HİLENİN İNSAN KAYNAKLARI POLİTİKALARI İLE İLİŞKİSİ VE AMPİRİK BİR ÇALIŞMA

Yıl 2013, Sayı: 41, 109 - 126, 01.12.2013

Ayşe Nilgün Erturğul

Öz

Çıkar sağlamak amacıyla diğer kişi ya da kurumları aldatmaya yönelik bir çaba olan hile, günümüzde sıkça dile getirilen bir kavramdır. Özellikle muhasebe bilim adamlarının dikkati, hileyi önlemeye yönelik keşifler yapmaya çevrilmiştir. Bu sebeple saydamlık ve hesap verebilirlik kavramlarına odaklanılmıştır. Diğer taraftan, kurumlarda, hileyi yapanın da önleyecek olanın da çalışanlar olması, hilenin nedenlerini insan çerçevesinde araştırmayı gerekli kılmıştır. Kurumların insan kaynakları faaliyetleri bu noktada önem arz etmektedir. Çalışmamızda, “kurumdaki insan kaynakları politikaları çalışanları hileye yöneltebilir mi?” sorusunun tartışılması amaçlanmıştır. Bu sebeple, Türkiye’deki devlet üniversitelerinin iç denetim birimi ve strateji geliştirme birimi yetkililerine yönelik, konu ile ilgili anket çalışması yapılmıştır. Anketler, frekans, faktör ve korelasyon yöntemleriyleanaliz edilmiştir

THE RELATIONSHIP BETWEEN FRAUD AND HUMAN RESOURCES POLICIES AND AN AMPIRICAL STUDY

Öz

Fraud, an attempt to delude other individuals and institutions in order to get benefit, is a highly mentioned con- cept nowadays. Especially the attention of accounting scientists is directed to discover in order to prevent fra- ud. Thereby, the concepts of transparency and accountability are focused. On the other hand, the fact that emp- loyees both are the reason of doing and preventing fraud in the organizations, it became crucial to search for the reasons of fraud in terms of human. Human resources activities of the organizations are of great importance at the point. In this study, the question of “may human resources policies be the reason of directing employees to the fraud?” is intended to discuss. For that reason, an inquiry related to the issue is performed directed to the officials of internal audit units and strategy improvement units of the state universities in Turkey. Inquiries are analysed with frequency, factor and correlation methods

Kaynakça

• Bayat, Bülent (2008), “İnsan Kaynakları Yönetiminin Stratejik Niteliği”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(3), s. 67-91.
• Bayraktar, Ahmet (2007), “Türkiye’de Muhasebe Hileleri Tarihi”, Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Benk, Serkan; Birol Karakurt (2010), “Gelir İdareleri ve Yolsuzluk: Motivasyonlar, Fırsatlar ve Mücadele Yolları”, Business and Economics Research Journal, 1(4), s. 133-148.
• Buckhoff, Thomas A. (2001), “Employee Fraud: Perpetrators And Their Motivations”, The CPA Journal, 71(11), s.72-73.
• Ceran, Yunus (2007), “Muhasebede Eskinin Yenisi Bir Kavram: İnsan Kaynakları Muhasebesi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (18), s. 187- 206.
• Chen, Clara Xiaoling; Tatiana Sandino (2012), “Can Wages Buy Honesty? The Relationship Between Relative Wages and Employee Theft”, Journal of Accounting Research, 50 (4), s.967-1000.
• Dönmez, Adnan; Tamer Karausta (2011) , “Çalışanların Mesleki Hile Algısı ve İhbar Hattı Kullanarak Rapor Etme Eğilimleri Üzerine Akdeniz Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesinde Yapılan Bir Araştırma”, Mali Çözüm, (104), s.17-41.
• Ekinci, Filiz (2008), “Kamu Personel Yönetiminden İnsan Kaynakları Uygulamasına Geçişin Çalışanların Verimliliğine Etkisi.” Maliye Dergisi, (155), s. 175-185.
• Erdoğan, Samiye; Yahşi Yazıcıoğlu (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara, Detay Yayıncılık.
• Hatunoğlu, Zeynep; Nurettin Koca, Mustafa Kıllı, (2012), “İç Kontrolün Muhasebe Sistemindeki Hata Ve Hilelerin Önlenmesindeki Rolü Üzerine Bir Alan Çalışması”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), s.169-189.
• Hillison, William; Carl Pacini; David Sinason (1999), “The Internal Auditor as Fraud-Buster”, Managerial Auditing Journal,14(7), s. 351-363.
• Josephson, Michael (1995), “Teaching Ethical Decision Making And Principled Reasoning”, Business Ethics Readings And Cases in Corporate Morality, New York, 3. Edition, Mc. Graw Hill.
• Kandemir Canol (2013), “Türkiye’de Bağımsız Denetçilerin Hile Risk Faktörleri Etki Değerlemesi”, Muhasebe ve Denetime Bakış, 13(40), Haziran, s. 83-107.
• Kiracı, Murat (2005), “Hile Riski Değerlemesinin ve Hileleri Bulmanın Denetimin Etkinliğindeki Rolü ve Türkiye’deki Denetim Firmalarına Yönelik Bir Araştırma”, Muhasebe ve Denetime Bakış, Ocak, s.103-126.
• Kutlu, Hasan Ali (2008), “Muhasebe Meslek Mensupları ve Çalışanların Etik İkilemleri: Kars ve Erzurum İllerinde Bir Araştırma”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63(2), s.144-170.
• Martinez-Vazquez, Jorge; Javier Arze del Granado ve Jameson Boex (2007), Fighting Corruption In The Public Sector. Boston, Elsevier.
• Mengi, Banu Tarhan (2012), “Hile Denetiminde Yetkinliklerin Değerlendirilmesi - Hile Karosu”, Mali Çözüm, (114), s. 113-128.
• Montgomery, Daniel D.; Mark S., Beasley; Susan L. Menelaides and Zoe-Vonna Palmrose (2002), “Auditors’ New Procedures for Detecting Fraud”, The Journal of Accountancy, (193), s. 63-66.
• Ramos, Michael (2003), “Auditors’ Responsibility for Fraud Detection”, Journal of Accountancy, 195(1), 28- 35. http://users.ipfw.edu/pollockk/SAS99Article.pdf (Erişim tarihi: 18.06.2013).
• Ricchiute, David N. (1982), Auditing Concepts and Standards, South Western Publishing Company, USA.
• Saban, Nihal (2006), “Bir Analiz: Türk Hukukunda Hile Kavramının Unsurları”, MUFAD, (31), s. 59-61.
• Selimoğlu Kardeş, Seval (1997), “Muhasebede Meslek Ahlakı (Etik) Yaklaşımı”, III. Türkiye Muhasebe Denetim Sempozyumu Bildiri Kitabı, İstanbul, İSMMMO, No: 20.
• Şahin, Ali (2004), “Yönetim Kuramları ve Motivasyon İlişkisi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), s. 523-547.
• Tak, Bilçin; Yücel Sayılar; Kurtuluş Kaymaz (2007), “Yetkinliklere Dayalı İnsan Kaynakları Yönetimi ve Ücretlendirme Sistemi Üzerine Bir İnceleme”, Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 8(2), s. 233-266.
• Uysal, Gürhan (2010), “COSO İç Kontrol Sistemi’nde İnsan Kaynakları Yönetimi: Bütünleşik Çerçeve”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (48), s.s. 125-129.
• Wells, Joseph T. (2001), “Why Employees Commit Fraud”, Journal of Accountancy, (191) 89-91.