ADDT Odaklı Grupla Psikolojik Danışmanın 8. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Beceri Düzeylerine Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 2, 18 - 29, 09.12.2020

Mesud Ünlü

Öz

Araştırmanın amacı akılcı duygusal davranışçı terapisi (ADDT) odaklı grupla psikolojik danışmanın ortaokul kademesindeki öğrencilerin sosyal beceri düzeylerine etkisini incelemektir. Araştırmada ön test-son test kontrol gruplu deney deseni (ÖSKD) kullanılmıştır. Karşılaştırmalarda, tekrarlı ölçümler için iki yönlü varyans analizi uygulanmıştır. Araştırmanın verileri, 2009-2010 öğretim yılında Denizli Çameli 8. sınıf öğrencilerinden elde edilmiştir. Riggo (1986, 1989) tarafından geliştirilen, geçerlilik ve güvenirlik çalışmaları yapılmış, Yüksel (1998) tarafından Türkçeye uyarlanan Sosyal Beceri Envanteri ve araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formunun ön uygulama verilerine dayanarak 63 kişilik gruptan 10 kişi deney, 10 kişi de kontrol grubu olmak üzere toplam 20 kişi seçilmiştir. Araştırmada deney grubu ADDT odaklı 10 haftalık bir grupla psikolojik danışma sürecine tabii tutulmuştur. Kontrol grubuna ise herhangi bir işlem yapılmamıştır. ADDT odaklı grupla psikolojik danışmaya katılan deney grubu öğrencilerinin; ön test- son test karşılaştırmaları sonucunda, sosyal beceri düzeylerinin kontrol grubu öğrencilerine göre daha yüksek olduğu bulunmuştur. Elde edilen bulgulara göre; akılcı duygusal davranışçı terapisi, sosyal beceri düzeyini anlamlı düzeyde olumlu yönde etkilemektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal beceri eğitimi, akılcı duygulanımcı davranış terapisi, grupla psikolojik danışma

The Effect of Group Counseling to the Social Skill Level of Secondary School Students

Öz

The purpose of the research is to analyze the effect of rational emotive behavior therapy (REBT) centered group counseling to the social skill level of secondary school students. In the research, experimental design with pre post test control group (PPCG) was used. The split plot design ANOVA was administered for comparison. In the research, Social Skill Inventory developed and tested by Riggio (1989) in an effort to scale the social skills and adapted to Turkish by Yüksel and the Personal Sheet prepared by the researcher were administered simultaneously to 63 8th grade students of Denizli Çameli. On the basis of pre-application data, 20 students 10 experimental 10 control group were selected from these 63 students. In the research, rational emotive behavior therapy (REBT) centered group counseling was conducted in experimental group during 10 weeks. On the other hand, control group were not taken any application. It has been seen that in the result of the comparison of the pre-post test of experimental and control group, social skill level of experimental group attending rebt centered group counseling is higher than the social skill level of control group who doesn’t attend the process of counseling. According to the findings; rational affective behavioral therapy significantly affects social skill level.

Anahtar Kelimeler

Social skill education, Rational emotive behavior therapy, Group counseling

Kaynakça

• Akkök, F. (1996). İlköğretimde Sosyal Becerilerin Geliştirilmesi, Öğretmen El Kitabı, İstanbul: MEB Yayınevi
• Avcıoğlu, H. (2005). Etkinliklerle Sosyal Beceri Öğretimi. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Bacanlı, H. (1999). Sosyal Beceri Eğitimi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Balcı, S. ve Kalkan, M. (2001) Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Beceri Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. Sayı: 11, 76-92.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Cartledge, G., Milburn, J.F. (1983). Social Skills Assessment and Teaching in the Schools. Advences in School Psychology. (Ed. T.R. Kratochwili) London Lawrence 3, 175-235
• Cerrahoğlu, S. (2002). Sosyal Beceri Eğitiminin İlköğretim Öğrencilerinin Öz kavramı Düzeylerine Etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Combs, M.L., Slaby, D.A (1977). Social Skills Training With Children. In advences in Clinical Child Psychology. Newyork
• Corey, M. ve S, Corey, G. (2005). Groups Process and Practice. Pasific Grove: Brooks / Cole.
• Corey, G. (2001). Theory and Practice of Counseling and Psychotherapy. Pasific Grove, CA: Brooks / Cole.
• Çakıl, N. (1998). Grupla Sosyal Beceri Eğitiminin Üniversite Öğrencilerinin Yalnızlık Düzeyine Etkisi. (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Çivitçi, A., Türküm, A.S., Duy, B. ve Hamamcı, Z. (2009). Okullarda Akılcı –Duygusal Davranış Terapisine Dayalı Uygulamalar. Ankara: Pegem Akademi.
• Çifçi, İ. ve Sucuoğlu, B. (2005). Bilişsel Süreç Yaklaşımıyla Sosyal Beceri Öğretimi. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Deniz, M. E. (2003) Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Beceri Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı. 9, 2
• Dökmen, Ü. (1986). Yüz İfadeleri Konusunda Verilen Eğitimin Duygusal Yüz İfadelerini Teşhis Becerisi ve İletişim Çatışmalarına Girme Eğilimi Üzerine Etkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Dryden, W. ve Gordon, J. (1990). What is Rational Emotive Therapy? A Personal and Practical Guide. Loughton, Essex, Gale Centre Publications.
• Ellis, A. (1997). Rational-Emotive Therapy: Research Data Supports the Clinical And Personality Hypothesis of RET and Other Models of Cognitive-Behavior Therapy, The Counseling, Psychologist, 7 (1), 2-20
• Ellis, A. (1997). A Guide Rational Living, Albert Ellis Institute, New York.
• Ellis, A. (1992). Group Rational-Emotive and Cognitive-Behavioral Therapy, International Journal of Group Psychotherapy, Number 42, pp. 65-69.
• Ellis, A. (1979). Theoretical And Empirical Foundations of Rational-Emotive Therapy. Brooks / Cole Publishing Compay, Monterey, California.
• Giblin, L. (1995). İnsan İlişkilerinde Kendine Güven ve Güç Elde Etmenin Yolları. (çvr: İdil Güpgüpoğlu). İstanbul: Sistem Yayıncılık
• Gormally, J., VarvilWeld, D., Raphael, R. Sipps, G. (1988). Treatment of Social Anxious College Men Using Cognitive Counseling And Skill Training. Journal of Counseling Psychology. 28, 177-187
• Gresham, F.M. ve Nagle, R.J. (1992). Social Skills Training With Children: Responsiveness to Modeling and Coaching as a Function of Peer Orientation. Journal Of Consulting and ClinicalPsychology. 48, 781-729.
• Hooper, S. R. Ve Layne, C. C. (1985). The Common Belief Inventory For Students: A Measure Of Rationality In Children. Journal of Personality Assesment, 47 (1), 75-85
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık
• Kelly, J.A. (1982). Social Skills Training: A Practical Guide For Interventions. Newyork. Springer Publishing Company
• Knaus, W. J. (1986). Rational Emotive Education. A Manual For Elementary School Teachers. Fıurth Edition. New York, Institute for Rationale Emotive Therapy
• Korkut, F. (2004). Okul Temelli Önleyici Rehberlik ve Psikolojik Danışma. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kozanoğlu, T. (2006). Utangaçlıkla Baş Edebilme Sosyal Beceri Eğitim Programının Ergenlerin Utangaçlık Düzeyine Etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitsi, Adana.
• Köroğlu, E. (2005). Akılcı Duygusal Davranışçı Terapisi. Ankara: HYB yayıncılık.
• Lecroy, C.W. (1982). Social Skills Training with Adolescents: A Review Child and Youth Services (5), 3-4 91-116
• Oden, E.Ş., Asher, S.R. (1977). Coaching Children in Social Skills for Frienship Making. Child Development. 48, 495-506.
• Oğurlu, U. (2006). Akılcı Duygusal Davranışçı Terapisi (ADDT) Odaklı Grupla Psikolojik Danışmanın Ergenlerdeki Benlik Saygısı Düzeyine Etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Özabacı, N. (2004). Öğretmen Adaylarının Duygusal Zekâ ve Sosyal Beceri Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi.
• Pepler, D.J, Rubin, N.H. (1991). A social-cognitively based social skills training program for aggressive children. The Development and treatment of childhood aggression. 361-379
• Riggio, R.E. (1990). Social Skilss and Self Esteem. Personality and Individual Differeces. 11. (8), 799-804.
• Riggio, R.E., (1989). Social Skils İnventory Manual. (R. Edition) Palo Alto, CA: Counsulting Psychologists Pres. USA.
• Riggio, R.E., (1986). The Assessment of Basic Social Skilss. Journal of Personality and Social Psychology. 51, 649-660.
• Stravynski, A. Ve diğerleri (1994). The treatment of Avoidant Personality Disorder By Social Skills Training in The Clinic or in Real life Settings. Canadian Journal of Psychiatry. (39) 8, 377-383
• Uzamaz, F. (2000). Akılcı Duygusal Davranış Terapisi (ADDT)'ne Dayalı Grupla Psikolojik Danışmanın Üniversite Öğrencilerinin Problem Çözme Becerisi Algısına Etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Voltan-Acar, N. (2005). Grupla Psikolojik Danışma İlke ve Teknikleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Yüksel, G (2004). Sosyal Beceri Envanteri El Kitabı. Ankara: Asil Yayıncılık.
• Yüksel, G. (2001). Öğretmenlerin Sahip Olmaları Gereken Davranış Olarak Sosyal Beceri. Milli Eğitim Dergisi. http://yayim.meb.gov.tr/yayimlar/149/yüksel.htm
• Yüksel, G. (1997). Sosyal Beceri Envanterinin Türkçe'ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları", Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2. (9), 39-48.
• Yüksel, G. (1997). Sosyal Beceri Eğitiminin Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Beceri Düzeyine Etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara
• Yeşilyaprak, B. (2002). Eğitimde Rehberlik Hizmetleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Wlaker, H.M., (1998) The Walker Social Skills Curriculum: The Access Program. Virginia, Pro-Ed