. (2021). Covid-19 Sürecinde Turizm Sektörü ve Turizm Eğitiminde Yenilikçi Uygulamalar. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 4/9, 876-888. doi:10.26677/TR1010.2021.804
• Terzi, S. (2011). Finansal Rasyolar Yardımıyla Finansal Başarısızlık Tahmini: Gıda Sektöründe Ampirik Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15/1, 2-18.
• TÜİK (2021, Ocak). Turizm İstatistikleri, IV.Çeyrek: Ekim-Aralık ve Yıllık, 2020. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turizm-Istatistikleri-IV.Ceyrek:-Ekim-Aralik-ve-Yillik,-2020-37438 (Erişim Tarihi: 06.03.2023).
• TÜİK (2022, Ocak). Turizm İstatistikleri, IV.Çeyrek: Ekim-Aralık ve Yıllık, 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turizm-Istatistikleri-IV.Ceyrek:-Ekim-Aralik-ve-Yillik,-2021-45785 (Erişim Tarihi: 06.03.2023).
• TÜİK (2023, Ocak). Turizm İstatistikleri, IV.Çeyrek: Ekim-Aralık ve Yıllık, 2022. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turizm-Istatistikleri-IV.Ceyrek:-Ekim-Aralik-ve-Yillik,-2022-49606 (Erişim Tarihi: 06.03.2023).
• Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (2020, Aralık). Covid-19 Sürecinde Türkiye ve Dünya Turizmi Değerlendirmesi. https://www.tursab.org.tr/assets/assets/uploads/arastirmalar/covid-19-surecinde-turkiye-ve-dunya-turizmi.pdf (Erişim Tarihi: 16.02.2021).
• Tüsiad (2021, Haziran). Perakendenin Geleceği Mevcut Durum, Beklentiler ve Politika Önerileri. https://tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/download/9616_08419201b053741c294bbdfc213b041d (Erişim Tarihi: 05.11.2021).
• Urfa, A. M., Can, E. ve Yüceol, N. (2021). Covid-19 Salgını Bağlamında Türkiye’de Turizm Sektörünün Swot Analizi. Aydın Adnan Menderes University Journal of Travel and Tourism Research, 18, 22-50.
• World Tourism Organization (2021, Mart). Tourist Arrivals Down 87% in January 2021 as UNWTO Calls For Stronger Coordination to Restart Tourism. https://www.unwto.org/news/tourist-arrivals-down-87-in-january-2021-as-unwto-calls-for-stronger-coordination-to-restart-tourism (Erişim Tarihi: 14.11.2021).
• Yaroğlu, Z. ve Kurt, G. (2022). Covid-19 Pandemisinin BDS 570 İşletmenin Sürekliliği Standardı Kapsamında BİST’te İşlem Gören Şirketlerin Denetim Raporlarına Etkisi. Muhasebe ve Denetime Bakış, 22/16, 171-194. doi:10.55322/mdbakis.982862