Öğretmen ve Öğretmen Adaylarının Dijital Okuma Kültürleri

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 2, 524 - 548, 24.12.2024

Hayrünnisa Savaş , Ruhan Karadağ Yılmaz

https://doi.org/10.52826/mcbuefd.1540292

Öz

Bu çalışmanın amacı sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının dijital okuma kültürlerinin belirlenmesidir. Araştırma nicel ve nitel verilerin bir arada kullanıldığı karma yöntemin yakınsayan paralel deseni benimsenerek gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın nicel verileri araştırmacılar tarafından geliştirilen dijital okuma kültürü anketi; nitel verileri ise yarı yapılandırılmış görüşme tekniğiyle toplanmıştır. Nitel verilerinin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde ise anketlerdeki maddelerin her biri için katılma düzeylerine yönelik frekans ve yüzde değerlerine yer verilmiştir. Araştırma sonucunda öğretmen ve öğretmen adaylarının çoğunluğunun bilgiye hızlı ve kolay erişmeyi sağlaması, erişim/taşıma kolaylığı sunması ve ekonomik olması nedeniyle dijital okumayı tercih ettikleri bulgusuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okuma kültürü, dijital okuma kültürü, okuma eğitimi, eğitimde dijitalleşme

Digital Reading Cultures of Teachers and Teacher Candidates

Öz

The aim of this study is to determine the digital reading cultures of classroom teachers and classroom teacher candidates. The research was carried out by adopting the convergent parallel design of the mixed method, in which quantitative and qualitative data were used together. The quantitative data of the research were collected with the digital reading culture survey developed by the researchers; the qualitative data were collected with the semi-structured interview technique. The content analysis method was used in the analysis of the qualitative data. In the analysis of the quantitative data, the frequency and percentage values for the agreement levels for each of the items in the surveys were included. As a result of the research, it was found that most of the teachers and teacher candidates preferred digital reading because it provided fast and easy access to information, ease of access/transportation and was economical.

Anahtar Kelimeler

reading culture, digital reading culture, reading education, digitalization in education

Kaynakça

• Akcaoğlu Saydım, S. (2017). Öğretmenlerin dijital okuma kültürü. Millî Eğitim Bakanlığı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü.
• Aksoy, N. C., Karabay, E., & Aksoy, E. (2021). Sınıf öğretmenlerinin dijital okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. Selçuk İletişim Dergisi, 14(2): 859–894.
• Alshairawi, I. (2021). Digital reading versus print reading in the classroom. (Unpublished master thesis). Malmö University. https://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:1546708/FULLTEXT02.
• Arslan, S. (2019). İlkokullarda ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin dijital okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Auman, S. (2002). High school students’ decisions to read print orelectronic text: learning outcomes and preferences, (Unpublished master thesis). University of North Carolina, Chapel Hill, NC, USA.
• Baki, A., & Gökçek, T. (2012). Karma yöntem araştırmalarına genel bir bakış. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42): 1–21. https://doi.org/10.17755/esosder.92016
• Ben-Yehudah, G., & Eshet-Alkalai, Y. (2018). The contribution of text-highlighting to comprehension: A comparison of print and digital reading. Journal of Educational Multimedia and Hypermedia, 27(2), 153-178. https://www.learntechlib.org/primary/p/174353/
• Berg, A.S., Hoffmann, K. & Dawson, D. (2010). Not on the same page: Undergraduates' ınformation retrieval in electronic and print books. The Journal of Academic Librarianship, 36(6), 518-525. https://doi.org/10.1016/j.acalib.2010.08.008
• Budak, Y. (2019). Öğretmen adaylarının kendilerine yönelik dijital okuryazarlık değerlendirmelerinin incelenmesi. Kesit Akademi Dergisi, 5(21): 156–172.
• Büyüköztürk, Ş. (2005). Anket geliştirme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2): 133-151. Creswell, J. W., & Clark, V. L. P (2015). Karma yöntem araştırmaları tasarımı ve yürütülmesi. (Çev. Y. Dede, S. B. Demir). Ankara. Anı Yayıncılık.
• Çıvğın, H. (2020). Eğitim fakültesi öğrencilerinin dijital okuma yeterliliklerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Dai Luong, T. (2021). Developing a reading culture in the digital environment. International Education and Research Journal, 7(3): 23-24.
• Demirci, S. (2021, 24 Ağustos). Öğretmen dijital yeterlikleri. TEDMEM. https://tedmem.org/mem-notlari/degerlendirme/ogretmen-dijital-yeterlikleri.
• Gregory, C. L. (2008). But I want a real book: An investigation of undergraduates' usage and attitudes toward electronic books. Reference & User Services Quarterly, 266-273.
• Kaya Özgül, B., Aktaş, N., & Çetinkaya Özdemir, E. (2023). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının dijital okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 12(1), 204-221. https://doi.org/10.30703/cije.1191366
• Kemiksiz, Ö. (2022). Attitudes of Turkish language teaching and primary education pre-service teachers towards digital reading. International Technology and Education Journal, 6(1).
• Kinzer, C. K. & Leu, D. J. (2016). New literacies and new literacies within changing digital environments. In Michael A. Peters (Eds.), Encyclopedia of educational philosophy and theory, (pp.1-16). Singapore: Springer.
• Kolajo, F. S., & Agbetuyi, P. A. (2021). Dwindling reading culture in the ınternet era and the ımperative for lifelong reading. Library Philosophy and Practice, 4739. https://digitalcommons.unl.edu/libphilprac/4739
• Kurata, K., Ishia, I., Miyata, Y., & Minami, Y. (2016). Print or digital? Reading behavior and preferences in Japan. Journal of the Association for Information Science and Technology, 68: 884-894. https://doi.org/10.1002/asi.23712
• Laeli, A. F., & Setiawan, S. (2020). Reading digital text as a new literacy in ELT: Teachers' perception & practices. Eternal (English, Teaching, Learning, and Research Journal), 6(2), 312-327.
• Levy, J. B. (2017). Reading in the digital age: A review of ‘words on screen. https://ssrn.com/abstract=3063497
• Lim, J., Whitehead, G. E., & Choi, Y. (2021). Interactive e-book reading vs. paper-based reading: Comparing the effects of different mediums on middle school students’ reading comprehension. System, 97, 102434.
• Lin, S., Chen, C. H., & Ke, H. R. (2021). A comparison of digital reading behaviors among graduate students in Taiwan and the USA. International Journal of Informatics and Information System, 4(29: 130-137. http://dx.doi.org/10.47738/ijiis.v4i2.110
• Lin, Y. H., Chen, M. R. A., & Hsu, H. L. (2021). Fostering low English proficiency learners’ reading in a freshman EFL reading class: Effect of using electronic and print textbooks on Taiwanese University students’ reading comprehension. International Journal of English Linguistics, 11(1): 54-67.
• Liu, Z. (2005). Reading behavior in the digital environment: Changes in reading behavior over the past 10 years. Journal of Documentation, 61(6): 700–712.
• Liu, I., & Ko, H. W. (2019). Roles of paper-based reading ability and ICT-related skills in online reading performance. Reading and Writing, 32(4), 1037-1059. https://link.springer.com/article/10.1007/s11145-018-9892-z
• Maden, S. (2018). Digital reading habits of pre-service Turkish language teachers. South African Journal of Education, 38 (2): 1-12.
• Mangen, A. (2008). Hypertext fiction reading: Haptics and immersion. Journal of Research in Reading, 31(4): 404-419.
• Morineau, T., Blanche, C., Tobin, L., & Guéguen, N. (2005). The emergence of the contextual role of the e-book in cognitive processes through an ecological and functional analysis. International Journal of Human-Computer Studies, 62: 329–348.
• Ngugi, M. N. & Mberia, H. K. (2014). The influence of the Internet surfing on the reading culture of secondary school teachers: A case study of newspaper readership in Kigumo Sub County, Kenya. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences. 4(11): 96-110.
• Odabaş, H. (2017). Kitap okumadan dijital okumaya: Okuma kültüründe ve davranışında gözlemlenen değişimler. Bilişim teknolojilerinin bilgi merkezlerine ve hizmetlerine etkileri. Hiperyayın, pp. 272-292.
• Odabaş, H., Odabaş, Z. Y., & Sevmez, H. (2018). Üniversite öğrencilerinde dijital/e-kitap okuma kültürü: Selçuk Üniversitesi örneği. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 58(1), 139-171.
• Rafiq, S., & Warraich, N. F. (2018). Medical undergraduate students’ perception towards the use and non-use of e-books: A case from Pakistan. Collection and Curation, 38 (2): 32-38.
• Sage, K., Augustine, H., Shand, H., Bakner, K., & Rayne, S. (2019). Reading from print, computer, and tablet: Equivalent learning in the digital age. Education and Information Technologies, 24: 2477-2502.
• Sang, Y. (2017). Expanded territories of literacy: New literacies and multiliteracies. Journal of Education and Practice, 8(8):16-19.
• Susar Kırmızı, F., & Yurdakal, İ. H. (2021). Öğretmen adayları için dijital okumaya yönelik tutum ölçeği (DOTÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 51, 137–159. https://doi.org/10.53444/deubefd.788603
• Şahenk Erkan, S. S., & Balaban Dağal, A. (2018). Öğretmen adayların dijital okuma, yazma ve sunum hazırlama becerileri hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. Journal of International Scientific Researches, 3(1), 131–144. https://doi.org/10.21733/ibad.373767
• Türe, G. (2021). Dijital dünyanın okuma ve yazma becerileri üzerindeki etkisi. Uluslararası Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Dergisi, 4(2): 165-184. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijotfl/issue/66328/996124
• United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (2023, 2 Şubat). What you need to know about literacy. https://www.unesco.org/en/literacy/need-know
• Van Den Broek, P., Kendeou, P., & White, M. J. (2009). Cognitive processes during reading: Implications for the use of multimedia to foster reading comprehension. In Bus, G., & Neuman, S. (Eds.), Multimedia and Literacy Development (57–74). New York, NY: Routledge.
• Yılmaz, Ö. (2021). Öğretmen adaylarının uzaktan eğitim sürecinde dijital okuryazarlık beceri düzeylerine ilişkin görüşlerinin çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(19): 17–27.
• Yontar, A. (2019). Öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeyleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4): 815–824. https://doi.org/0000-0002-4991-7763
• Yunlu, E. (2023). Sınıf öğretmeni adaylarının dijital okuma tutumlarının dijital okuryazarlıklarını yordama gücü. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.