BAĞIMSIZ DENETİM KALİTESİNİN ARTTIRILMASINDA KAMU GÖZETİM KURULU’NUN ROLÜ: BAĞIMSIZ DENETİM FİRMALARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2011, Sayı: 35, 33 - 50, 01.09.2011

Durmuş Acar Serpil Senal

Öz

Mali tabloların hata ve yanlışlık içerme olasılığı, mali tablo kullanıcılarının işletme yönetiminden gelen bilgileregüvenmelerini ve bu bilgilere dayanarak karar almalarını zorlaştırmaktadır. Karar verme sürecinde yararlanılanfinansal ve finansal olmayan bilginin güvenilirliğinin ve doğruluğunun saptanmasında denetim önemli bir fonksiyon üstlenmektedir. Denetim bu fonksiyonu ile birlikte bünyesinde bazı riskleri de barındırmaktadır. Bağımsızdenetçinin ücretini bizzat denetlediği şirketten alıyor olması, bağımsız denetim sektöründe kar amaçlı bağımsızdenetim firmalarının rekabet ediyor olması bu kuruluşların bağımsızlığı konusunda tereddütlere neden olmaktadır. Çalışmanın amacı, ülkemizde bağımsız denetimle ilgili bu tereddütlerin ortadan kaldırılması amacıyla oluşturulması düşünülen kamu gözetim kurulunun bağımsız denetim kalitesi üzerindeki rolünü incelemektir

Anahtar Kelimeler

Bağımsız Denetim, Bağımsız Denetim Kalitesi, Kamu Gözetimi, Kamu Gözetim kurulu

THE ROLE OF THE PUBLIC OVERSIGHT BOARD IN BOOSTING THE QUALITY OF THE INDEPENDENT AUDITING: STUDY ON INDEPENDENT AUDITING FIRMS

Öz

The fact that the financial statements are likely to have several errors and omissions complicates financial statements users to count upon the data from the company management and to issue decisions based on these data. Auditing assumes a crucial role in determining the reliability and accuracy of the financial and non-financial data employed in decision-making process. However, this nature of the auditing embraces various risks. Thefact that the independent auditor is being paid by the company she-he is auditing and the competition of the profit-oriented independent auditing companies in the market cast doubts on the independency of these companies. The objective of this study is to investigate the role of the public oversight board which is scheduled to beestablished to eradicate such doubts on independent auditing in Turkey in the quality of the independent auditing

Kaynakça

• Kavut, Lerzan, “Bağımsız Denetçiler ile Denetim Hizmeti Alan İşletmelerin Yöneticilerinin Denetim Kalitesine İlişkin Görüş ve Tutumları”, İMKB Dergisi, Cilt;5, Sayı:20, Ekim-Kasım-Aralık, 2001
• Duman, Ömer, Muhasebe Denetimi ve Raporlama, TESMER Yayınları, Yayın No:78, Ankara, 2008, s.13
• TÜRMOB-TESMER, Denetim, Mesleki Uyum Eğitimi,< http://zsmmm.org.tr/MUE/Denetim.ppt> (11.03.2010) Kapıcıgil, Aysun, “Kalite Nedir Hizmet Kalitesi Nedir Kalite Güvence Kavramı”, 2. Türkiye Muhasebe Foru- mu, 30-31 Mart 2007, Ankara, s.206
• Ceylan, Ahmet, Kalite Güvence Standardı, Türkiye’deki Durum ve Meslek Mensubunun Sorumlulukları, 2. Tür- kiye Muhasebe Forumu, 30-31 Mart, 2007, Ankara, s.220
• Lakis, Vaclovas, “Independent Auditing Development Tendencies, Technological and A Economic Development Baltic”, Journal on Sustainability, 2008, 14(2), s.171-183
• Şirin, Mehmet, “Denetimde Kanıt Teorisi ve Gelişimi”, Sayıştay Dergisi, Sayı:61, Nisan-Haziran, 2006, s.23
• Palmrase, Z., “Analysis of Auditor Litigation and Audit Service Quality”, Accounting Review,1988,63,s. 55- 73’den aktaran AL-AJMI Jasim, “Audit Firm, Corporate Governance, and Audit Quality: Evidence From Bahra- in”, Advances in Accounting, Incorporating Advances in International Accounting, 2009, s.1
• TÜRMOB, Finansal Raporlama Konseyi’nin Denetim Kalitesi Çerçevesi, TÜRMOB, Sayı.15, Yılı:2008, s.8
• Türker, Masum, “Uluslararası Denetim Standartlarına Yakınsama ve Türkiye Denetim Standartlarının Oluşturul- ması”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, Sayı:19, Temmuz, 2006, s.91
• Sylph Jimm, “Transparency and Audit Regulation”, Federation Des Experts Comptables Mediterraneens Conference, İstanbul, 2005, s.3-5
• Kiracı, Murat, Uluslar arası Denetim Standartlarına Göre Örnekleme, Detay Yayıncılık, Ankara, 2009, s. 29. Whittington, Pany, Principles of A uditing and OtherAssurance Service, McGray Hill Printed, Fourteenth Edi- tion, Singapore, 2003, s. 47.
• Özdoğan, Bahar ve Tüzün, Kalemci, İpek , “Öğrencilerin Üniversitelerine Duydukları Güven Üzerine Bir Araş- tırma, Kastamonu Üniversitesi”, Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt:15, No:2,2007, s.644
• Kayış, Aliye, SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Editör: KALAYCI Şeref, 3. Baskı, An- kara, 2008, s.405
• Albayrak, Ali Sait, Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayınları, 1. Baskı, 2006, s. 189.
• Zaif, Figen, “Avrupa Birliği Denetim ve Denetçiye İlişkin Esasların Uyumlaştırılması Çalışmaları”, Gazi Üniver- sitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6/3, Ankara, 2004, s.154
• Poel, Van De Katrein, Opijnen Van Martijin, Steven, Maijor, Vanstraelen, ,Ann, “Public Oversight and Audit Quality: Evidence from Public Oversight of Audit Firms in the Netherlands”, Fifht Earnet Symposium, Euro- pean Auditing Research Network, Valencia, 2009, s.8 <http://www.fsa.go.jp/en/refer/data/20050527.pdf, >, (16.12.2009)
• BATHER, Audit Inspection Powers of the Austrralian Securities and Investments Commission, Consultati- on Paper, September 2005, <http://treasury.gov.au >, (16.02.2010)
• Beyazıtlı, Ercan, İbiş Cemal, “Türkiye’de Finansal Raporların Güvenliği ve Kamu Gözetim Sistemi”, Muhase- be Gündemi, İzmir Serbest Mali Müşavirler Odası Yayınları, 2007, s. 58
• Inoue, Toshitake, Japanese Audit Oversight Current State and Future Vision, Finansial ServicesAgency of Japan, 2008, <http://www.ec.europa.eu/internal_market/auditing/ docs/relations/10122008_inoue_en.pdf, >, (16.12.2009)
• Robins, Fred, “Corporate Governance After Sarbanes-Oxley:An Avustralian Perspective”, Corporate Governance, Vol:6, No:1, 2006.
• Ataman, Akgül, Başak, Türk Denetim Kurumları, Türkmen Kitabevi, Beta Yayınları, İstanbul, 2000, s. 20 Güçlü, Faruk, Muhasebe Denetimi İlkeler ve Teknikler, Detay Yayıncılık, 2.Baskı, Ankara, 2007, s.90
• Elgin, İnci, “Bağımsız Denetim Gözetim Kurulu”, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, 21.yıl, Ağustos, 2006,s.30
• Okur, M., Bağımsız Denetimin Denetimi, Sermaye Piyasası Kurulu Yeterlilik Etüdü, Ankara, Kasım 2007, s. 12
• Dünya Bankası-IMF Türkiye Standartlara Uyum Raporu(ROSC) Muhasebe ve Denetim, Mart 2007, Sermaye Piyasası Kurulu, 2008 Yılı Faaliyet Raporu, SPK.
• Bakdur, Ahmet, Bankacılık Sektörünü Düzenleyen Kurumların Yapıları: Ülke Uygulamaları ve Türkiye için Öneri, Mali Piyasalar Dairesi Başkanlığı Uzmanlık Tezi, Yayın No: DPT:2678,s.40
• Uzay, Şaban, “Denetçilerin Denetiminde Yeni Bir Model Olarak Kamu Gözetim Kurulu ve Türkiye’de Uygulanabilirlik”, WCAE, “The 10.th World Congress of Accounting Educators & The 3.trd Annual International Accounting Conference, 9-11 Kasım, 2006, İstanbul,s.22
• Dinç, Engin, Gerekan, Bilal, İç Denetim Hizmetlerinin Dışarıdan Satın Alınması Kararını Etkileyen Faktörler ve Bazı Nitelikler Açısından Farklılıkların Analizi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:13, Sayı:3, 2008, s.78