THE EVALUATION OF THE CHANGE IN THE RANKING OF BANKS OPERTING IN TURKEY DURING THE PERIOD OF THE COVID-19 PANDEMIC BY THE TOPSIS METHOD ON FINANCIAL INDICATORS

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 67, 159 - 180, 06.09.2022

Gürol Baloğlu

https://doi.org/10.55322/mdbakis.1035901

Cited By: 1

Öz

In this study, the change in the ranking of banks, which are operating in Turkey, in the first year of the pandemic conditions is analyzed using the TOPSIS method. In this way, it is aimed to understand the effects of the pandemic on banks. For this purpose, first, some information on the TOPSIS method is presented, and then a literature review is performed on the studies carried out on the Turkish banking sector using this method. The important findings identified in the literature review are evaluated under a different sub-title. In the last part, the pre-pandemic and pandemic performances of 27 deposit banks operating in Turkey are analyzed from a risk-return perspective. At the end of the study, it is concluded that the risk-return structures of foreign banks are affected more negatively from the pandemic compared to other banks.
The study is considered to be a pioneering study in terms of including the risk definitions in the regulations issued by the BRSA based on BASEL and the risk measurements made in this context into the TOPSIS model. In addition, it is one of the rare studies that compares the pandemic period with the previous period through the TOPSIS method. 

Anahtar Kelimeler

Banking, Covid-19 Pandemic, financial statements

COVID-19 PANDEMİ DÖNEMİNDE TÜRKİYE’DE FAALİYET GÖSTEREN BANKALARININ BAŞARI SIRALAMASINDAKİ DEĞİŞİMİN FİNANSAL GÖSTERGELER ÜZERİNDEN TOPSİS YÖNTEMİYLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Bu çalışmada, pandemi koşullarının gözlendiği ilk yılda Türkiye’de faaliyet gösteren bankaların başarı sıralamasında nasıl bir değişiklik izlendiği TOPSİS yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Bu yolla bankalar üzerinde pandemi etkilerinin anlaşılması amaçlanmıştır. Bu amaçla, çalışmada öncelikle TOPSİS yöntemine ilişkin bilgiler verilmiş, ardından bu yöntem kullanılarak Türk bankacılık sektörü üzerinde yürütülen çalışmalara ilişkin bir literatür taraması yapılmıştır. Literatür taramasında tespit edilen önemli noktalar da aynı başlık altında değerlendirilmiştir. Son kısımda Türkiye’de faaliyet gösteren 27 mevduat bankasının pandemi öncesi ve pandemi dönemi performansları risk-getiri bakış açısıyla analiz edilmiştir. Yürütülen çalışma sonunda, özellikle yabancı sermayeli bankaların risk-getiri yapılarının pandemiden diğer bankalara kıyasla daha olumsuz etkilendiği sonucuna ulaşılmıştır.
Çalışmanın, BDDK’nın BASEL’e dayanarak çıkardığı düzenlemelerde yer alan risk tanımlarını ve bu kapsamda yapılan risk ölçümlerini TOPSİS modeline dahil etmesi açısından öncü bir çalışma olduğu düşünülmektedir. Ayrıca pandemi dönemini önceki dönem ile TOPSİS yöntemi üzerinden karşılaştıran az sayıdaki çalışmadan biridir. 

Anahtar Kelimeler

Bankacılık, Covid-19 Pandemisi, Finansal Tablolar

Kaynakça

• Alsu, E., Taşdemir, A., Kallo, Z., (2018). Katılım Bankalarının Performanslarının Değerlendirilmesi: Topsis Yöntemi ile Uluslararası Karşılaştırma, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17(1), 303-316, DOI:10.21547/jss.342372.
• Apan, M. (2020). Kamu Sermayeli Ticaret Bankalarının Finansal Performans Ölçümü: Entropi, TOPSIS ve GİA Yöntemleri ile Bir Uygulama. Ekonomi, İşletme ve Yönetim Dergisi, 4(2), 137-157.
• Ayaydın, H., Çam, A. V., Pala, F. ve Sarı, Ş. (2018). Türk Bankacılık Sektöründe Performans Değerlendirmesi: Ahs Ve Topsis Yöntemleri Uygulaması. Global Journal of Economics and Business Studies, 7(13), 51-64.
• Balioti, V., Tzimopoulos, C. ve Evangelides, C. (2018). Multi-Criteria Decision Making Using TOPSIS Method Under Fuzzy Environment. Application in Spillway Selection. Proceedings, 2(637); doi:10.3390/proceedings2110637.
• Bozdoğan, T., Odabaş, A., Shegiwal, A. H. (2021). Analysis of Financial Performance of Foreign Banks Having Branches in Turkey by TOPSIS and ELECTRE Methods. Alanya Akademik Bakış Dergisi, 5(2), 1049-1067.
• Daver, G. (2020). TOPSIS Yöntemiyle Banka Performans Analizi: CAMELS Bileşenleri Temelinde Bir Önerme. BAUNSOBED, 23(43), 181-198.
• Dikici, Y. (2018). Katılım Bankaları İle Mevduat Bankalarının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi İle Karşılaştırılması. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 4(2), 117-125.
• Dursun, G. D., Bozkır, B. (2018). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Ticari Bankaların Aktif Kalitesinin TOPSIS Yöntemi İle Ölçümü. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 3(3), 243-258.
• Eren, S. A. ve Çelik, İ. E. (2020). Finansal Performansın Ölçülmesinde TOPSİS Yönteminin Kullanımı: Türk Bankacılık Sektörü Uygulaması. İçtimaiyat Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 171-180.
• Esmer, Y. ve Bağcı, H. (2016). Katılım Bankalarında Finansal Performans Analizi: Türkiye Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 17-30.
• Gazel, Y. H., Altınırmak, S., Karamaşa, Ç. (2021). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Ticari Bankaların Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerine Göre Performanslarının Sıralanması. Sosyoekonomi, 29(48), 161-180.
• Gül, Y. (2021). Entropiye Dayalı TOPSİS Yöntemi ile Bankaların Performans Değerlendirmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, XIV(1), 1-26.
• Gülençer, S. (2020). Türkiye’deki Mevduat Bankalarının Topsis Ve Vikor Yöntemleriyle Analizi. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 1(1), 1-22.
• Gülsün, B. ve Ergoğmuş, K. N. (2021). Bankacılık Sektöründe Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Bulanık TOPSIS Yöntemleri ile Finansal Performans Değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 25(1), 1-15.
• Gözkonan, Ü. H. ve Küçükbay, F. (2019). Katılım Bankaları İle Geleneksel Bankaların ÇKKY Yöntemleri İle Performans Değerlendirilmesi: TOPSİS Ve Gri İlişkisel Analiz Yöntemleri İle Karşılaştırmalı Analiz. 2019(25), 71-94.
• Kahraman, A. ve Gacar, A. (2019). Türkiye’deki En Değerli Bankaların Marka Performansları ve Finansal Performanslarının Karşılaştırılması, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (35), 19-34.
• Kandemir, T. ve Karataş, H. (2016). Ticari Bankaların Finansal Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile İncelenmesi: Borsa İstanbul’da İşlem Gören Bankalar Üzerine Bir Uygulama (2004-2014). İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(7), 1766-1776.
• Karakaya, A. (2020). Bulanık Karar Verme Yaklaşımıyla Katılım Bankaları Finansal Performansı. UİİİD-IJEAS, 2020 (Prof. Dr. Talha USTASÜLEYMAN Özel Sayısı), 99-122.
• Kaygusuz, Ö., Ersoy, Ö, Bozdoğan, D. (2020). CAMELS Değerlendirme Sistemiyle Bankaların Finansal Performanslarının TOPSİS Yöntemiyle Analizi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(1), 67-95.
• Kendirli, H., Kendirli, S. ve Aydın, S. (2019). Küresel Kriz Çerçevesinde Katılım Bankalarının ve Ticari Bankaların Mali Performanslarının TOPSİS Yöntemiyle Analizi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(1), 137-154.
• Olson, D. L. (2004). Comparison of Weights in Topsis Models. Mathematical and Computer Modelling, 40(2004), 721-727.
• Ova, A. (2021). Analyzing Financial Performance of Turkish Deposit Banks Using Topsis Method. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (45), 1-13.
• Özkan, G. (2017). Türkiye’de Halka Açık Özel Sermayeli Ve Kamu Sermayeli Ticaret Bankaları’nın Performansları’nın TOPSİS (TOPSIS) Yöntemi İle Analizi. Alanya Akademik Bakış Dergisi, 1(1), 47-59.
• Özkan, G. ve Deliktaş, E. (2020). Banka Performanslarının TOPSİS Yöntemiyle Analizi. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 31–40.
• Özkan, T. (2019). BİST’te İşlem Gören Mevduat Bankalarının TOPSİS Yöntemiyle Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 815-835.
• Özkan, T. (2020). Türk Bankacılık Sektöründe Finansal Performans Ölçmede TOPSIS Yönteminin Kullanımı: Katılım Bankaları Üzerine Bir Uygulama. Maliye ve Finans Yazıları, 2020(113), 47–64.
• Parmaksız, S. ve Özdemir, O. (2021). Çok Kriterli Karar Verme Tekniklerinin Bankacılık Oran Analizinde Kullanılması Üzerine Bir Araştırma. Bankacılık ve Finansal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 65-93.
• Roszkowska, E. (2011). Multi-Criteria Decision Making Models By Applying The Topsis Method To Crisp and Interval Data. Trzaskalik T., Wachowicz T. (ed.). Multiple Criteria Decision Making '10-11, Katowice.
• Sarı, T. (2020). Banka Performans Ölçümünde Topsis Ve Promethee Yöntemlerinin Karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(1), 103-122, DOI: 10.16951/atauniiibd.480238.
• Salur, M. N. ve Cihan, Y. (2020). Comparison of Financial Performances of Banks by Multi Criteria Decision Making Methods: The Case of Turkey. The Eurasia Proceedings of Educational & Social Sciences (EPESS), (19), 41-49.
• Taşabat, S., Cinemre, N. ve Şen, S. (2015). Farklı Ağırlıklandırma Tekniklerinin Denendiği Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Türkiye’deki Mevduat Bankalarının Mali Performanslarının Değerlendirilmesi. Social Sciences Research Journal, 4(2), 96-110.
• Tetik, N. ve Şahin, A. (2020). Katılım Bankalarının Finansal Performans Analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(2), 293-314, DOI: 10.16951/atauniiibd.439927.
• Türkiye Bankalar Birliği. İstatistiki Raporlar. 31 Temmuz 2021 tarihinde https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/59 adresinden alınmıştır.
• Tzeng, G.H. ve Huang J.J. (2011). Multiple Attribute Decision Making: Meethods and Applications. New York: CRP Press.
• Uludağ, A. S. ve Ece, O. (2018). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Mevduat Bankalarının Finansal Performanslarının TOPSIS Yöntemi Kullanılarak Değerlendirilmesi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 55 (637), 49-80.
• Vergili, G. (2018). BIST’te İşlem Gören Bankaların TOPSIS Yöntemiyle Performanslarının Değerlendirilmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 95-112.
• Yağlı, İ. (2020). Multi-Criteria Financial Performance Analysis of Turkish Participation Banks. Alanya Akademik Bakış Dergisi, 4(3), 861-873.
• Yalçıner, D. ve Karaatlı, M. (2018). Mevduat Bankası Seçimi Sürecinde Topsis Ve Electre Yöntemlerinin Kullanılması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2), 401-423.
• Yamaltdinova, A. (2017). Kırgızistan Bankalarının Finansal Performanslarının TOPSİS Yöntemiyle Değerlendirilmesi. International Review of Economics and Management. 5(2), 68-87.
• Yetiz, F. (2021). TOPSİS Yöntemi ile Türk Katılım Bankalarının Performans Analizi ve Bankacılıkta Risk Yönetim Politikalarının Önemi. Uygulamalı Ekonomi ve Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 121-138.
• Yılmaz, N. (2020). Türkiye’deki Özel Bankaların TOPSİS Yöntemiyle Performans Analizi. Social Sciences Research Journal, 9(2), 1-13.