EVALUATION OF POST-TRAUMATIC STRESS AND PSYCHOLOGICAL RESILIGENCE LEVELS OF HEALTH WORKERS WHO WORKED IN THE MARAŞ EARTHQUAKE OF FEB 6, 2023

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 1, 1 - 18, 11.11.2024

Özgür Selvi , Adil Aslan

https://doi.org/10.56202/mbsjcs.1488476

Öz

Earthquakes can adversely affect the psychological health of healthcare personnel in disaster areas. To be psychologically checked and, if necessary, rehabilitated after their duties is especially important for healthcare personnel working in disaster areas. When previous studies in this field were examined, it was seen that the studies generally focused on earthquake victims. For this reason, the research aimed to evaluate the post-traumatic stress level and psychological resilience of healthcare workers who served in the Maraş earthquake. The research was carried out with the participation of 200 healthcare workers serving in Kırıkkale Province and assigned to the earthquake region due to the Maraş Earthquake. Factors affecting the mental health of healthcare workers after the earthquake include age, gender, marital status, education level, having children, mental health problems, claustrophobia, experiencing a traumatic event, having a relative injured in the earthquake, and psychological resilience. The most important finding of the research is that healthcare workers with high psychological resilience have low levels of post-traumatic stress disorder. The study also provides important clues for planning to reduce negative mental health effects on healthcare workers serving in disaster areas.

Anahtar Kelimeler

Maraş Earthquake, Health workers, Post Traumatic Stress, Psychological Resilience

6 ŞUBAT 2023 MARAŞ DEPREMİNDE GÖREV YAPAN SAĞLIK ÇALIŞANLARININ TRAVMA SONRASI STRES VE PSİKOLOJİK DAYANIKLILIK İLİŞKİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Depremler, afet bölgelerindeki sağlık çalışanlarının psikolojik sağlığını kötü etkileyebilir. Özellikle afet bölgelerinde görev yapan sağlık personellerinin bu görevleri sonrasında psikolojik olarak kontrol edilmesi ve gerekiyorsa rehabilite edilmeleri önem taşımaktadır. Bu alanda daha önce yapılan çalışmalar incelendiğinde genellikle araştırmaların depremzedeler üzerine yoğunlaştığı görülmüştür. Bu sebeple araştırmada Maraş Depremi ve sonrasında görev alan sağlık çalışanlarının travma sonrası stres düzeyinin ve psikolojik dayanıklılık durumlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma Kırıkkale İlinde görev yapan ve Maraş Depremi dolayısıyla deprem bölgesine görevlendirilen 200 sağlık çalışanının katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Deprem sonrası sağlık çalışanlarının ruh sağlığını etkileyen faktörler arasında yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim durumu, çocuk sahibi olma, ruh sağlığı sorunu, kapalı alan korkusu, travmatik olay yaşama, depremde yakını yaralanma ve psikolojik dayanıklılık bulunmaktadır. Araştırmadan elde edilen en önemli bulgu psikolojik dayanıklılığı yüksek olan sağlık çalışanlarının travma sonrası stres bozukluğu düzeylerinin düşük olmasıdır. Çalışma ayrıca afet bölgelerinde görev alan sağlık çalışanlarında olumsuz ruh sağlığı etkilerini azaltmaya yönelik planlamalar için de önemli ipuçları sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Maraş Depremi, Sağlık Çalışanları, Travma Sonrası Stres, Psikolojik Dayanıklılık.

Etik Beyan

Bu çalışma ile ilgili Etik Kurul Onayı Kırıkkle Üniversitesi Girişimsel Olmayan Araştırmalar Etik Kurulundan alınmıştır.

Destekleyen Kurum

Yok

Teşekkür

Teşekkür Ederiz

Kaynakça

• Akinnusotu, O., Bhatti, A., Doubeni, C. A. ve Williams, M. (2023). Sağlık İşgücü Arasında Ruh Sağlığı ve Psikolojik Dayanıklılığın Desteklenmesi: Kanıtlardaki Boşluklar ve Eylem Aciliyeti. Aile Hekimliği Yıllıkları, 21 (Ek 2), S100-S102.
• Bremner, J. D. (2006). Travmatik stres: beyin üzerindeki etkileri. Klinik sinirbilimde diyaloglar, 8(4), 445-461.
• Brennan, E. J. (2017). Towards resilience and wellbeing in nurses. British journal of nursing, 26(1), 43-47.
• Çamkerten, S., Tatar, A., ve Saltukoğlu, G. (2020). Sağlık çalışanlarının stres düzeylerinin incelenmesi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 7(4), 257-265.
• Farooqui, M., Quadri, S. A., Suriya, S. S., Khan, M. A., Ovais, M., Sohail, Z., ve Hassan, M. (2017). Travma sonrası stres bozukluğu: deprem sonrası ciddi bir komplikasyon. Psikiyatri ve psikoterapide eğilimler, 39, 135-143.
• Isaacs, David. (2018). Dayanıklılık. Pediatri ve Çocuk Sağlığı Dergisi, 54(3), 219-220.
• Jang, S. J., Kim, H., ve Lee, H. (2022). Mental health nurses’ disaster nursing competencies: a cross‐sectional study. International journal of mental health nursing, 31(1), 142-152.
• Karaırmak, Ö., ve Güloğlu, B. (2014). Deprem Deneyimi Yaşamış Yetişkinlerde Bağlanma Modeline Göre Psikolojik Sağlamlığın Açıklanması. Cukurova University Faculty of Education Journal, 43(2).
• Labrague, L. J. (2021). Psychological resilience, coping behaviours and social support among health care workers during the COVID‐19 pandemic: A systematic review of quantitative studies. Journal of nursing management, 29(7), 1893-1905.
• Lin, J., Ren, YH, Gan, H.J., Chen, Y., Huang, YF ve Sen, X.M. (2020). COVID-19 salgını sırasında Çin’in Wuhan kentine gönderilen yerel olmayan sağlık çalışanları arasında dayanıklılıkla ilişkili faktörler. BMC psikiyatri, 20, 1-7.
• Makwana, N. (2019). Afet ve ruh sağlığı üzerindeki etkisi: Bir anlatı incelemesi. Aile hekimliği ve birinci basamak dergisi, 8(10), 3090-3095.
• Manchia, M., Gathier, A. W., Yapici-Eser, H., Schmidt, M. V., de Quervain, D., van Amelsvoort, T., ve Vinkers, C. H. (2022). Uzun süreli COVID-19 pandemisinin strese dayanıklılık ve ruh sağlığı üzerindeki etkisi: Dalgalar arasında eleştirel bir inceleme. Avrupa Nöropsikofarmakolojisi, 55, 22-83.
• Manyisa, Z. M., ve van Aswegen, E. J. (2017). Factors affecting working conditions in public hospitals: A literature review. International journal of Africa nursing sciences, 6, 28-38.
• Marangoz M., Çağrı ve İzci (2023). Doğal afetlerin ekonomik, sosyal ve çevresel etkilerinin 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremler bağlamında girişimciler açısından değerlendirilmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 24(52), 1-30.
• Matsuda, S., Yoshimura, H., ve Kawachi, I. (2023). Impact of natural disaster on oral health: A scoping review. Medicine, 102(8), e33076.
• McManama O’Brien, K. H., Rowan, M., Willoughby, K., Griffith, K., ve Christino, M. A. (2021). Psychological resilience in young female athletes. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(16), 8668.
• Palm, K. M., Polusny, M. A., ve Follette, V. M. (2004). Vicarious traumatization: Potential hazards and interventions for disaster and trauma workers. Prehospital and disaster medicine, 19(1), 73-78.
• Qi, W., Gevonden, M. ve Shalev, A. (2016). Travma sonrası travma sonrası stres bozukluğunun önlenmesi: mevcut kanıtlar ve gelecekteki yönler. Güncel psikiyatri raporları, 18, 1-11.
• Sakarya, D., ve Güneş, C. (2013). Van depremi sonrasında travma sonrası stres bozukluğu belirtilerinin psikolojik dayanıklılık ile ilişkisi. Kriz Dergisi, 21(1), 25-32.
• Sehlikoğlu, Ş., Yilmaz Karaman, I. G., Yastıbaş Kaçar, C., ve Canakci, M. E. (2023). Deprem ve sağlık çalışanlarının ruh sağlığı: Bir sistematik derleme. Klinik Psikiyatri Dergisi, 26(4), 309-318.
• Strateji ve Bütçe Bakanlığı(2023).2023 Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporu https://www.sbb.gov.tr/ İndirme Tarihi:07.07.2023.
• Su, Y., Wu, X. V., Ogawa, N., Yuki, M., Hu, Y., ve Yang, Y. (2022). Nursing skills required across natural and man made disasters: A scoping review. Journal of Advanced Nursing, 78(10), 3141-3158.
• Yan, Y. E., Turale, S., Taş, T., ve Petrini, M. (2015). Afet hemşireliği beceri, deprem yardımında gerekli bilgi ve tutumlar: Hemşirelik eğitimi için çıkarımlar. Uluslararası hemşirelik incelemesi, 62(3), 351-359.
• Yapıcı, G. Özdemir, Ö. Ö. Söker, A. B. Uğuz, B. E. Erdal, D. Kurnaz, Ş. ... & Şaşmaz, C. T. (2023). Kahramanmaraş ve Hatay Depremlerinin Ardından Mersin’de Depremzedelerin Yaşadığı Geçici Toplu Yerleşim Yerleri Hızlı Değerlendirme Raporu. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 13(2), 469-481.
• Yelboğa, N. (2023). Kahramanmaraş Depremi Özelinde Travmatik Yas Ve Sosyal Hizmetin Yas Danışmanlığı Müdahalesi. Uluslararası Toplumsal Bilimler Dergisi, 7(1), 97-121.
• Yıldırım, S. (2023) 6 Şubat Kahramanmaraş Depreminin Psikososyal Etkisi Ve Depremzedelere Yönelik Sürdürülebilir Müdahalenin Önemi Üzerine Bir Gözlem Araştırması. Anasay, (24), 133-153.