KALİTE GÜVENCE MEKANİZMASI OLARAK ŞEFFAFLIK RAPORLARI: TÜRKİYE’DEKİ BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2019, Cilt: 19 Sayı: 58, 157 - 172, 01.10.2019

Duygu Anıl Keskin Ebubekir Mollaahmetoğlu Ymm Güneri Gözüaçık

Öz

Bağımsız Denetim şirketlerinin kamuoyuna açıklanan şeffaflık raporlarıyla, denetimin kalitesinin arttırılması amaç edinilmektedir. Bağımsız Denetim Yönetmeliği, 26.12.2012 tarihli ve 28509 sayılı kanunla Resmi Gazete’de yayınlanmış ve Kamu Yararını İlgilendiren Kuruluşlara KAYİK yönelik denetim faaliyetlerinde bulunan bağımsız denetim kuruluşlarına her yıl şeffaflık raporlarını açıklanması zorunluluğu getirilmiştir. Bağımsız denetim kuruluşlarınca hazırlanması ve yayımlanması zorunlu olan şeffaflık raporlarında; şirketin hukuki yapısı, kilit yöneticileri ve sorumlu denetçileri, içinde bulunduğu denetim ağı, ilişkili denetim kuruluşları, organizasyon yapısı, kalite güvence sistemi, sürekli eğitim politikası, bağımsızlık ilkesine uyum, gelirlerin dağılımı, sorumlu denetçilerin ücretlendirilme esasları, kalite kontrol sistemine yönelik bilgiler kamuoyu ile paylaşılmaktadır. Bu çalışmada KAYİK denetimi yapan denetim kuruluşlarının, 2017 yılına ilişkin şeffaflık raporları; bağımsızlık ilkesine uyum ve müşteri kabulü ve devamlılığına ilişkin belirlenen politika ve prosedürlerin etkinliği, gelirleri ve uluslar arası ağa üyelikleri açılarından incelenerek analiz edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Şeffaflık Raporları, Kalite Kontrol Standardı, Güvence, Müşteri Kabulü ve Devamlılığı, Bağımsızlık, Bağımsız Denetim Gelirleri

The Transparency Reports as Quality Assurance Mechanism: A Research on Independent Au- diting Firms in Turkey

Öz

Transparency reports released by the Independent Audit firms to the public aims to increase the quality of the audit. The Independent Auditing Regulation has been published in the Official Gazette dated 26.12.2012 and issued with 28509 law and independent audit institutions in audit activities related to Public Interest Institutions PIEs are required to publish transparency reports every year. In the transparency reports required to be prepared and published by independent auditing institutions information about; legal structure of the company, key managers and responsible auditors, the audit network they are member of, the relevant audit institutions, organizational structure, quality assurance system, continuous training policy , compliance with independence principle, distribution of incomes, pricing principles of responsible auditors and quality control system are shared with the public. In this study, the transparency reports for the year 2017 of the auditing firms performing PIEs audit have been analyzed in terms of effectiveness of policies and procedures about independence and acceptance and continuance of clients, revenues and networks

Anahtar Kelimeler

Transparency Report, Quality Control Standard, Assurance, Independence Acceptance

Kaynakça

• Demir, E., Çiftçi, Y. (2016). Denetçi bağımsızlığının etik ilkeler çerçevesinde incelenmesi: Bir denetim firması uygulaması, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 18 (31),s.88-97
• Deumes, R., Schelleman, C., Bauwhede, H.V. and Vanstraelen, A., 2012, “Audit firm governance: do transparency reports reveal audit quality?” Auditing: A Journal of Practice and Theory, Vol. 31 No. 4, s. 193-214
• Erdoğan S., Kutay N., “Türkiye’de Bağimsiz Denetim Şirketlerinin Karakteristiklerinin Bağımsız Denetim Gelir- leri Üzerindeki Etkisi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 12, Sayı 27, s.105-122
• Erdoğan, S. & Solak, B. (2016). “Türkiye’de Şeffaflık Raporları ve Bağımsız Denetim Sektörüne Yönelik Ampirik
• Bir Çalışma.” Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(2), s.175-195. Kaya P. (2017), “Türkiye’de Bağımsız Denetim Şirketlerinin Denetim Kadrolarında Yer Alan Denetçi Sayısını
• Etkileyen Faktörler”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 50, Temmuz-Aralık s. 45-60
• KGK, Kalite Kontrol Standardı 1, Erişim Tarihi: 10 Haziran 2018
• KGK. (2016), Faaliyet Raporu, http://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files /DynamicContentFiles/ YillikFaali- yetRaporlari/KGK_Faaliyet_Raporu_2016.pdf, Erişim Tarihi: 24 Temmuz 2017
• Pott, C., Mock, T., Watrin, C., 2008, “The effect of a Transparency Report on Auditor Independence: Practitioners’
• Self-Assessment”, Review of Managerial Science, Springer, Vol. 2, s. 111-127
• Sarica E. 2016, “Bağımsız Denetimin Kalite Göstergesi Olarak Şeffaflik Raporlaması ve Denetim Kalitesiyle İliş- kisi Üzerine Bir Araştırma” Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi
• The US Treasury Advisory Committee, 2008, “Final report of the advisory committee on the auditing profession to the US department of the treasury”, available at: www.treasury.gov/ about/organizational-structure/offices/Do- cuments/final-report.pdf (accessed 25 January 2015).
• Tanç A., Gümrah A., Şeffaflık Raporları Çerçevesinde Bağımsız Denetim Kuruluşlarının Sürekli Mesleki Eğitim Politikalarının Analizi, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi 2016; 18 (Özel Sayı-1); s.419-438
• Yi Fu, Elizabeth Carson, Roger Simnett, 2015, “Transparency report disclosure by Australian audit firms and opportunities for research”, Managerial Auditing Journal, Vol. 30 Issue: 8/9, pp.870-910, https://doi.org/10.1108/ MAJ-06-2015-1201
• Yanık S., Karataş M., 2017, “Denetim Raporlarının Geleceği: Yeni Düzenlemeler ve Ülke Uygulamaları”, Muha- sebe ve Finansman Dergisi,s.1-26