ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİNDE MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNİN KATKISI

Yıl 2005, Sayı: 14, 23 - 40, 01.01.2005

Durmuş Acar Hüseyin Dalğar

Öz

Sermaye yoğun üretimin yerini bilgi yoğun üretim sistemlerinin alması ile bilgi en değerli varlık halini almış veişletmelerin maddi olmayan değerleri, maddi değerlerinin önüne geçmiştir. İşletmecilik alanında “hardware”yaklaşımından “software” yaklaşımına geçiş olarak da ifade edilen bu dönüşüm ise, önemli ölçüde entelektüelsermaye ile karakterize edilmektedir. Ölçemezseniz yönetemezsiniz anlayışından hareketle işletme varlıklarınınçok önemli bir bölümünü teşkil eden entelektüel sermayenin, ölçülmesinin gerekliliği ortaya çıkmıştır.Günümüzde entelektüel sermayenin ölçülmesi ve mali tablolarda sunulmasının gerekliliği konusunda oluşturulmuş ortak bir görüş bulunmaktadır. Entelektüel sermayenin ölçülmesine yönelik bütünsel ve bileşenler bazında ölçüm olmak üzere iki ayrı yaklaşım vardır. Gerek bütünsel ve gerekse bileşenler bazında ölçüm yaklaşımları içerisinde yer alan yöntemlerin tümü muhasebe bilgi sisteminden veriler almak suretiyle işlevini gerçekleştirebilmektedir. Dolayısıyla muhasebe bilgi sistemi entelektüel sermayenin ölçümünde olmazsa olmaz katkılarısağlamaktadır. Bu noktadan hareketle çalışmada entelektüel sermayenin ölçülmesinde muhasebe bilgi sisteminin sağlayacağı katkılar ortaya konulmaktadır

Anahtar Kelimeler

Entelektüel sermaye, muhasebe bilgi sistemi, entelektüel sermayenin ölçülmesi

THE ROLE OF ACCOUNTING INFORMATION SYSTEM IN THE MEASUREMENT OF INTEL

Öz

After the information dense production systems replaced the capital dense production, the information has been the most valuable power and the immaterial values of companies have been more important than their material values. This transformation which can be defined as a transition from “hardware” approach into “software” approach in the administration field is mostly characterized with intellectual capital. Together with the philosophy of “you can't manage if you can't measure”, the necessity of measurement in the intellectual capitalwhich constitutes the most important part of administration powers has been definite. Nowadays, there is a comman idea about the necessity of measurement in intellectual capital and its being presented on financial statements. There are two different approaches in the measurement of intellectual capital,namely total measurement and components measurement. All the methods in both approaches can functionthrough getting data from accounting information system. Therefore accounting information system providesnecessities in the measurement of intellectual capital. Consequently, the role of accounting information systemin the measurement of intellectual capital have been brought up in this study

Anahtar Kelimeler

Intellectual capital, accounting information system, the measurement of intellectual capıtal

Kaynakça

• AKPINAR, Talip, “Bilgi Yönetiminin Entelektüel Sermaye İle İlişkisi”, http://www.caterisparibus.net/ kon- gre/kocaeli_1.htm, 14.08.2003.
• BREALEY, Richard A. vd., İşletme Finansının Temelleri, Çev. Ünal Bozkurt vd., Literatür Yayınları, İstanbul, BROOKİNG, Annie, Intellectual Capital, Thomson Business Press, England, 1996.
• BÜYÜKÖZKAN, Gülçin, “Entelektüel Sermaye Yönetimi”, Kal Der Forum Dergisi, Y.2, S.6, Nisan-Mayıs, ÇIKRIKÇI, Mustafa, DAŞTAN, Abdulkerim, “Entelektüel Sermayenin Temel Finansal Tablolar Aracılığıyla Su- nulması”, Bankacılar Dergisi, Y.2002, S.43.
• EDVİNSON Leif, “Developing Intellectual Capital at Skandia”, Long Range Planning, Vol. 30, June 1997.
• ERTUĞRUL, Murat, “Entelektüel Sermayenin Firma Piyasa Değeri Üzerine Etkisi”, http://www.caterispari- bus.net/kongre/kocaeli_1.htm, 14.08.2003.
• KARAKAYA, Mevlüt, Muhasebe Bilgi Sistemi ve Bilgi Teknolojisi, Ankara,1994.
• Intellectual Capilat Accounts, http://www.efs.dk/publikationer/rapporter/engvidenregn, 21.03.2003.
• POLAT, Akın, “Tasarım Sürecinde Altı Sigma, Altı Sigma Metodu'nun Toplam Kalite Yönetimi ve Tasarım Sü- reçlerindeki Yeri”, h t t p : / / w w w. k a l d e r. ro g . t r / p review_content.asp? contID=752&tempID=1&re g I D = 2 , 01.2004
• ÖNCE, Saime, Muhasebe Bakış Açısı ile Entelektüel Sermaye, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, ÖZÇER, Necip, “Entelektüel Sermaye”, h t t p : / / w w w. u g u rz e l . c o m / m a k a l e / m a k a l e l e r / e n t e l e k t u e l _ s e r m a- ye.htm 23.03.2003.
• ÖZTÜRK, M. Başaran, BAN, Ünsal, “Entelektüel Sermayenin Firma Değeri Üzerine Etkisi”, Asomedya Der- gisi, Nisan, 2003.
• PAPATYA, Gürcan, “Entelektüel Sermaye Asimetrisi: Yönetim İdeolojisine Düşülebilecek Bazı Notlar”, İnfo- mag Bilgi ve İletişim Teknolojileri Dergisi, Ocak, 2002, S.15.
• ROMNEY, Marshall B., STEINBART Paul John, CUSHING Barry E., Accountingi Information Systems, Se- venth Edition, Addison-Wesley Publishing Co.,1997.
• STEWART, Thomas A., Entelektüel Sermaye Kuruluşların Yeni Zenginliği, Çev. Nurettin Elhüseyni, Kontent Kitap, İstanbul, 1997.
• SÜRMELİ, Fevzi vd., Muhasebe Bilgi Sistemi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, 1997.
• SVEİBY, Karl-Erik, “Intellectual Capital and Knowledge Management”, http://www.sveiby.com /articles/ In- tellectualCapital, 10.10.2003.
• ŞAMİLOĞLU, Famil, Entelektüel Sermaye, Gazi Kitabevi, Ankara, 2002.
• The Accounting Information System, http://ddl.uwinnipeg.calfin_acct/files/chapternotes/ chptr3.pdf. 11.2002.
• The Accounting Information System, http://www.ibun.edu.tr/comp202/chapter12315.doc, 13.11.2002.
• YILANCI, Münevver, “Muhasebe Bilgi Sistemi, İç Kontrol ve Verimlilik Üçgeni”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, C.3, S.3, Eylül, 2001.