Sermaye Yapısı - Serbest Nakit Akışları İlişkisi: BİST 100’deki İmalat Sektörü İşletmeleri Üzerinde Bir İnceleme

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 60, 19 - 36, 08.06.2020

Yıldız Ayanoğlu Mustafa Rımaz

Öz

Serbest nakit akışları, işletmelerin ekonomik gücünün bir göstergesi olarak kabul edilir. Dolayısıyla sadece işletme sahipleri ve yöneticileri açısından önem arz etmeyip; dışarıdan fon sağlayanlar açısından da şirketin mali durumunun doğru değerlendirilmesi bakımından büyük önem taşımaktadır. Serbest nakış akışlarının belirlenmesi için literatürde farklı yaklaşımlar bulunmaktadır. Ancak çalışmamızda oldukça eski ve çok tercih edilen modellerden biri olan Lehn-Poulsen modeli tercih edilmiştir. Araştırmada BİST 100’deki 2013-2018 dönemine ait imalat sanayi sektörüne yönelik 21 firmanın serbest nakit akışları hesaplanmış ve ilgili tutarların Jensen’in serbest nakit akış teorisine göre temsil maliyeti üzerinde düzenleyici role sahip olan sermaye yapısı, temettü ve faiz ödemesi değişkenleri üzerindeki etkisi test edilmiştir. Ayrıca nakit akışları – karlılık ilişkisini belirlemek adına karlılık oranı da analizlere dahil edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre Lehn-Poulsen modeliyle hesaplanan serbest nakit akışları ile temettü ödeme oranı ve faiz ödeme oranı arasında anlamlı bir ilişki tespit edilememiş, ancak sermaye yapısı (finansal kaldıraç oranı) ve özkaynakların karlılık oranı bakımından sırasıyla negatif ve pozitif olmak üzere istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkili belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Serbest Nakit Akışları, sermaye yapısı, karlılık, temsil maliyetleri

Kaynakça

• Adhikari, A. ve Duru, A. (2006). “Voluntary disclosure of free cash flow information”, Accounting Horizons, Vol. 20 (4), December, s.311–332.
• Aivazian, V.L., Booth, L. ve Cleary, S. (2003). “Do emerging market firms follow different dividend policies from U.S. firms”, The Journal of Financial Research, Vol. 26 (3), s.371-387.
• Akgüç, Ö. (2010). “Finansal Yönetim”, 8. Baskı, Avcıol Basım Yayın, Ankara.
• Akpınar, O. (2016). “Sermaye yapısının firma performansına etkisi: Borsa İstanbul’da bir uygulama”, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Ocak, S.11, s.290-302
• Ali, U., Ormal, L. ve Ahmad, F. (2018). “Impact of Free Cash Flow on Profitability of Firms in Automobile Sector of Germany”, Journal of Economics and Management Sciences, Vol.1, Issue 1, s.57-67.
• Altan, M. ve Karahan, N.S. (2016). “Firmaya serbest nakit akımları, özsermayeye serbest nakit akımları ve ekonomik katma değer yöntemleri ile firma değerlemesi: Borsa İstanbul’da karşılaştırmalı bir uygulama”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.35, s.11-23.
• Ambreen, S. ve Aftab, J. (2016). “Impact of free cash flow on profitability of firms listed in Karachi Stock Exchange”, Euro-Asian Journal of Economics and Finance, Volume 4, Issue 4, s.113-122.
• Ataünal, L. ve Aybars, A.(2017). “Is excess free cash flow over-invested? Evidence from Borsa İstanbul”, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 39, S.1, s.1-17.
• Baltagi, B. H. (2005), “Econometric Analysis of Panel Data” (2. Edition), John Wiley & Sons Ltd., New York.
• Ben Moussa F. ve Chichti J. (2012). “Interactions Between free cash flow, debt policy and structure of governance: three stage least square simultaneous model approach: evidence from the Tunisian Stock Exchange”, Corporate Ownership & Control, Volume 9, Issue 2, s.21-40
• Bozkurt, İ. (2014). “Dengeleme Teorisi’nin geçerliliğinin panel veri analizi ile test edilmesi: BİST’de ampirik bir uygulama”, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Manisa, Yönetim Ve Ekonomi Dergisi, Cilt:21 S.2, s.163-178.
• Çatalbaş, G., K. ve Ö. Yarar. (2015), “Türkiye'deki bölgeler arası iç göçü etkileyen faktörlerin panel veri analizi ile belirlenmesi (Determination of Factors Affecting Internal Migration in Turkey with Panel Data Analysis)”, Alphanumeric Journal, 3(1), s.99-117.
• Demirci, N.S. (2017). “Serbest nakit akışlarının şirket değerine etkisi: serbest nakit akış teorisi bağlamında BIST 100 Endeksi üzerine dinamik panel veri analizi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, S.9/2, s.283-299.
• Dessi, R. ve Robertson, D. (2003). “Debt, ıncentıves and performance: evidence from UK panel data”, The Economic Journal, S.113, s.903–919. Efsun, A. (2015). “Sermaye Yapısı Bileşenlerinin Süre Modelleriyle Analizi”, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ekonometri Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Ekici, B.T. (2017). “Asil-vekil arasındaki kayırmacılığın vekâlet maliyetleri ile ilişkisi”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 6, S.2, s.73-90.
• Greene, W. H. (2003). “Econometric Analysis” (5. Edition), Prentice Hall, New Jersey
• Gujarati, D. (2016). “Econometrics by Example” (2. Edition), Macmillian Publishers Limited, Basingstoge, UK.
• Gürbüz, A.O., Aybars, A. ve Yeşilyurt, S. (2016). “The role of agency costs ın explaining financial performance differences: an empirical analysis on selected public firms ın BRICS Countries”, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, Cilt 12, S.45, s.187-210.
• Hejazi, R. ve Moshtaghin, F.S. (2014). “Impact of agency costs of free cash flow on dividend policy, and leverage of firms in Iran”, Journal of Novel Applied Sciences, Available online at www.jnasci.org, JNAS Journal-2014-3-1/14-21, s.14-21.
• Jensen, M.C. (1986). “Agency costs of free cash flow, corporate Finance and Takeovers”, The American Economic Review, S. 76 (2), s.323-329.
• Jensen, M.C. ve Meckling, W.H. (1976). “Theory of the firm: managerial behavior, agency costs and ownership structure”, Journal of Financial Economics, S.3(4), s.305-360.
• Hsiao, C., (2002), “Analysis of Panel Data”, (2. Edition), Cambridge University Press, New York.
• Karadeniz, E. ve Kaplan, F. (2016). “Sermaye yapısı kararlarının kârlılığa etkisi: Borsa İstanbul turizm şirketlerinde bir araştırma”, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, S.13(3), s.38-55.
• Karapınar, A. ve Zaif, F. (2018). “Finansal Analiz”, 5.Baskı, Gazi Kitapevi, Ankara
• Kargar, E.F. ve Ahmadi, G.R. (2013). “The relationship between free cash flows and agency costs levels: evidence from Tehran Stock Exchange”, Research Journal of Finance and Accounting, ISSN 2222-1697 (Paper) ISSN 2222-2847 (Online), S.4(14), s.51-65.
• Khan, A., Kaleem, A. ve Nazir, M.S. (2012). “Impact of financial leverage on agency cost of free cash flow: evidence from the manufacturing sector of Pakistan”, Journal of Basic and Applied Scientific Research, 2(7), s.6694-6700.
• Kutlu Furtuna, Ö. (2017). “Nakit bulundurma düzeyinin sektörel analizi: Borsa İstanbul’da işlem gören reel sektör firmaların üzerine bir uygulama”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 13, S.3, s.615-630.
• Lehn, K. ve Poulsen, A. (1989). “Free cash flow and stockholder gains in going private transactions”, The Journal Of Finance, Vol. XLIV (3), s.771-787.
• Maksy, M. (2016). “Is free cash flow value relevant? the case of the ınformation technology industry”, Journal of Accounting and Finance, Vol. 16(5), s.73-84.
• Mills, J., Bible, L. ve Masson, R. (2002). “Defining free cash flow”, The CPA Journal, January, s.36-41.
• Mostaghimi, M., Ramezanpour, E. ve Nozari, A.H. (2014). “Studying The Effect Of Financial Leverage On Agency Cost Resulting From Free Cash Flow Of Manufacturing Companies Accepted In Tehran Stock Exchange”, Singaporean Journal Of Business Economics, And Management Studies, S.3(3), s.1-9.
• Öztürk, M.B. ve Şahin, E.E. (2013). “İMKB’de işlem gören spor firmalarının sermaye yapısının belirleyicileri üzerine bir analiz”, Verimlilik Dergisi, S.1, s.8-24.
• Ramli, N.M. (2010). “Ownership structure and dividend policy: evidence from Malaysian companies”, International Review of Business Research Papers, Vol.6 (1), s.170-180.
• Richardson, S. (2006). “Over-investment of free cash flow”, Review of Accounting Studies, ISSN: 1380-6653 (Print) 1573-7136 (Online) S.11, s.159-189.
• Sarayloo, S. ve Sarafi, E. (2016). “The relationship between free cash flow and dividend payout ratio”, Iranian Journal Business and Economics, S.(1), s.118-121.
• Sayman, Y. (2012). “Sahiplik yapısının firma performansı ve sermaye yapısı üzerine etkileri: İMKB’de işlem gören üretim firmalarında bir uygulama”, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Sebastian, L. ve Sundar, S.S. (2018). “Impact of free cash flows on profitability of firms”, Journal of Management Research and Analysis (JMRA), ISSN: 2394-2770, Vol. 05, Issue 4(1), s.58-64
• Setayesh, M.H. ve Salehiniya, M.(2015). “Tasire sakhtare malekiyyat va sakhtare sarmaye bar jarayanhaye naqdiye azad”, Faslnameye Pajuheshhaye Mali va Hesabrasi, 7(25), s.15-32, http://faar.iauctb.ac.ir/article_511728.html, (Erişim Tarihi: 12.06.2019). Farsça olan bu çalışmanın Türkçe karşılığı: “Sahiplik ve Sermaye Yapısının Serbest Nakit Akışına Etkisi”, Finansal Muhasebe ve Denetim Araştırmaları Dergisi, 7(25), s.15-32.
• Sheikh, M.J., Lazemi Chalak, S. ve Mohammadnejad, S. (2012). “Jarayanhaye naqdiye azad: ahammiyat, karbord va naqshe an dar modiriyyate sud”, Motaleate Hesabdari va Hesabrasi, Sale Avval, Tabestane 1391, S.1(2), s.30-43, Farsça olan bu çalışmanın Türkçe karşılığı: “Serbest Nakit Akımları: Kâr Yönetiminde Önemi, Uygulaması ve Rolü”, Muhasebe ve Denetim Araştırmaları Dergisi, S.1(2), s.30-43. http://ensani.ir/file/download/article/20170311105543-10019-3.pdf, (Erişim 12.06.2019).
• Sindhu, M.I. (2014). “Relationship between free cash flow and dividend: moderating role of firm size”, Research Journal of Finance and Accounting, ISSN 2222-1697 (Paper) ISSN 2222-2847 (Online), S.5(5), s.16-23.
• Tatoğlu, F. Y. (2013), “Panel veri ekonometrisi Stata uygulamalı (Econometric Analysis of Panel Data)”, (2. Edition), Beta Yayıncılık, İstanbul.
• Terim,B. ve Kayalı, C. A.(2009).’’Sermaye Yapısını Belirleyici Etmenler: Türkiye’de İmalat Sanayi Örneği’’, Celal Bayar Üniversitesi S.B.E., Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 2009, Cilt :7, Sayı:1, s.125-154.
• Vijayakumaran, R. (2017). “Capital structure decisions and corporate performance: evidevce from chinese listed industrial firms”, International Journal Of Accounting and Financial Reporting, S.7(2), s.562-576.
• Wu L. (2004). “The impact of ownership structure on debt financing of Japanese firms with the agency cost of free cash flow”, EFMA Meetings Paper, Department of Economics and Finance City University of Hong Kong.
• Yakar, R. (2011).’’ Sermaye Yapısı Teorileri ve İMKB’de Ampirik Bir Çalışma’’, Selçuk Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Yılmaz, H. (2009). “İşletme finansı kararlarının etkinliğini artırmada serbest nakit akımı analizi: kuramsal bir tartışma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, S.41, s.186-191.
• https://tr.talkingofmoney.com/what-is-difference-between-cash-flow-and-free-cash-flow (Erişim tarihi: 16.06.2019)
• https://www.wallstreetmojo.com/cash-flow-vs-free-cash-flow/(Erişim tarihi: 16.06.2019)